Manisa’da partikül madde (PM10) kirliliğinin değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 1, 626 - 633, 12.07.2018

Barış Yılmaz

https://doi.org/10.25092/baunfbed.442994

Cited By: 7

Öz

Hava kirliliği, birçok dünya ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de insan sağlığı etkileyen ve ekosistemi bozan başlıca sorunlardandır. Hava kirliliğinin çevre ve insan sağlığı üzerindeki zararlı etkilerini önlemek amacıyla 2008 yılında yürürlüğe giren “Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği” ile 2014 yılından itibaren kademeli azalan sınır değerler tanımlanmış ve PM10 kirliliği için 2019 yılı başında Avrupa Birliği (AB) Hava Kalitesi standartlarına ulaşılabilmesi hedeflenmiştir. Her ne kadar hava kalitesini arttırma çalışmaları devam etse de, 2017 yılına ait hava kirliliği ulusal raporlarında Manisa en yüksek hava kirliliğinin yaşandığı iller listesinde ilk sıralarda yer almaktadır. Bu çalışmada, Manisa da 2009-2017 yılları arasında Aralık-Ocak aylarına ait PM10 değişimleri AB limit değerleri ve ulusal yönetmelikle belirlenmiş yıllık sınır değerler eşliğinde değerlendirilmiştir. Ayrıca rüzgâr hızının PM10 kirliliği değişimindeki etkileri incelenmiş ve ilgili regresyon denklemleri elde edilmiştir. Araştırma sonucunda, kentte V ≥ 0,8 m/s olan rüzgâr hızlarında PM10 kirliliğinin önemli ölçüde azaldığı belirlenmiştir. Bununa birlikte, Manisa hava kalitesinde geçtiğimiz yıllar boyunca kayda değer bir iyileşme yaşanmadığı, yıllık PM10 kirliliğinin halen AB sınır değerlerinin yaklaşık iki kat üzerinde olduğu ve kentte hava kirliliğinin tamamen meteorolojik parametreler özellikle rüzgâr hızının etkisi altında azaldığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Partikül madde, hava kirliliği, hava kalitesi, Manisa

Assessment of particulate matter (PM10) pollution in Manisa

Öz

Air pollution is a major problem affecting human health and disrupting the ecosystem in our country as it is in many countries of the world. In order to prevent the harmful effects of air pollution on the environment and human health, the “Air Quality Assessment and Management Regulation” which define the gradually decreasing target values starting from 2014 and until 2019 while reaching the European Union (EU) Air Quality standard for PM10 pollution was put into force in 2008. Although the continuing efforts to increase the air quality Manisa still has high ranking in the most polluted cities list given in national air pollution report 2017. In this study, the variations of PM10 monitored in December and January between 2009-2017 in Manisa were evaluated in accordance with EU limits as well as the gradually decreasing limits defined in national regulations. In addition, the effects of wind speed on PM10 variations were investigated, and the relevant regression equations were obtained. In the results of the study, PM10 pollution in the city decrease significantly at wind speed V ≥ 0,8 m/s. Furthermore, the study revealed that there is no significant improvement previously occurred in Manisa’s air quality parameters since the annual PM10 is still two times greater than EU limits, and the air pollution is only decrease by the meteorological parameters especially the wind speed.

Anahtar Kelimeler

Particulate matter, air pollution, air quality, Manisa

Kaynakça

• Varınca, K.B., Güneş, G., Ertürk, F., Hava kirleticilerinin insan sağlığı ve iklim değişikliği üzerine etkileri, Bildiriler kitabı, Ulusal Hava Kalitesi Sempozyumu (UHAKS 2008), 161–168, Konya, (2008).
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Hava Kalitesinin Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği, Ankara, (2008). http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.12188&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=hava%20kalitesi
• World Health Organization (WHO), Air Quality Guidelines: Global Update 2005. Particulate matter, ozone, nitrogen dioxide and sulphur dioxide, World Health Organization, Regional Office for Europe, Copenhagen, (2006).
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Genelgesi, Ankara, (2013). http://webdosya.csb.gov.tr/db/cygm/editordosya/GNG2013-37HavaKalitesiDegerl.pdf
• TMMOB Çevre Mühendisleri Odası, Hava kirliliği raporu, (2017). https://www.tmmob.org.tr/sites/www.tmmob.org.tr/files/en_son_onarilan_hava_k.pdf
• Tosun, E., Güllü, G., 2010-2016 yılları arasında Türkiye’de gözlenen kentsel hava kalitesinin insan sağlığı üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi, Bildiriler kitabı, VII. Ulusal Hava Kirliliği Ve Kontrolü Sempozyumu, 639–650, Antalya, (2017).
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Hava Kalitesi İzleme Ağı, (2018). http://www.havaizleme.gov.tr
• Chattopadhyay, S., Gupta, S. ve Saha, R.N., Spatial and Temporal Variation of Urban Air Quality: A GIS Approach, Journal of Environmental Protection, 1, 3, 264-277, (2010).
• Yurtsever, N., Deneysel istatistik metotlar, TC Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 121, (1984).
• Bayazıt, M., Çok değişkenli istatistik analiz ve hidrolojide uygulamaları, Su Vakfı, (2006).
• Kara, G., Kentsel hava kirleticilerine meteorolojinin etkisi: konya örneği, S.Ü. Müh.-Mim. Fak. Dergisi, 27, 3, 73-86, (2012).
• Yılmaz, A., The Effects of Climate Parametres on Air Pollution Parametres: Bolu Province Sample, Journal of Current Researches on Social Sciences, 2, 7, (2017).