Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The impact of mobile banking on profitableness in the sector in both the pre-pandemic and post-pandemic periods: An analysis on the Turkish banking sector

Yıl 2025, Cilt: 28 Sayı: 54, 795 - 808, 16.12.2025
https://doi.org/10.31795/baunsobed.1652536

Öz

The study aims to reveal the impact of banking products and services used via internet banking on the sector's average return on assets (dependent variable) between 2006 and 2023, including the Covid19 pandemic period. In order to evaluate this effect comparatively, the data set was divided into two sub-samples: the pre-pandemic period (2006-2020) and the period including the pandemic period (2006-2023), and both periods were analyzed separately. The independent variables used in the study were transactions conducted via internet banking, divided into two groups: financial and non-financial transactions. The stationarity levels of the variables were determined using unit root tests, and only the ARDL (Autoregressive Distributed Lag Bound Test) method was used for variables exhibiting different levels of stationarity. The estimated long-run coefficients indicate that an increase in non-financial transactions reduces return on assets for both subsample periods, while an increase in financial transactions increases return on assets. This effect is observed to have approximately doubled over the entire sample period, including the pandemic period, compared to the pre-pandemic period. These findings suggest that internet banking usage accelerated with the pandemic and contributed to the increase in return on assets in the banking sector. The study's results suggest that banks should strengthen their digital channel strategies, particularly focusing on increasing financial transaction volumes, as this will support profitability.

Kaynakça

  • Akhisar, I., Tunay, K. B., ve Tunay, N. (2015). The effects of innovations on bank performance: The case of electronic banking services. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 195, 369-375.
  • Chao, N., Zhou, Y., ve Yang, H. (2024). How does digital transformation affect the profitability of rural commercial banks? Heliyon, 10(8), 1-14.
  • Chhaidar, A., Abdelhedi, M., ve Abdelkafi, I. (2023). The effect of financial technology investment level on European banks’ profitability. Journal of the Knowledge Economy, 14(3), 2959-2981.
  • Deniz, F., (2023). Dijital bankacılık hizmetlerinin banka performansına etkisi, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 58(3), 2654-2669
  • Dickey, D. A., ve Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74(366a), 427-431.
  • Demirdöğmez, M., Taş, H. Y., & Gültekin, N. (2020). Koronavirüs’ün (Covid-19) e-ticarete etkileri. OPUS International Journal of Society Researches, 16(29), 1907-1927.
  • Doran, N.M., Badircea,R.M. ve Manta, A.G. (2022). Digitization and financial performance of banking sectors facing COVID-19 challenges in central and eastern European countries. Electronics, 11(3483), 1-15.
  • Ergün, T. (2023). Dijitalleşme ile bankacılık kȃrlılığı arasındaki etkileşim: ARDL Sınır Testi yaklaşımı. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 34, 206-227.
  • Ganic, M. (2023). Nexus between digital banking and EU bank profitability: Empirical evidence from EU 27 countries, Encyclopedia of Monetary Policy, Financial Markets and Banking-Elsevier, 4, 574-581.
  • Ghose, B., ve Maji, S. G. (2022). Internet banking intensity and bank profitability: Evidence from emerging Indian economy. Managerial Finance, 48(11), 1607-1626.
  • Güler, H. N. (2020). Koronavirüsü (covıd-19) günlerinde bankalara iletilen müşteri itiraz ve şikayetlerinin incelenmesi, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD) 7(4), 85-99.
  • İslam, S., Kabir, M. R., Dovash, R. H., Nafee, S. E., ve Saha, S. (2019). Impact of online banking adoption on bank’s profitability: Evidence from Bangladesh. European Journal of Business and Management Research, 4(3), 1-4.
  • Jimoh, A. (2019). Effect of electronic banking on the profitability of deposit money banks in Nigeria. Journal of advances in Education and philosophy, 1(1), 406-413.
  • Kaya, S.K. (2024). Dijital bankacılık ile bankacılık sektörü çalışan sayısı arasındaki ilişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 96-114.
  • Le, T. D., & Ngo, T. (2020). The determinants of bank profitability: A cross-country analysis. Central Bank Review, 20(2), 65-73.
  • Mohanty, S., Mohanty, J., Naveen, L., Mohanty, A., ve Singh, S. (2023). Hits of internet banking on bank’s profitability in India: A comparative study of selected public and private banks, South India Journal of Social Sciences. 21(10), 6-15.
  • Pala, E., ve Kartal, B. (2010). Banka müşterilerinin internet bankacılığı ile ilgili tutumlarına yönelik bir pilot araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 17(2), 43-61.
  • Pesaran, M. H., Shin, Y. & Smith, R. J. (2001), Bounds Testing Approaches to the analysis of level relationships, Journal of Applied Econometrics,16, 289–326.
  • Phillips, P. C.B. ve Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
  • Phillips, P.C.B., ve Hansen, B. (1990). Statistical inference in Instrumental Variables Regression with I(1) processes. Review of Economic Studies, 57, 99–125.
  • Sadr, S. M. H. (2013). Consideration the effect of e-banking on bank profitability; Case study selected Asian countries. Journal of Economics and Sustainable Development, 4(11), 112-117.
  • Stoica, O., Mehdian, S., ve Sargu, A. (2015). The impact of internet banking on the performance of Romanian banks: DEA and PCA approach. Procedia Economics and Finance, 20, 610-622.
  • Theiri, S. ve Hadoussa, S. (2024), Digitization effects on banks’ financial performance: the case of an African country, Competitiveness Review, 34(1), 144-162.
  • Türkiye Bankalar Birliği. (t.y.). 01 Şubat 2025 tarihinde https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59 adresinden erişildi.
  • Ulusoy, A. ve Demirel, S. (2022). Türk bankacılık sisteminde dijitalleşme-kârlılık etkileşimi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 40 (1), 184-200.
  • Uysal, B. & Gövez, A. (2023). Dijital bankacılık ile şube ve personel sayısı arasındaki nedensellik ilişkisi: Toda-Yamamoto yaklaşımı. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9(1), 50-61.
  • Uzun, U., ve Berberoğlu, M. (2018). İnternet bankacılığı hizmetlerinin banka performansı üzerine etkisi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 20, 51-62.
  • Yıldız, T., ve Tunalı, H. (2024). Covid–19’un Türk bankacılık sektör kârlılığı üzerine etkisi. Söke İşletme Fakültesi Dergisi, 1(2), 38-47.

