Determination of population fluctuation of Mediterranean fruit fly (Ceratitis capitata Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) with different trap types and damage rate in Edremit Bay (Balıkesir/Turkey) pomegranate orchards

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 2, 568 - 580, 15.07.2024

Gonca Sakin

Öz

The study was carried out to monitor the population fluctuations of the Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) and to determine the damage rate in three pomegranate orchards (Edremit/Çıkrıkçı, Havran/Tekke, Havran/İnönü) in Edremit Gulf Region of Balıkesir province in 2022–2023. Three different traps, McPhail (DAP) + pheromone, Decis and Delta type pheromone, were used to monitor the population fluctuation. The traps were hung at the beginning of June and the number of flies was recorded with weekly controls until the end of October, early November or late November. During the study period, the total population in all traps increased from 150 in 2022 to 6734 in 2023. According to the total study period in 2022–2023, the average number of adults caught in the orchard in Edremit/Çıkrıkçı was 2.08 pieces/day, 19.06 pieces/day in Havran/Tekke and 0.53 pieces/day in Havran/İnönü. The highest number of fruit dropping was observed in the orchard in Havran/Tekke. In order to determine the damage rate of C. capitata in the orchards, fruit damage controls were carried out in September and October in both years. While the damage rates were between 0–7% in the first controls, they increased up to 10% in the second controls. The highest damage rate was found in the pomegranate orchard in Havran/Tekke, between 4–7% in 2022 and 7–10% in 2023. As a result of the two-year study, it was determined that the highest number of Mediterranean fruit fly adults were caught by McPhail (DAP) + pheromone trap with 48.94%, while the lowest number was caught by Delta type pheromone trap with 15.02%.

Anahtar Kelimeler

Edremit Bay Area, Ceratitis capitata, pomegranate, population fluctuation, damage rate, different trap types

Proje Numarası

BAP/2022-134

Edremit Körfezi (Balıkesir/Türkiye) nar bahçelerinde Akdeniz meyve sineği (Ceratitis capitata Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)’nin farklı tuzak tipleriyle popülasyon dalgalanması ve zarar oranının belirlenmesi

Öz

Çalışma 2022–2023 yıllarında Balıkesir ili Edremit Körfez Bölgesi’nde üç adet nar bahçesinde (Edremit/Çıkrıkçı, Havran/Tekke, Havran/İnönü), Akdeniz meyve sineği, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)’ın popülasyon dalgalanmasının izlenmesi ve zarar oranının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Popülasyon dalgalanmasının izlenmesinde; McPhail (DAP)+feromon, Decis ve Delta tipi feromon olmak üzere üç farklı tuzak kullanılmıştır. Tuzaklar Haziran başında asılmış, ekim sonu, kasım başı veya kasım sonuna kadar haftalık kontroller ile belirlenen sinek sayıları kaydedilmiştir. Çalışma periyodu süresince tüm tuzaklardaki toplam popülasyon 2022’de 150 adet iken 2023 yılında 6734’e yükselmiştir. 2022–2023 yıllarının genelindeki toplam çalışma periyoduna göre; Edremit/Çıkrıkçı’daki bahçede ergin yakalama ortalaması 2.08 adet/gün, Havran/Tekke’deki bahçede 19.06 adet/gün ve Havran/İnönü’deki bahçede 0.53 adet/gün olarak bulunmuştur. En fazla meyve dökümünün Havran/Tekke’deki bahçede olduğu gözlenmiştir. C. capitata’nın bahçelerdeki zarar oranını belirlemek için her iki yılda da eylül ve ekim aylarında vuruklu meyve kontrolleri yapılmıştır. İlk kontrollerde zarar oranları %0–7 arasında iken ikinci kontrollerde %10’a kadar yükselmiştir. En fazla zarar oranı 2022 yılında %4–7 ve 2023 yılında %7–10 aralığında olmak üzere Havran/Tekke’deki nar bahçesinde tespit edilmiştir. İki yıllık çalışma sonucunda Akdeniz meyve sineği erginlerinin en fazla yakalandığı tuzak %48.94 ile McPhail (DAP)+feromon iken, en az sayıda yakalandığı ise %15.02 ile Delta tipi feromon tuzak olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Edremit Körfez Bölgesi, Ceratitis capitata, nar, popülasyon dalgalanması, zarar oranı, farklı tuzak tipleri

Proje Numarası

BAP/2022-134

Teşekkür

Bu çalışmayı destekleyen Balıkesir Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimine (BAP/2022-134) ve denemelerin yapıldığı nar bahçesi sahiplerine teşekkür ederim.

