Üretimde Yalın Dönüşümün Temel Performans Kriterleri

Yıl 2010, Cilt: 12 Sayı: 2, 28 - 41, 01.12.2010

Özay Umut Türkan

Öz

Bu çalışma, günümüz koşullarında pek çok işletmenin uyguladığı yalın dönüşüm projelerinin büyük kısmının başarısızlıkla sonuçlanmasının gerekçelerini irdelemek ve uygulamanın başarı koşullarını ortaya koyacak bir yol haritası çizmek amacıyla yapılmıştır. Şiddetli rekabet koşullarında varlıklarını sürdürmek isteyen üretim organizasyonları, sürekli değişen koşullara en hızlı şekilde uyum sağlayabilecekleri esnek yapılara ihtiyaç duymaktadırlar. Buna karşın kitlesel üretim sistemi olan Fordizm, olumsuz yapısal özellikleri nedeniyle esneklik beklentilerini karşılamaktan çok uzaktır. Yalın dönüşümün başarısı, üretim sürecindeki temel performans kriterlerinin doğru şekilde belirlenmesine ve uygulanmasına bağlıdır

Anahtar Kelimeler

Yalın Üretim, fordizm, esneklik, performans kriteri

The Basic Performance Criteria in Lean Transformation

Öz

This study has been carried out to analyze the reasons why most of the lean transformation projects executed by several organizations have ended in failure and to put forward the conditions required for the success of these projects. The manufacturing organizations striving to survive in the highly competitive conditions of today are in need of flexible organizations through which they can accommodate themselves to the conditions that are in a state of flux. Fordizm, a mass production system, however, is far away from meeting the expectations for flexibility due to its negative features in structure. The success of lean transformation depends on identifying and applying the basic performance criteria in the production process appropriately

