Türk Turizm Sektöründe İstihdamın Temel Özelliklerinin ve Sorunlarının Ücretli Çalışanlar Açısından Coğrafi Bölgelere Göre Analizi

Yıl 2012, Cilt: 15 Sayı: 28, 241 - 257, 01.12.2012

İsmet Kaya

Öz

Problem Durumu: Türk turizm sektöründe istihdam ücretli olarak çalışanlar açısından önemli özelliklere ve sorunlara sahiptir. Bu problemlerin başında, kadınların işgücüne katılımının düşük olması, yetersiz eğitim seviyesi, düşük ücretler, yüksek oranda kayıt dışılık, kısa kıdem sorunu, yüksek oranda işgücü devir hızı ve haftalık çalışma saatlerinin fazla olması gelmektedir. Bunların yanında çalışanlarla ilgili istatistiklerde veri karmaşası ve muğlaklık yaşanmaktadır.Araştırmanın Amacı: Çalışma Türk turizm sektöründe ücretli istihdamının özelliklerini ve problemlerini coğrafi bölgelere göre kıyaslamalı bir şekilde ortaya koymayı ve analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bunun yanında Türk turizm sektöründe ücretli çalışanlara dair bölgesel istatistiklerin net olarak ortaya konması da amaçlanmıştır.Yöntem: Çalışmada Türkiye İstatistik Kurumu’na TUİK ait 2011 yılı Hanehalkı İşgücü Anketi HİA veri seti kullanılmıştır. Toplam 5764 ücretli çalışana ait veriler SPSS istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analizlerde çapraz tablo ve aritmetik ortalama yöntemleri kullanılmıştır.Bulgular ve Sonuçlar: Ücretli işgücü özellikle Marmara Bölgesinde yoğunlaşmakta olup, kadınların işgücündeki payı 1/5 civarındadır. Başta Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgeleri olmak üzere tüm bölgelerde eğitim seviyesi son derece düşük olup, çalışanların elde ettiği gelirlerin ortalaması asgari ücret seviyesindedir. Sektörde yüksek oranda kayıt dışı istihdam mevcut olup, bu oran Güneydoğu Anadolu Bölgesinde % 70.7’yi bulmaktadır. Tüm bölgelerde yüksek oranda işgücü devir hızı, çok düşük kıdem yılı ve çok yüksek haftalık çalışma saatleri tespit edilmiştir.Öneriler: Türk turizm sektöründe ücretli çalışanların istihdamla ilgili temel sorunlarını çözmeye yönelik olarak yapılan önerilerin bazıları şunlardır: Çalışanların eğitim seviyesini yükseltmek, yasal düzenlemelerle turizm işletmelerinde daha fazla nitelikli personel çalıştırılmasını sağlamak, işletmelerde iç ve dış motivasyon araçlarının etkin bir şekilde kullanılmasını sağlamak, çalışma koşullarını iyileştirmek, ücretleri tatminkar seviyelere getirmek ve işletmeleri sıkı bir şekilde denetlenmek

Anahtar Kelimeler

Turizm, İstihdam, Bölgeler, Ücretli Çalışanlar

Analysis of the Problems and Basic Characteristics of Employment in the Turkish Tourism Sector by Geographic Regionsin Terms of Paid Employee

Öz

Problem Statement: Employment in the Turkish tourism sector has important characteristics and problems in respect of paid employees. Most important problems are; low participation of women in employment, inadequate education level, low wages, large amount of unregistered employment, low tenure, large amount of labor turnover ratios and long weekly working hours. In addition, there is confusion and ambiguity in the data about employees.Research Aims: Objective of this study is to reveal and analyze the characteristics and problems of paid employment in Turkish tourism sector by comparing them according to geographic regions. Besides, it is aimed to reveal clearly the geographical statistics of paid employees who work in the Turkish tourism sector.Method: In this study, data set of 2011 Household Labor Survey HLS which belongs to Turkish Statistical Institute TurkStat was used. The data which consists of 5764 paid employees’ responses was analyzed by using SPSS statistical software. Cross-table and arithmetic mean methods were used in the analysis. Findings and Results: While paid labor is concentrated especially in Marmara Region, the role of women in labor is 1/5. Education level is extremely low in all regions but especially in Eastern Anatolia and Southeastern Anatolia Regions and average income of workers is at the level of minimum wage. The level of unregistered employment is high; that reaches 70.7 % in Southeastern Anatolia Region. Low years of tenure, large amount of labor turnover ratio and long weekly working hours are have been identified in all regions.Proposals: Some of the suggestions in order to solve the basic problems of paid employees related to employment in Turkish Tourism Employment are: raising the level of education of employees, providing tourism businesses to have more qualified personnel by legal regulations, providing businesses to use intrinsic and extrinsic motivation tools effectively, improving working conditions, raising wages to a satisfactory level and inspecting businesses tightly