Kaynakça

• Gonçalves, M.A., Mass trapping of the Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Wiedemann) on pomegranate in southern Portugal (Algarve), Proceedings, IV International Symposium on Pomegranate and Minor Mediterranean Fruits, 269-274, Elche (Spain), (2017).
• http://www.tuik.gov.tr, T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri (2023), Ankara, (20.04.2024).
• Sürücü, A., Ak, B.E., Oğuz, H.İ., Hayoğlu, İ., Şeker, M., Hepaksoy, S. ve ark., Nar Yetişticiliği. editörler: S. Hepaksoy ve M. Pakyürek, İksad Yayınevi, Ankara, 384 s., (2023).
• Şahin, A., Nar Yetiştiriciliği, T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı,. editörler. 11 s., (2013).
• Emer, Z. ve Pakyürek, M., Narın (Punica granatum L.) tıbbi önemi, Proceedings, Uluslararası Tarım ve Kırsal Kalkınma Kongresi, 710-873, Siirt, (2019).
• El Mahdy, S.M., Afia Y., ve Gab Alla, M.A., Population Fluctuation of Mediterranean Fruit Fly, Ceratitis capitata (Wiedemann) Infesting Three Fruit Varieties in Alexandria Governorate, Egypt, Journal of Plant Protection and Pathology, 14, 12, 399-403, (2023).
• Demirel, N., Population density and damage ratios of Mediterranean fruit fly Ceratitis capitata Wiedemann Diptera Tephritidae on pomegranate orchards in Turkey, Entomology and Applied Science Letters, 3, 5, 1-7, (2016).
• Demirel, N., Population fluctuation and infestation rates of Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) on different pomegranate varieties in Hatay (Turkey), Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 8, 10, 2144-2147, (2020).
• Demirel, N., ve Çardak M., Seasonal population fluctuations and damage rates of Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) on pomegranate orchards in Osmaniye province, KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 24, 1, 171-176, (2021).
• Kasap, A., ve Aslan, M., Akdeniz meyve sineğinin (Ceratitis capitata Wied.) (Diptera: Tephritidae)’nin feromon tuzaklarla nar ve hurmadaki populasyon takibi ve zarar oranının tespiti, KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 19, 1, 43-50, (2016).
• Papadopoulos, N.T., Katsoyannos, B.I., Kouloussis, N.A., Economopoulos, A.P., ve Carrey, J.R., Effect of adult age, food, and time of day on sexual calling incidence of wild and mass‐reared Ceratitis capitata males, Entomologia Experimentalis et Applicata, 89, 2, 175-182, (1998).
• Abu-Ragheef, A.H., Hamdan, F.Q., ve Al-Hussainawy, K.J., Evaluation of type, color of traps and different attractants in attracting and capturing of Mediterranean fruit fly Ceratitis capitata (WIED.), Plant Archives, 20, 1, 52-55, (2020).
• Abd-Elgawad, M.M., The Mediterranean fruit fly (Diptera: Tephritidae), a key pest of citrus in Egypt, Journal of Integrated Pest Management, 12, 1, 28, (2021).
• Elekçioğlu, N.Z., Akdeniz meyvesineği, Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 2, 1, 61-65, (2009).
• Başpınar, H., Karsavuran, Y., Başpınar, N., Apak, F., ve Güneyi, P., Aydın ve İzmir İlleri meyve bahçelerinde Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)’nın savaşımında besin çekici tuzakların kullanılma olanaklarının araştırılması, Türkiye V. Bitki Koruma Kongresi, Antalya, Türkiye, s: 19 (2014).
• Gülcüoğlu, S., ve Başpınar, H., Akdeniz meyve sineği (Ceratitis capitata Wied.) (Diptera: Tephritidae)'nin hünnap bahçesindeki popülasyon dalgalanmaları ve zararı, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17, 2, 145-151, (2020).
• Üçpinar, Ş.N., ve Ünlü, L., The Determination of Population Development and Infestation Rate of Mediterranean Fruit Fly (Ceratitis capitata (Wied)) in Peach Orchards in Meram (Konya) Province, Selçuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 33, 2, 67-72, (2019).
