Kullanıcı memnuniyet algıları aracılığı ile toplu konut projelerinde kalite: Balıkesir ili TOKİ konutları örneği

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 2, 448 - 467, 08.07.2022

Tülay Çivici

Öz

İnşaat sektörü içinde önemli bir faaliyet alanı olan konut üretimi, faklı sunum biçimleri ile değişen kullanıcı ihtiyacına yanıt vermektedir. Toplu konut uygulamaları konut sunum biçimlerinden biridir. Hızlı ve seri üretime olanak veren düşük maliyetli üretimler olan toplu konut uygulamalarında kalite önemli bir problemdir. Ancak çok parametreli bir kavram olan kalitenin toplu konut projelerinde değerlendirilmesi oldukça güçtür. Kullanıcı memnuniyeti toplu konut projelerinde kalite değerlendirmesinde bir yöntemdir. Bu çalışmada toplu konut projelerinde kalite kavramı kullanıcı memnuniyeti aracılığı ile incelenmiştir. Kullanıcı memnuniyet düzeylerini ölçmek için bir ölçek geliştirilmiş, anket çalışması ile elde edilen veriler istatiksel olarak incelenmiştir. Yapıda kalite kriterleri çerçevesinde hazırlanan anket çalışması Balıkesir ili TOKİ konutları kullanıcılarına uygulanmıştır. Toplu konut kullanıcılarının yaşadıkları konuttan memnuniyet düzeyleri ve hane halkı büyüklüğü ile mülkiyet durumu değişkenlerine göre farklılıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

konut kalite memnuniyeti, toplu konut, TOKİ

Quality in mass housing projects through user satisfaction perceptions: Balıkesir province TOKI houses

Öz

Housing production, which is an important field of operate in the construction sector, responds to the changing user needs with its various kind of housing supply. One of the forms of housing supply is mass housing applications. Quality is an important problem in mass housing productions that it is one of the low cost housing presentation formats that enables fast and mass production. However, quality of measure is difficult as it has many parameters. In this study, the concept of quality in mass housing projects is examined through user satisfaction. The scale was developed to measure user satisfaction levels. In the developed scale, the question prepared within the framework of quality criteria was included in the structure. With the survey study, the satisfaction levels of the users from the residences were investigated. The questionnaire study prepared within the framework of the quality criteria was applied to the users of TOKİ residences in Balıkesir. In the study, the change by household size and property status was analyzed statistically.

