BIST’DE İŞLEM GÖREN TURİZM İŞLETMELERİNİN TOPSIS YÖNTEMİ İLE FİNANSAL PERFORMANSLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2015, Cilt: 18 Sayı: 33, 97 - 114, 01.06.2015

Hakan Özçelik Bahar Kandemir

https://doi.org/10.31795/baunsobed.645449

Cited By: 28

Öz

Turizm sektörü, gerek ekonomiye sağladığı katkı gerekse istihdam üzerindeki olumlu etkisi nedeniyle ülkelerin ekonomik kalkınmalarında önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle turizm şirketlerinin finansal performanslarını ölçmek yöneticiler, yatırımcılar ve sektörde yer alan diğer şirketler açısından oldukça önemlidir. Çalışmanın temel amacı, turizm şirketlerinin finansal performanslarını finansal oranlardan yararlanarak ölçmektir. Bu amaçla çalışmada TOPSİS yönteminden yararlanılmış ve Borsa İstanbul’da BIST işlem gören yedi turizm şirketinin 2010-2014 dönemine ilişkin finansal performansı likidite, kaldıraç, kârlılık ve faaliyet göstergeleri kapsamındaki sekiz finansal orana göre değerlendirilmiştir. Çalışmada, TOPSİS yöntemi kullanılmıştır. Analizde kullanılan Finansal Tablolar, BİST’ten elde edilmiştir. Çalışma sonucunda 2010-2014 döneminde BİST’te faaliyet gösteren turizm işletmeleri performansları değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Turizm Sektörü, Finansal Performans, TOPSİS.

The Evaulation of the Financial Performances of the Tourism Enterprises Traded on BIST with TOPSIS Method

Öz

Tourism sector is the pupil of countries due to both its contribution to the economy and the positive impact on emp loyment. Measuring the financial performances of the tourism firms, therefore, is crucial for managers, investors and other businesses in the sector. The main purpose of the study is to measure the financial performances of the tourism firms utilizing financial ratios. For this purpose, the TOPSIS method is used in this study and financial performances of seven tourism firms traded in Borsa Istanbul BIST are evaluated as to eight financial ratios including liquidity, leverage, profitability, and activity indicators between the period 2010-2014. In this study, TOPSIS method is used. Financial Statements used in this analysis are taken from the Istanbul Stock Exchange BIST . BIST in the period 2010-2014 tourism businesses operating performance was evaluated in the study results.

Anahtar Kelimeler

Tourism Sectors, Financial Performance, TOPSIS.