• Thomas, M.C., Heppner, J.B., Woodruff, R.E., Weems, Jr H.V., Steck, G.J., ve Fasulo, T.R., Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Insecta: Diptera: Tephritidae): EENY-214/IN371, rev. 9/2001, EDIS, 2004, 8, (2004).
• Bircan, B., Koca, A.S., ve Kaçar, G., Akdeniz meyvesineği (Ceratitis capitata Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)’nin tanımı, dağılımı, biyolojisi, zararı ve mücadele yöntemleri, Journal of the Institute of Science and Technology, 10, 4, 2353-2365, (2020).
• Demirel, N., Trapping genders of Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) and other Dipteran with various attractants on pomegranate fruits in Turkey, Fresenius Environmental Bulletin, 28, 4, 2937-2941, (2019).
• Wijesuriya, S.R., ve De Lima, C.P.F., Comparison of two types of traps and lure dispensers for Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae), Australian Journal of Entomology, 34, 4, 273-275, (1995).
• Hafsi, A., Harbi, A., Rahmouni, R. ve Chermiti, B., Evaluation of the efficiency of mass trapping of Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) in Tunisian citrus orchards using two types of traps: Ceratrap® and Tripack®, Acta Horticulturae, 1065, 1049-1056, (2015).
• Elitaş, İ., Bursa ilinde bazı meyve bahçelerinde Akdeniz meyve sineği [Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)] ergin popülasyon değişiminin belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma ABD, Bursa, 56 s. (2022).
• Yıldırım, E.M., ve Başpınar, H., Aydın ili nar bahçelerinde saptanan zararlı ve predatör türler, yayılışı, zararlı türlerden önemlilerinin popülasyon değişimi ve zararı, Türkiye Entomoloji Bülteni, 1, 3, 169-180, (2011).
• Negm, A.A., Ali, N.A. ve Amin, A.A., Seasonal occurrence of fruit flies and their infestation rates on pomegranate fruits at Assuit and Fayoum Governorates, Egyptian Academic Journal of Biological Sciences. A, Entomology, 11, 2, 41-54, (2018).
• Yazid, J.B., Chafik, Z., Bousamid, A. ve Kharmach, I.B.E.-Z., Population dynamics and seasonal occurrence of mediterranean fruit fly (Ceratitis capitata Wiedemann, 1824) in moulouya perimeter north east of Morocco, Indian Journal of Ecology, 47, 2, 564-569, (2020).
• Laamari M., Bouasbana M.S., ve Mahmoudi R., Effect of climate change on the spatio-temporal distribution of the Mediterranean fruit fly Ceratitis capitata Wiedemann (1824) in Algeria, European Journal of Environmental Sciences, 12, 2, 93-100, (2022).
• Abu-Ragheef, A.H. ve Alfayyadh, M.J., Population density of Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata using sexual and food attractants in the city of Baghdad, International Journal of Agricultural and Statistical Sciences, 15, 2, 687-691, (2019).
• Tiring G. ve Satar S., Annual population fluctuations of Mediterranean fruit fly in the Eastern Mediterranean Region of Turkey; Problem of non-marketing fruit, Phytoparasitica, 49, 5, 807-817, (2021).
• Abazied, M.A., Survey and abundance of major insect pests on pomegranate fruits in Egypt, Annals of Agricultural Science, Moshtohor, 59, 5, 601-612, (2021).
• Elekcioğlu, N.Z., Current status of Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae), in Turkey, IOBC-WPRS Bulletin, 95, 15-22, (2013).
• Soleimani, R., Moayeri, H.R.S. ve Sedaghat, N., Comparative of some attractants and insecticides in mass trapping of Mediterranean fruit flies, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Dip.: Tephritidae) using McPhail trap, Iranian Journal of Plant Protection Science, 53, 1, 37-45, (2022).
• Bali, E.-M.D., Moraiti, C.A., Ioannou, C.S., Mavraganis, V. ve Papadopoulos, N.T., Evaluation of mass trapping devices for early seasonal management of Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) populations, Agronomy, 11, 6, 1101, (2021).