Anahtar Kelimeler

housing quality satisfaction, mass housing, TOKI

Kaynakça

• Ören, K. ve Yüksel, H., Türkiye’ de konut sorunu ve temel dinamikleri, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 18, 47- 84, (2013).
• Gür, M., Alt ve Orta Gelir Gruplarına Yönelik TOKİ Konutlarında Kullanıcı Memnuniyetinin Araştırılması: Bursa Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa, (2009).
• Tapan, M., Toplu konut ve Türkiye’ deki gelişimi, Y. Sey (Der), Tarihten Günümüze Anadolu’ da Konut ve Yerleşme, İstanbul Tarih Vakfı Yayını, İstanbul, (1996).
• Geçer, H. N., Toplu konut üretiminin kalite bağlamında yapımcı ve kullanıcı açısından karşılaştırmalı irdelenmesi:Kiptaş Maltepe evleri örneği, Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü, Gebze, (2013).
• Gültekin, T. A., Toplu konutlarda yapı bileşenleri kalite değerlendirilmesi, Gazi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 17, 3, 137-152, (2002).
• Özsoy, A., Toplu konut uygulamalarının gelişimi: Bir değerlendirme, Ekolojik Yapılar ve Yerleşimler Dergisi, 3, 42-46, (2011).
• Arıcan, F. A., Türkiye’ de konut sorunu ve toplu konut uygulamaları: Eskişehir Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, (2010).
• Orhan, V., Toplu konutlarda kullanım aşaması kalite değerlendirmesi: Eryaman 7. Etap Toplu Konut Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, (2008).
• Sağlamer, G. ve Dursun P., Analysing housing quality: Belerko housing settlement: Trabzon, Open House International, 34, 4, 46-56, (2009).
• Tekeli, İ., Konut sorunu sunuş biçimiyle düşünmek, İstabul: Tarih Vakfı Yayınları, (2010).
• https://www.toki.gov.tr/sosyal-konutlar.
• Kazaz, A., Toplu konut projelerinde kalite yönetiminin değerlendirilmesi, 2. Yapı İşletmesi Kongresi, İzmir, (2000).
• Yüksel, H., Sosyal politika unsuru olarak Toplu Konut İdaresi (TOKİ) uygulamaları: Isparta İli Çünür ve Akkent Mahalleleri Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nca yapılan konutlarda ikamet eden konut sakinlerine yönelik bir alan araştırması, Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler Anabilim Dalı, Isparta (2014).
• Şahin B.H. ve Tereci A., Konut ve çevresi kavramına yaşam kalitesi bağlamındaki yaklaşımların değerlendirilmesi, İdealkent, 33, 12, 852-872, (2021).
• Kazaz, A. ve Birgönül, T. M., Determination of quality level in mass housing projects in Turkey, Journal of Construction Engineerng and Management-ASCE, 131, 195-202, (2005).
• Sadıkoğlu, H. ve Özsoy, A., Üst Gelir Grubu Konut Tercihi Olarak Rezidans Kullanımı, Kent Araştırmaları Dergisi, 18, ocak, 226-245, (2006).
• Amerigo, M. ve Aragones J.I., Residential satisfaction in council housing, Journal of Environmental Psychology, 10, 4, 313-325, (1990).
• Zhanga F., Zhang C. ve Hudson J., Housing conditions and life satisfaction in urban China, Cities, 81, 35-44, (2018).
• Huang, Z., Du X. ve Yu X., Home owership and residental satisfaction: evidence from Hangzhou, China, Habitat International, 49, 74-83, (2015).
• Türkoğlu, H. D., Residents’ satisfaction of housing environments: The case of Istanbul, Turkey”, Landscape and Urban Planning, 39, 55-67, (1997).
• Azimi, N. ve Esmaeilzadeh, Y., Assessing the relationship between house types and residential satisfaction in Tabriz, Iran, International Journal of Urban Sciences, 21, 2, 185-203, (2017).
• Önder,E. D., Köseoğlu, E. ve Bilen Ö., Der V., The effect of user participation in satisfaction: Beyciler after-earthquake houses in Düzce, İTÜ Dergisi/A, Mimarlık, Planlama, Tasarım, 7, 1, 18-37, (2010).
• Aykanat A., Yüksek gelir grubuna hitap eden toplu konut projelerinde müşteri memnuniyetinin tasarıma yansıtılması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, (2011).
• Günal, B., İnsan-mekan iletişim modeli bağlamında konutta psiko-sosyal kalitenin irdelenmesi, Doktora Tezi, Mimarlık Anabilim Dalı, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, (2006).
• Francescato, G., Anderson J., Chenoweth R. ve Weidemann S., Evaluating residents’ satisfaction in housing for low and moderate ıncome families: A multimethod approach, Environmental Design Research Association Annual Conference, (1974).
• Kellekçi, Ö.L. ve Berköz, L., Konut ve çevresel kalite memnuniyetini yükselten faktörler, İTÜ Dergisi, 5, 2, 167-178, (2006).
• Galster, G.C. ve Hessers, G.W., Residential satisfaction composition and contextual correlates, Environment and Behavior, 13, 735-758. (1981).
• Yanar, B. Ö., Konut ve Çevresinde Kullanıcı Tatmini İncelemesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, (1994).
• Kumar, P., Kumar P., Garg, R. K. ve Garg R., Urban housing: A study on housing environment, residents’ satisfaction and happiness, Open House International, 46, 4, 528-547, (2021).
