Bursalı Velilerin Balıkesirli Halifeleri

Yıl 2012, 20. Yıl Özel Sayı, 231 - 247, 31.12.2012

Ali Duymaz

Öz

Günümüzde Balıkesir ve çevresinde belirli günlerde çeşitli amaçlarla ziyaret edilen çok sayıda yatır bulunmaktadır. Evliya, veli, dede, baba gibi adlarla anılan bazı yatırlar hakkında birtakım tarihi bilgiler de vardır. Bu bilgilerden Balıkesir’de kerametleriyle meşhur ve çok sayıda efsane ve rivayete sahip Hasan Baba, Ballıca Sultan, Ayak Dedesi gibi velilerin Bursa’daki Emir Sultan ve Geyikli Baba’nın öğrencileri veya yakın dostları oldukları anlaşılmaktadır. Bu bildiride Bursalı velilerin halefleri olarak değerlendirdiğimiz Hasan Baba, Ballıca Sultan ve Ayak Dedesi gibi velilerin etrafında oluşmuş inanış ve uygulamalar incelenecektir

Anahtar Kelimeler

Bursa, Veli, Balıkesir, Yatır, İnanış, Uygulama

The Successors in Balikesir of the Velis in Bursa

Öz

Nowadays in Balıkesir and around Balıkesir, there are a lot of tombs which are visited in various aims on certain days. There are also some historical knowledge about some toms as Evliya, Dede, Veli and Baba. It is understood that there are some people as Hasan Baba, Ballıca Sultan and Ayak Dedesi who are known with their famous miracles and many legends and rumours. There are relationship between these people with Emir Sultan and Geyikli Baba; it seems they are both students and friends of Geyikli Baba and Emir Sultan in Bursa. In this paper, we aim to reveal beliefs and applications which are applied around Hasan Baba, Ballıca Sultan and Ayak Dedesi who are successor of the velis in Bursa

Anahtar Kelimeler

Bursa, parent, Balikesir, tomb, beliefs, practices

Kaynakça

• Akpınarlı, Kerim Kâni (1973). Balıkesir’de Yatırlar (Hasan Baba ve Diğer Türbeler), Balıkesir: Taner Matbaası.
• Akyalçın, Necmi (1998). Balıkesir Yöresinde Yatır Efsaneleri Üzerine Bir Araştırma, Balıkesir.
• Algül, Hüseyin ve Azamat Nihat (1995). “Emîr Sultan”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 11, İstanbul, 146-148.
• Araz, Nezihe (1984). Anadolu Evliyaları, İstanbul: Atlas Kitabevi.
• Ayral, Alparslan (1996). Balıkesir’in Manevi Koruyucularından Balım Sultan, Sivas: Dilek Matbaası.
• Barkan, Ömer Lütfi (2002). “Osmanlı İmparatorluğu’nda Kolonizatör Türk Derviş- leri”, Türkler, 9, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 133-153.
• Duymaz, Ali (2000). “Balıkesir ve Çevresindeki Yatırları Fonksiyonları Açısından Bir Değerlendirme”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), Mayıs, 337-354.
• Gölpınarlı], Adülbaki (1934). “Balım Sultan”, Kaynak, 16-17-18, 369-372.
• Güngör, Kemal (1956). “Anadolu’da Hızır Geleneği ve Hıdrellez Törenlerine Dair Bir İnceleme”, Türk Etnografya Dergisi, 1, 54-59.
• İlgürel, Mücteba (1992). “Balıkesir”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 5, İstanbul, 12-14.
• İnalcık, Halil (1992). “Bursa”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 6, İs- tanbul, 445-449.
• Kerim, Niyazi (1934). “Balıkesir’deki Yatırlar”, Kaynak, 2(16-17-18), 386-387.
• Mecdî Mehmet Efendi (1989). Hadaiku’ş-Şakaik: Şakaik-ı Nu’maniye ve Zeylleri, hzl.: Abdülkadir Özcan, İstanbul: Çağrı Yayınları.
• Ocak, Ahmet Yaşar (1983). Bektaşî Menâkıbnâmelerinde İslâm Öncesi İnanç Motif- leri, İstanbul: Erderun Kitabevi.
• Ocak, Ahmet Yaşar (1996). “Geyikli Baba”, Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 14, İstanbul, 45-47.
• Olgun, Yusuf (1989). “Tarihî Bursa Efsaneleri (Derleme-İnceleme)”, Bursa. (Yayım- lanmamış Doktora Tezi).
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (2000). Karesi Vilâyeti Tarihçesi, hzl.: Abdülmecid Mu- taf, Balıkesir.
• Yasa, Muammer ve Korkut, H. (1936a). “Balıkesir’de Yatırlar”, Kaynak, 4(39), 107- 109.
• Yasa, Muammer ve Korkut, H. (1936b). “Balıkesirde Yatırlar”, Kaynak, 4(40), 35- 138
• Elif Leyle Erkek 1950
• Yüksekokul Mezunu Babasından
• Balıkesir/Merkez 2003 2 Hacer Güzel 1991 Lise Dayısından
• Balıkesir/Merkez 2004
• Kesirvenli İsmail 1938 - Babasından
• Balıkesir/Kesirven 2003