Kaynakça

• Acar, M. (2003). “Tarımsal İşletmelerde Finansal Performans Analizi”. Erci- yes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, 21-37.
• Akal, Z. (2005). İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi; Çok Yönlü Perfor- mans Göstergeleri, 6.Baskı, Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayın- ları.
• Akbulut, R. ve Rençber, Ö.F. (2015). BİST’te İmalat Sektöründeki İşletme- lerin Finansal Performansları Üzerine Bir Araştırma, Muhasebe ve Fi- nansman Dergisi, 65, 118-136.
• Aydeniz, A. S. (2009). Makroekonomik Göstergelerin Firmaların Finansal Performans Ölçütleri Üzerindeki Etkisinin Öl çülmesine Yönelik Bir Araştırma: IMKB’ye Kote Gıda ve İçecek Şirketleri Üzerine Bir Uygu- lama, Marmara Üniver sitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27 (2), 263-277.
• Bakırcı, F., Shiraz, S.S. ve Sattary, A. (2014). BIST’da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Per- formans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması, Ege Akademik Bakış Dergisi, 14(1), 19.
• Coşkun, A. (2007). Stratejik Performans Yönetimi ve Performans Karnesi. İstan- bul: Literatür Yayıncılık.
• Çabuk, A. ve Lazol, İ. (2009), Mali Tablolar Analizi, 8.Baskı, Bursa: Ekin Ya- yınevi.
• Demireli, E. (2010), “TOPSIS Cok Kriterli Karar Verme Sistemi: Turkiye’de- ki Kamu Bankaları Uzerine Bir Uygulama”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 101-112.
• Dumanoğlu, S. ve Ergül, N. (2010), İMKB’de İşlem Gören Teknoloji Şirket- lerinin Mali Performans Ölçümü, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 48, 101-111.
• Ecer, F., Ulutagay, G. ve Nasiboglu, E. (2011). Does Foreign Ownership Af- fect Financial Performance? An Industrial Approach, Middle Eastern Finance and Economics, 14: 152-166.
• Ege, İ., Topaloğlu E., E. ve Özyamanoğlu, M. (2013). Finansal Performans İle Kurumsal Yönetim Notları Arasındaki İlişki: BİST Üzerine Bir Uy- gulama, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi,5(9), 100-117.
• Eleren, A. ve M. Karagul, (2008). “1986-2006 Türkiye Ekonomisinin Per- formans Değerlendirmesi”, Celal Bayar Universitesi İ.İ.B.F. Yonetim ve Ekonomi Dergisi, 15(1), 1-14.
• Erdil, O. ve Kalkan, A. (2005). Kobilere Sağlanan Desteklerin Kobilerin Per- formanslarına Etkisi, İstanbul Ticaret Üniver sitesi Sosyal Bilimler Dergi- si, 4(7), 103-122.
• Ergül, N. (2010). İMKB’de İşlem Gören Enerji Şirketlerinin Mali Performansları- nın TOPSIS Yöntemi ile Analizi, 1.Baskı, İstanbul: Beta Basım.
• Ersöz, F., Kabak, M. ve Yılmaz, Z. (2011). Lisansüstü Öğreniminde Ders Se- çimine Yönelik Bir Model Önerisi, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakülte Dergisi, 13(2), 227-249.
• Ertuğrul, İ. ve Karakaşoğlu, N.(2009). Performance Evaluation Of Turkish Ce- ment Firms With Fuzzy Analytic Hierarchy Process And TOPSIS Methods , Expert Systems with Applications, 36(1), 702-715.
• Hitchner, J. R. (2003). Financial Valuation Applications and Models, New Jer- sey: John Wiley & Sons, Inc.
• Kabakçı, Y. (2008). Sermaye Yapısı ile Şirket Performansı Arasın daki İlişki: Gıda Sektöründe Bir Uygulama, Ege Akademik Bakış, 8 (1): 167-182.
• Kaya, A. ve Gülhan, Ü. (2010). Küresel Finansal Krizin İşletmelerin Etkinlik ve Performans Düzeylerine Etkileri:2008 Finansal Kriz Örneği. İstan- bul Üniversitesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 11, 61-89.
• Oral, S. ve Kurgun, O.A. (1997). Otel İşletmeciliği ve Otel İşletmelerinde Verim- lilik Analizleri, İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
• Ömürbek, N. ve Mercan Y. (2014). İmalat Alt Sektörlerinin Finansal Perfor- manslarının TOPSIS ve ELECTRE Yöntemleri İle Değerlendirilmesi, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 237-266.
• Ömürbek, V. ve Kınay, B. (2013). Havayolu Taşımacılığı Sektöründe Topsis Yöntemiyle Finansal Performans Değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 18(3) ,343-363.
• Özcan, M. (2012). AHP ve TOPSIS Yöntemlerinin Personel Seçimi Sürecindeki Etkililiğinin Karşılaştırılması: Bir Üretim İsletmesinde Uygulama, Yayın- lanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Özden, Ü., Başar, Ö., D. ve Kalkan, S.B. (2012). İMKB’de İşlem Gören Çi- mento Sektöründeki Şirketlerin Finansal Performanslarının Vikor Yöntemi İle Sıralanması. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekono- metri ve İstatistik Dergisi, 23-44.
• Sakarya, Ş.ve Aytekin, S. (2013). İMKB’de İşlem Gören Mevduat Bankala- rının Performansları İle Hisse Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin Ölçülmesi: Promethee Çok Kriterli Karar Verme Yöntemiyle Bir Uy- gulama. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 99- 109.
• Saldanlı, A. ve Sırma, İ. (2014). Topsis Yönteminin Finansal Performans Göstergesi Olarak Kullanılabilirliği, Marmara Üniversitesi Öneri Der- gisi, 11(41).ss.185-202.
• Uyguntürk, H. ve Korkmaz, T. (2012). Finansal Performansın Topsis Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi İle Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi İş- letmeleri Üzerine Bir Uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 95-115.
• www.kap.gov.tr, Erişim Tarihi: 15.06.2015
• www.borsaistanbul.com, Erişim Tarihi: 15.06.2015
• Yayar R. ve Baykara H.V. (2012). TOPSIS Yöntemi ile Katılım Bankalarının Etkinliği ve Verimliliği Üzerine Bir Uygulama, Business and Economics Research Journal, 3(4), 21-42.
• Yurdakul, M. ve Y.T, İç (2003). “Türk Otomotiv Firmalarının Performans Ölçümü ve Analizine Yönelik TOPSIS Yöntemini Kullanan Bir Örnek Çalışma”, Gazi Uni. Muh. Mim. Fak. Dergisi, 18(1), 1-18.
• Yükçü, S. ve Atağan, G. (2010), “TOPSIS Yöntemine Göre Performans De- ğerleme”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 45, 55-66.