Pandemi öncesi ve sonrası dönemde internet bankacılığının sektördeki kârlılık üzerine etkisi: Türk bankacılık sektörü üzerine bir analiz

Yıl 2025, Cilt: 28 Sayı: 54, 795 - 808, 16.12.2025
https://doi.org/10.31795/baunsobed.1652536

Öz

Çalışma, Covid19 pandemisi sürecini de kapsayan 2006-2023 yılları arasında bankacılık sektöründe internet bankacılığı üzerinden kullanılan bankacılık ürün ve hizmetlerinin sektörün ortalama aktif kârlılığı (bağımlı değişken) üzerindeki etkisinin ortaya çıkarılmasını amaçlamaktadır. Bu etkinin karşılaştırmalı olarak değerlendirilebilmesi için veri seti pandemi öncesi dönem (2006-2020) ve pandemi sürecini de kapsayan dönem (2006-2023) olmak üzere iki alt örnekleme ayrılmış, her iki dönem ayrı ayrı analiz edilmiştir. Çalışmada kullanılan bağımsız değişkenler, internet bankacılığı üzerinden gerçekleştirilen işlemler olup, finansal ve finansal olmayan işlemler şeklinde iki gruba ayrılmıştır. Değişkenlerin durağanlık düzeyleri birim kök testleri ile belirlenmiş, farklı seviyelerde durağanlık gösteren değişkenler için yalnızca ARDL (Autoregressive Distributed Lag Bound Test) yöntemi kullanılmıştır. Tahmin edilen uzun dönem katsayıları, her iki alt örneklem dönemi için finansal olmayan işlemlerdeki artışın aktif kârlılığı azalttığını; finansal işlemlerdeki artışın ise aktif kârlılığı artırdığını göstermektedir. Pandemi dönemini de kapsayan tüm örneklem döneminde, pandemi öncesine kıyasla söz konusu etkinin yaklaşık iki katına çıktığı görülmektedir. Bu bulgular, internet bankacılığı kullanımının pandemiyle birlikte hız kazandığını ve bankacılık sektöründe aktif kârlılığın artışına katkı sağladığını ortaya koymaktadır. Çalışmanın sonuçları, bankaların dijital kanallara yönelik stratejilerini güçlendirmeleri gerektiğini ve özellikle finansal işlem hacimlerini artırmaya odaklanmalarının kârlılığı destekleyici bir unsur olduğunu göstermektedir.