Anahtar Kelimeler

Lean production, fordism, flexibility, performance criteria

Kaynakça

• [1] Akgeyik, T., Stratejik üretim yönetimi, 53–54, Sistem Yayıncılık, (1998).
• [2] Womack J.P., Jones D.T. ve Roos D., “Dünyayı değiştiren makine”, Türkçesi: Otomotiv Sanayi Derneği, 1, OSD Yayını, Panel Matbaacılık, İstanbul, (1990).
• [3] Yalın düşün, kaliteli üret, Biz Bize, MESS Yayını, 22, 9, (Ocak-2002).
• [4] Dağada B., Yalın Üretim, (2006). http://www.vdm.com.tr/en/admin/my_documents/my_files/A67_YALIN_YONET IM-1.pdf (22.09.2010).
• [5] Browne J., Harhen J. ve Shıvnan J., Production management systems, a CIM perspective, 11, First Edition, Addison-Wesley Publishing Company, London, (1990)
• [6] Womack P.J., Jones D.T., Yalın düşünce, 11, Sistem Yayıncılık, İstanbul, (1998). [7] Dağada B., Yalın Üretim, (2006).
• http://www.vdm.com.tr/en/admin/my_documents/my_files/A67_YALIN_YONET IM-1.pdf (22.09.2010).
• [8] Dobretsberger J., Ekonomi Siyaseti, Türkçesi: İlteber A.H., 193, İÜ Yayınları, Yayın No: 109, İstanbul, (1940).
• [9] Zerenler M., İraz R., Japon yönetim anlayışı ve şirket ağları (keiretsu) analizi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 757–776, (2006).
• [10] Tikici M., Aksoy A. ve Derin N., Toplam kalite yönetiminin radikal unsurlarından biri olarak yalın yönetim, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 16, 20–33, (Kış–2006). http://www.e-sosder.com/?sayfa=dergilist&sayi=15 (29.10.2010).
• [11] Sengenberger W., Lean production-the way of working and producing in the future?, Lean Production and Beyond: Labour Aspects of a New Production Concept, International Institute For Labour Studies, 1-22, Geneva, (1994).
• [12]. Küçük E., Yeni üretim ortamında genel üretim maliyetleri ve kayseri’deki bazı uygulamalara ilişkin bir araştırma, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25, 119–140, (Temmuz-Aralık 2005).
• [13] Cooke P., The experiences of german engineering firms in applying lean production methods, Lean Production and Beyond: Labour Aspects of a New Production Concept, International Institute For Labour Studies, 77-93, Geneva, (1994).
• [14] Thurow L., Head to head, 244, Warner Books Edition, New York, (1993).
• [15] İpbüken Y., Özçekiç E., Armetal’de Örnek Yalın Dönüşüm Uygulamaları, (2010). http://www.yalinenstitu.org.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=26 1&Itemid=15 (25.10.2010
• [16] Yalın Enstitü Derneği, Supsan-Yalın dönüşüm çalışmaları, (2010). http://www.yalinenstitu.org.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=26 4&Itemid=15 (25.10.2010)
• [17] Bilgin A., Yalın Dönüşümde Performans Kriterleri, (2010) http://www.yalinenstitu.org.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=17 9&Itemid=14 (24.10.2010)
• [18]. Palmer M., Performans değerlendirmeleri, 31, Türkçesi: Şahiner D., Rota Yayıncılık, 1. Baskı, İstanbul, (1993).
• [19] Pekmezci T., Demireli C., Esnek üretim sistemleri: esnek üretim sistemlerinin tekstil işletmelerinde uygulanabilirliği üzerine bir araştırma, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6, 1, 131-146. (2005).
• [20] Günalp B., Özel H., Rekabet politikalarının esasları, Siyasa Dergisi, ESİAD Yayınları, 1, 63-84, (Bahar-2005).
• [21] Akat Ö., Uluslararası pazarlama karması ve yönetimi, 18, Ekin Yayınları, Bursa, (1996).
• [22] Aktan C.C., Vural İ.Y, Yeni ekonomi ve yeni rekabet, 14, TİSK Yayınları, Yayın No: 253, Ankara, (2004).
• [23] Aktan C.C., Vural İ.Y, Rekabet gücü ve türkiye, 12, TİSK Yayınları, Yayın No: 255, Ankara, (2004).
• [24] Ulusoy G., Özgür A., Rekabet stratejileri ve en iyi uygulamalar: türk otomotiv sektörü, 35, TÜSİAD Yayınları, Yayın No: TÜSİAD-T/97–12/225, İstanbul, (1997).
• [25] Ekin N., Çalışma yaşamında dönüşüm, Mercek Dergisi, 9, 1, MESS Yayınları, İstanbul, (1998).
• [26] Kulaç Ü., Yalın fabrika simulasyon oyunu, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, 687-690, (25-27 Kasım 2005).
• [27] Rother M., Shook J., Görmeyi öğrenmek: değer yaratmak ve israfı ortadan kaldırmak için değer akışı haritalandırma, 2, Türkçesi: Yalın Enstitü Derneği, The Lean Enterprise Institute, Version:1,2, Massachusetts-USA, (1999).
• [28] Jones D., Womack J., Bütünü görmek: genişletilmiş değer akışı haritalama, The Lean Enterprise Institute, Version:1,0, Çeviri: Yalın Enstitü Derneği, 1, Massachusetts-USA, (2002).
• [29]. Womack P.J., Jones D.T., Yalın düşünce, 21, Sistem Yayıncılık, Yayın No:163, İstanbul, (1998).
• [30] Güner E., Karaca M.E., Tam zamanında üretim sisteminde tedarikçi ilişkileri ve en iyi parti büyüklüğü üzerine bir uygulama, Gazi Üniversitesi, MühendislikMimarlık Fakültesi Dergisi, 19, 4, 443–454, (2004).
• [31] Kulaç Ü., Yalın fabrika simulasyon oyunu, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, 687-690, (25-27 Kasım 2005).
• [32]. Zerenler M., İraz R., Japon yönetim anlayışı ve şirket ağları (keiretsu) analizi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 757–776, (2006).
• [33] Womack P.J., Jones D.T., Yalın düşünce, 120-124, Sistem Yayıncılık, Yayın No:163, İstanbul, (1998).
• [34] Seymen A.O., Toplam kalite yönetimi ve yeniden yapılanma (reengineering): karılaştırmalı bir analiz, Human Resources, 4, 54, (Eylül-Ekim 1999).
• [35] Tüz V. M., Kriz yönetimi: işletmelerde uygulama için temel adımlar, 53-54, Alfa Yayınları, 3. Baskı, İstanbul, (Ocak–2004).
• [36] Akal Z., İşletmelerde performans ölçüm ve denetimi; çok yönlü performans göstergeleri, 28, MPM Yayınları, No: 473, Ankara, (2002).
• [37] Linge G., Rutherford J., Just In time, more or less flexible?”, Economic Geography, 67, 4, 316-332, (October-1991)
• [38] Dağdeviren M., Dönmez N. Ve Kurt M., Bir işletmede tedarikçi değerlendirme süreci için yeni bir model tasarımı ve uygulaması, Gazi Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 21, 2, 247-255, (2006).
• [39] Bayıksel Ö.Ş., Yalın tüketimin altı anahtar kuralı, Capital Aylık İş ve Ekonomi Dergisi, (1 Mayıs 2005). http://www.capital.com.tr/Haberler/Detay.aspx?HaberID=18055 (29.10.2010)
• [40] Acar N., Tam zamanında üretim ortamında satın alma ve yan sanayi ile ilişkiler, Verimlilik Dergisi, MPM Yayınları, No: 1993/1, 77-98, (1993)
• [41] Ocak A., Supsan-Yalın Dönüşüm Çalışmaları, (2010) http://www.yalinenstitu.org.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=26 4&Itemid=15 (25.10.2010)