19. YÜZYIL ORTALARINA DOĞRU KEMER EDREMİT ESNAFI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 36, 383 - 400, 01.12.2016

Serdar Genç

https://doi.org/10.31795/baunsobed.645213

Öz

Kemer Edremit, 16. yüzyıl başlarında Karesi Sancağı kazalarından Edremit’e bağlı bir köy iken yüzyılın sonlarına doğru kaza statüsüne kavuşmuştur. Kemer Edremit ile ilgili çalışmalar oldukça yetersiz olup esnaf üzerine de yapılmış herhangi bir çalışma mevcut değildir. Dolayısıyla bu çalışmada, 19. yüzyılın ortalarında doğru Kemer Edremit kasabasında ve köylerindeki esnaf üzerine bir değerlendirme amaçlanmaktadır. Bu kapsamda burada faal olan esnaf kolları, dükkânlar ve sahipleri ile tahsil edilecek olan ihtisab vergisi incelenecektir. Böylece Kemer Edremit esnafı hususunda literatüre bir katkı sağlanmış olacaktır. Konu ile ilgili yararlanılan kaynaklar arasında; İhtisab defterleri ile Burhaniye ve Edremit Şer’iye Sicilleri yer almaktadır

Anahtar Kelimeler

Kemer Edremit, Esnaf, 19. Yüzyıl

An Examination on the Guilds of Kemer Edremit Towards the Mid 19th Century

Öz

In the early 16th century, Kemer Edremit, was a village of Edremit which was one of the township of Sanjak of Karesi. Kemer Edremit became a township towards to end of the century. However, the studies on Kemer Edremit are inadequate and also there is no publication on guilds of Kemer Edremit. Accordingly the aim of this article is to make an evaluation on the guilds of township and villages of Kemer towards to the mid 19th century. In this scope, the active branches of craft, shops and their owners and the tax of ihtisab will be examined. Thereby, it would provide a contribution to the literature. The main sources of this study are İhtisab defters and Burhaniye and Edremit Qadi Records

Anahtar Kelimeler

Kemer Edremit, Guilds, 19th Century

Kaynakça

• Ahmed Lûtfî Efendi (1999). Vak’anüvîs Ahmed Lûtfî Efendi Tarihi, (Aktaran: Ahmet Hezarfen), I, İstanbul: TVYY-YKY.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Tapu Tahrir Defteri, nr. 166.
• Bıyık, Ö. (2005). “XV. Yüzyılda Akhisar’ı İhya Eden Bir Hayırsever: Sarı Ahmed Paşa ve Vakfı”, CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, XIII/1, s. 391-413.
• BOA, A.DVN.TZEİ. d., nr. 31.
• BOA, D.CRD.,nr. 40220.
• BOA, Kamil Kepeci Tasnifi (KK), nr. 7478.
• Burhaniye Şer’iye Sicilleri (BŞS), nr. 1094, 1095/1, 1095/A, 1096, 1097, 1098.
• Cezar, M. (1985). Tipik Yapılariyle Osmanlı Şehirciliğinde Çarşı ve Klasik Dö- nem İmar Sistemi, İstanbul.
• Çadırcı, M. (1997). Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekono- mik Yapısı, Ankara: TTK.
• Demirel, Ö. (1989). II. Mahmud Döneminde Sivas’ta Esnaf Teşkilatı ve Üre- tim-Tüketim İlişkileri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Edremit Şer’iye Sicili, nr. 1245, 1251.
• Efe, R., Soykan, A., Cürebal, İ., Sönmez, S. (2012). Burhaniye –Doğal Kaynak Değerleri-, Ankara.
• Ergenç, Ö. (2012). XVI. Yüzyılda Ankara ve Konya, İstanbul: TVYY.
• Faroqhi, S. (1993). Osmanlı’da Kentler ve Kentliler, çev. Neyyir Kalaycıoğlu, İstanbul: TVYY.
• Genç, S. (2009). “1835 Yılı Esnaf Sayımı Çerçevesinde Edremit Esnaf Teş- kilatı”, U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 17, 2009/2, s. 277-293.
• Köç, A. (2011). “Sultan II. Murad Vakfı’nın Edremit Mukataaları (1530- 1641), OTAM, 30, s. 41-72.
• Kütükoğlu, M. S. (2003). “Osmanlı Esnaf Sayımları”, Osmanlı Öncesi İle Os- manlı ve Cumhuriyet Dönemlerinde Esnaf ve Ekonomi Semineri Bildiriler, II, s. 405-410.
• Şahin, İ. (2010). “Osmanlılarda Şehir”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklope- disi, XXXVIII, İstanbul, s. 446-449.
• Şemseddin Sâmî. (1317). Kamûs-ı Türkî, Dersaâdet.
• Yağcı, Z. G. (2013). “XVIII. Yüzyılda Osmanlı Devletinde Voyvodalar: Edre- mit Voyvodası Mehmet Emin Ağa”, Prof. Dr. Mustafa Çetin Varlık Ar- mağanı, İstanbul, KTB Yayınları, s. 433-463.
• Yılmaz, F. (1995). XVI. Yüzyılda Edremit Kazası, Doktora Tezi, Ege Üniversi- tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.