Kaynakça

  • Akhisar, I., Tunay, K. B., ve Tunay, N. (2015). The effects of innovations on bank performance: The case of electronic banking services. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 195, 369-375.
  • Chao, N., Zhou, Y., ve Yang, H. (2024). How does digital transformation affect the profitability of rural commercial banks? Heliyon, 10(8), 1-14.
  • Chhaidar, A., Abdelhedi, M., ve Abdelkafi, I. (2023). The effect of financial technology investment level on European banks’ profitability. Journal of the Knowledge Economy, 14(3), 2959-2981.
  • Deniz, F., (2023). Dijital bankacılık hizmetlerinin banka performansına etkisi, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 58(3), 2654-2669
  • Dickey, D. A., ve Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74(366a), 427-431.
  • Demirdöğmez, M., Taş, H. Y., & Gültekin, N. (2020). Koronavirüs’ün (Covid-19) e-ticarete etkileri. OPUS International Journal of Society Researches, 16(29), 1907-1927.
  • Doran, N.M., Badircea,R.M. ve Manta, A.G. (2022). Digitization and financial performance of banking sectors facing COVID-19 challenges in central and eastern European countries. Electronics, 11(3483), 1-15.
  • Ergün, T. (2023). Dijitalleşme ile bankacılık kȃrlılığı arasındaki etkileşim: ARDL Sınır Testi yaklaşımı. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 34, 206-227.
  • Ganic, M. (2023). Nexus between digital banking and EU bank profitability: Empirical evidence from EU 27 countries, Encyclopedia of Monetary Policy, Financial Markets and Banking-Elsevier, 4, 574-581.
  • Ghose, B., ve Maji, S. G. (2022). Internet banking intensity and bank profitability: Evidence from emerging Indian economy. Managerial Finance, 48(11), 1607-1626.
  • Güler, H. N. (2020). Koronavirüsü (covıd-19) günlerinde bankalara iletilen müşteri itiraz ve şikayetlerinin incelenmesi, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD) 7(4), 85-99.
  • İslam, S., Kabir, M. R., Dovash, R. H., Nafee, S. E., ve Saha, S. (2019). Impact of online banking adoption on bank’s profitability: Evidence from Bangladesh. European Journal of Business and Management Research, 4(3), 1-4.
  • Jimoh, A. (2019). Effect of electronic banking on the profitability of deposit money banks in Nigeria. Journal of advances in Education and philosophy, 1(1), 406-413.
  • Kaya, S.K. (2024). Dijital bankacılık ile bankacılık sektörü çalışan sayısı arasındaki ilişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 96-114.
  • Le, T. D., & Ngo, T. (2020). The determinants of bank profitability: A cross-country analysis. Central Bank Review, 20(2), 65-73.
  • Mohanty, S., Mohanty, J., Naveen, L., Mohanty, A., ve Singh, S. (2023). Hits of internet banking on bank’s profitability in India: A comparative study of selected public and private banks, South India Journal of Social Sciences. 21(10), 6-15.
  • Pala, E., ve Kartal, B. (2010). Banka müşterilerinin internet bankacılığı ile ilgili tutumlarına yönelik bir pilot araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 17(2), 43-61.
  • Pesaran, M. H., Shin, Y. & Smith, R. J. (2001), Bounds Testing Approaches to the analysis of level relationships, Journal of Applied Econometrics,16, 289–326.
  • Phillips, P. C.B. ve Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
  • Phillips, P.C.B., ve Hansen, B. (1990). Statistical inference in Instrumental Variables Regression with I(1) processes. Review of Economic Studies, 57, 99–125.
  • Sadr, S. M. H. (2013). Consideration the effect of e-banking on bank profitability; Case study selected Asian countries. Journal of Economics and Sustainable Development, 4(11), 112-117.
  • Stoica, O., Mehdian, S., ve Sargu, A. (2015). The impact of internet banking on the performance of Romanian banks: DEA and PCA approach. Procedia Economics and Finance, 20, 610-622.
  • Theiri, S. ve Hadoussa, S. (2024), Digitization effects on banks’ financial performance: the case of an African country, Competitiveness Review, 34(1), 144-162.
  • Türkiye Bankalar Birliği. (t.y.). 01 Şubat 2025 tarihinde https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59 adresinden erişildi.
  • Ulusoy, A. ve Demirel, S. (2022). Türk bankacılık sisteminde dijitalleşme-kârlılık etkileşimi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 40 (1), 184-200.
  • Uysal, B. & Gövez, A. (2023). Dijital bankacılık ile şube ve personel sayısı arasındaki nedensellik ilişkisi: Toda-Yamamoto yaklaşımı. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9(1), 50-61.
  • Uzun, U., ve Berberoğlu, M. (2018). İnternet bankacılığı hizmetlerinin banka performansı üzerine etkisi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 20, 51-62.
  • Yıldız, T., ve Tunalı, H. (2024). Covid–19’un Türk bankacılık sektör kârlılığı üzerine etkisi. Söke İşletme Fakültesi Dergisi, 1(2), 38-47.
Toplam 28 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Para-Bankacılık
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Taner Taş 0000-0002-2861-5467

Selim Duramaz 0000-0002-1257-0620

Gönderilme Tarihi 6 Mart 2025
Kabul Tarihi 9 Ekim 2025
Yayımlanma Tarihi 16 Aralık 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 28 Sayı: 54

Kaynak Göster

APA Taş, T., & Duramaz, S. (2025). Pandemi öncesi ve sonrası dönemde internet bankacılığının sektördeki kârlılık üzerine etkisi: Türk bankacılık sektörü üzerine bir analiz. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(54), 795-808. https://doi.org/10.31795/baunsobed.1652536

BAUNSOBED