Anahtar Kelimeler

Tourism, Employment, Regions, Paid Employees

Kaynakça

• Akal, M. (2010). Economic Implications of International Tourism on Turkish Eco- nomy, Tourismos:An International Multidisciplinary Journal of Tourism, 5 (4), 131-152.
• Aksu, A. A. ve Köksal, C. D. (2005). Perceptions and Attitudes of Tourism Students in Turkey, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 17 (5), 436-447.
• Andriotis, K. ve Vaughan, D. R. (2004). The Tourism Workforce and Policy:Exploring the Assumptions Using Crete as the Case Study, Current Issues in Tourism, 7 (1), 66-87.
• Bahar, O. ve Kozak, M. (2010). Turizm Ekonomisi, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Barron, P. (2008). Education and Talent Management: Implications for the Hospita- lity Industry, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 20 (7), 730-742.
• Chalkiti, K. ve Sigala, M. (2010). Staff Turnover in the Greek Tourism Industry, Inter- national Journal of Contemporary Hospitality Management, 22 (3), 335-359.
• Çeken, H. ve Erdem, B. (2003). Turizm Sektörünün İstihdam Yaratmadaki Etkisi, 5 (1), http://www.isguc.org/?p=article&id=23&cilt=5&sayi=1&yil=2003, Erişim Tarihi: 09.03.2011.
• Evans, N., Campbell, D. ve Stonehouse, G. (2003). Strategic Management for Travel and Tourism. GB: Butterworth-Heinemann.
• Goeldner, C. R. ve. Ritchie, J. R. B. (2009). Tourism: Principles, Practices, Philosop- hies, 11th Edition, Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
• Gustafson, C. M. (2002). Employee Turnover: A Study of Private Clubs in the USA, International
• Journal of Contemporary Hospitality Management, 14 (3), 106 – 113.
• Hepaktan, C.E. ve Çınar, S. (2010). Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi Üzerin- deki Etkileri, Celal Bayar Üniversitesi S.B.E. Dergisi, 8 (2), 135-154.
• Hinkin, T. R. ve Tracey, J. B. (2000). The Cost of Turnover-Putting a Price on the Lear- ning Curve, Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 41 (3), 14-21.
• Hjalager, A. M. ve Andersen S. (2001). Tourism Employment: Contingent Work or Professional Career?, Employee Relations, 23 (2), 15-129.
• International Labour Organization (ILO). (2011). Toolkit on Poverty Reduction Thro- ugh Tourism, http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/-ed_emp/documents/ins- tructionalmaterial/wcms_176290.pdf, Erişim Tarihi:13.09.2012
• Iverson, R.D. ve Deery, M. (1997). Turnover Culture In The Hospitality Industry, Hu- man Resource Management Journal, 7 (4), 71-82.
• Johns, N. ve McKechnie, M. (1995). Career Demands and Learning Perceptions of Hotel and Catering Graduates - Ten Years on, International Journal of Contem- porary Hospitality Management, 7 (5), 9-12.
• Jollife, L. ve Farnsworth, R. (2003). Seasonality in Tourism Employment: Human Re- source Challenges, International Journal of Contemporary Hospitality Manage- ment, 15 (6), 312-316.
• Karagöl, E.T. ve Akgeyik, T. (2010). Türkiye’de İstihdam Durumu: Genel Eğilimler, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, 1-28, http://www.setav.org/ups/ dosya/35324.pdf, Erişim Tarihi: 23.08.2012
• Karatepe, O. M. ve Uludağ, O. (2007). Conflict, Exhaustion, and Motivation: A Study of Frontline Employees in Northern Cyprus Hotels, International Journal of Hos- pitality Management, (26), 645-665.
• Kazlauskaite, R., Buciuniene, I. ve Turauskas, L. (2006). Building Employee Commit- ment in the Hospitality, Baltic Journal of Management, 1 (3), 300-314.
• Kesici, M. R. ve Selamoğlu, A. (2005). Genel Hatlarıyla Avrupa İstihdam Stratejisi ve Geçirdiği Dönüşüm, İş,Güç; Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 7 (2), 25-51.