• Mohit, M., Abdul, I M. ve Rashid, Y. R., Assessment of residential satisfaction in newly designed public low-cost housing in Kuala Lumpur, Malaysia, Habitat International, 34, 18-27, (2010).
• Tran, T. Q.,Van V. ve H. A., Microeconometric analysis of housing and life satisfaction among the vietnamese elderly, Quality & Quantity,52, 849–867,(2018).
• Cho, M., Residential satisfaction among low-ıncome single-mother households: The case of residential welfare facilities in South Korea", Archnet-IJAR, 14, 3, 359-378, (2020).
• Gür M., Murat D. ve Sezer F. Ş., The effect of housing and neighborhood satisfaction on perception of happiness in Bursa, Turkey, Journal of Housing and the Built Environment, 35, 679-697, (2020).
• Gibler K. M., Tyvimaa T. ve Kananen J., The relationship between the determinants of rental housing satisfaction and considering moving in Finland, Property Management, 32, 2, 104-124, (2014).
• Amerigo, M. ve Aragones, J. I., Residential satisfaction in council housing, Journal of Environmental Psychology, 10, 4, 313-325, (1990).
• Adriaanse, C.C.M., Measuring residential satisfaction: a residential environmental satisfaction scale (RESS), Journal of Housing and the Built Environment, 22, 3, 287-304, (2007).
• Ibem, E.O. ve Aduwo, E.B., Assessment of residential satisfaction in public housing in Ogun State, Nigeria, Habitat International, 40, 163-175, (2013).
• Utkutuğ, Z., Konutta kalite kavramı ve yapı hasarları, Gazi Üniversitesi Mühendislik- Mimarlık Fakültesi Dergisi, 21, 2, 205-211, (2006).
• Güner, A. F. ve Giritli, H., İnşaat sektöründe toplam kalite yönetimi ve Türkiye’deki uygulamalar, İTÜ Dergisi, 3, 1, 19-30, (2004).
• Torbica, Z. M. ve Stroch, R. C., Customer satisfaction in home building, Journal of Construction Engineering and Management, 127, 82-86, (2001).
• Gök, S. F. A., Konut ediniminde kullanıcı kararlarını etkileyen faktörler: İstanbul ili toplu konut projeleri örneği, Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek teknoloji Enstitüsü, Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü, Gebze, (2010).
• https://earth.google.com. (Erişim 02.05.2019).
• Güreman, L., Konut ve yerleşim alanı kullanıcı algısının memnuniyet ve tercih davranışına etkisi üzerine bir araştırmada Amasya örneği, Technological Applied Sciences, Nisan, (2016).
• Şekeroğlu, M. B., Ailelerin Konut ve Çevresel Kalite Memnuniyetine Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, (2016).
• Eceral, T. Ö. ve Uğurlar, A., Hanehalkı konut hareketliliğini etkileyen faktörler: Ankara örneği, Planlama Dergisi, 27, 3, 347-361, (2017).
• Gür, M. ve Sezer F. Ş., Konut tercihlerinde popülarite-kullanıcı memnuniyeti üzerine bir araştırma: Bursa Balat örneği, Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, 14, (2018).
• Karahan, E. E., Konut talebinin modellemesi ve konut kariyeri kavramı, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8, 15, 79-150, (2009).
• Lebe, F. ve Akbaş Y. E., Türkiye’nin konut talebinin analizi: 1970-2011, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28, 1, (2014).
• Chetty R. ve Szeidl A., Consumption commitments and asset prices, Philadelphia Meetings, (2004).
• Öztürk, N. ve Fitöz, E., Türkiye’ de konut piyasasının belirleyicileri: ampirik bir uygulama, Zonguldak Karaelmas Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 10, 21-46, (2009).
• Oral, T., TOKİ konutlarında memnuniyet: Gölcük TOKİ Konutları örneği, Yüksek lisans Tezi, Yalova Üniversitesi, Yalova, (2014).
• Abdu A., Hashim A., Samah A. A. ve Salim A., Relationship between background characteristics and residential satisfaction of young household ın unplanned neigbourhoods in Kano, Nigeria, International Organization of Scientific Research Journal of Humanities and Social Science, 19,10, 138-145, (2014).
• Megbolugbe I. F. ve Linneman P. D., Home owneship, Urban Studies, 30, 4-5, 659-682, (1993).
• Diaz-Serrano, L., Disentangling the housing satisfaction puzzle: Does homeownership really matter?, Journal of Economic Psychology, 30(5), 745–755, (2009).
• Chen, L., Zhang, W., Yang, Y. ve Yu, J., Disparities in living conditions and satisfaction among urban residents in Dalian, China, Habitat International, Vol. 40, pp. 100-108, (2013).
• Hu, F., Homeownership and subjective wellbeing in urban China: Does owning a house make you happier?, Social Indicators Research, 110(3), 951–97, (2013).
• Uysal D., Yiğit M., Türkiye’de Konut Talebinin Belirleyicileri (1970-2015): Ampirik Bir Çalışma, Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 19, 1, (2016).
• Olcay, Y., Toplu Konut Üretiminde Kullanıcı Tatmini Yönelimli Bir Veri Toplama Modeli: Kalite Fonksiyon Yayılımı. Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, (2009).
• Tosun, E. K., Türkiye’ de Konut İhtiyacı ve Konut Finansmanı, Paradoks Ekonomi Sosyoloji ve Politika Dergisi, 2, (2006).