• Kusluvan S. ve Kusluvan Z. (2000). Perceptions and Attitudes of Undergraduate Tou- rism Students Towards Working in the Tourism Industry in Turkey, Tourism Ma- nagement, (21), 251-269.
• Lee, CK. ve Kang, S. (1998). Measuring Earnings Inequality and Median Earnings in the Tourism Industry, Tourism Management, 19 (4), 341-348.
• Liu, A., ve Liu, H-h. J. (2008). Tourism Employment Issues in Malaysia, Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 7 (2), 163-179.
• Liu, A., ve Wall, G. (2006). Planning Tourism Employment: A Developing Country Perspective, Tourism Management, (27), 159–170.
• Marshall, J. (2001). Women and Strangers: Issues of Marginalization in Seasonal To- urism, Tourism Geographies: An International Journal of Tourism Space, Place and Environment, 3 (2), 165-186.
• Martin, A., Mactaggart, D. ve Bowden, J. (2006). The Barriers to the Recruitment and Retention of Supervisors/Managers in the Scottish Tourism Industry, Internatio- nal Journal of Contemporary Hospitality Management, 18 (5), 380-397.
• Milman, A. (2003). Hourly Employee Retention in Small and Medium Attractions: The Central Florida Example, Hospitality Management, (22), 17-35.
• O’leary, S. ve Deegan, J. (2005). Career Progression of Irish Tourism and Hospitality Management Graduates, International Journal of Contemporary Hospitality Ma- nagement, 17 (5), 421-432.
• Önder, K. ve Durgun, A. (2008). Effects of Tourism on the Employment in Turkey: An Economic Application, First International Conference on Management and Economics (ICME’08), Tirana, Albania, March 2008, Proceedings Book Volume - I / II / III, 365-373.
• Poulston, J. (2008). Hospitality Workplace Problems and Poor Training: A Close Re- lationship, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 20 (4), 412-427.
• Silva, P. (2006). Effects of Disposition on Hospitality Employee Job Satisfaction and Commitment, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 18 (4), 317-328.
• Theodoropoulou, H., Mitoula R. ve Vamvakari, M. (2009). Sustainable Regional De- velopment, Journal of Social. Sciences, 5 (2), 80-84.
• TUİK (Türkiye İstatistik Kurumu). (2012a). Hanehalkı İşgücü İstatistikleri 2011, http://www. tuik.gov.tr/Kitap.do?metod=AnaKategori&KT_ID=8, Erişim Tarihi:05.07.2012
• TUİK. (2012b). Kazanç Yapısı Araştırması 2010, http://www.tuik.gov.tr/Kitap. do?metod=AnaKategori&KT_ID=8, Erişim tarihi: 27.06.2012.
• TUİK. (2012). Hanehalkı İşgücü Anketi Veri Seti 2011.
• Ulusoy, R. ve Inanclı, S. (2011). The Effects of Tourism Sector on Turkish Economy, International Research Journal of Finance and Economics, 77, 88-93.
• UNWTO (United Nations World Tourism Organization). (2011). Tourism Highlights, http://mkt.unwto.org/sites/all/files/docpdf/unwtohighlights11enhr_1.pdf, Erişim Tarihi:30.09.2011
• Williams, A. M. (2008). Toward a Political Economy of Tourism, A. A. Lew, C. M. Hall ve A. M. Williams, (eds), A Companion to Tourism içinde, Blackwell Pub- lishing Ltd, Malden, MA, USA.
• WTTC (World Travel and Tourism Council). (2012a). Travel & Tourism Economic Im- pact 2012-World, http://www.wttc.org/site_media/uploads/downloads/world2012. pdf, Erişim Tarihi: 15.08.2012
• WTTC. (2012b). Travel & Tourism Economic Impact 2012-Turkey, http://www.wttc. org/site_media/uploads/downloads/turkey2012.pdf, Erişim Tarihi: 15.08.2012
• Yenipınar, U. (2005). Otel İşletmelerinde Ücretlendirme: İzmir İli 4-5 Yıldızlı Otel İş- letmelerinde Bir Analiz, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Der- gisi, 7 (3), 148-176.
• Zagonari, F. (2009). Balancing Tourism Education and Training, International Jour- nal of Hospitality Management, (28), 2-9.