II. Dünya Savaşı Yıllarında Kahve İhtikârının Balıkesir’e Yansımaları

Yıl 2012, 20. Yıl Özel Sayı, 111 - 128, 31.12.2012

Zeki Çevik

Öz

Türkiye II. Dünya Savaşı yıllarında savaşa katılmamasına rağmen uluslar arası ekonomik şartlardan oldukça etkilenmiştir. Birçok gıda maddelerine talep artarken üretim ve ithalat azalmıştır. Savaş sebebiyle devletin bazı gıda mallarına el koyması ve halkın da gereksiz yere stok yapmaya yönelmesi karaborsacılığı tetiklemiştir. Devletin aldığı bazı tedbirler de yetersiz kalmıştır. Bu çalışmada Türk Milleti’nin kültürüne mal olmuş kahve içme alışkanlığı dolayısıyla savaş yıllarında kahve karaborsacılığının Balıkesir’e yansımaları incelenmiştir

Anahtar Kelimeler

II. Dünya Savaşı, Balıkesir, Kahve

The Effects of Coffee Black Marketing on Balıkesir During World War II

Öz

Although Turkey did not take part in World War II, it suffered heavily from international economic conditions. While demand for several foodstuff increased, production and export decreased. Government requestioning of many foodstuff due to war and unneeded foodstuff stocking of the population trigered black marketing. Countermeasures taken by the government were mostly insufficient. Within this study effects of coffee black marketing effects on Balıkesir due to coffee drinking, which is an essential part of Turkish culture

Anahtar Kelimeler

World War II, Balıkesir, Coffee

Kaynakça

• Ayışığı, M. (1998). “II. Dünya Savaşı Başlarında İstanbul’da İhtikâr Meselesi”, Genel- kurmay Askeri Tarih Semineri, Bildirileri, I. Ankara: Genelkurmay Yay.
• Birsel, S. (2001). Kahveler Kitabı. İstanbul: Sel Yay.
• Boratav, K.(1990). Türkiye’de Devletçilik. Ankara: İmge Kitabevi Yay.
• Desmet, H. – Georgeon, G. F. (1996). Doğu’da Kahve ve Kahvehaneler. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• Hattaox, R.S. (1996). Kahve ve Kahvehaneler, Bir Toplumsal İçeceğin Yakındoğu’daki Kökenleri. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
• Işın, E. (2006). Kahve ve Kahvehanelerin Toplumsal Tarihi, Tanede Saklı Keyif, Kahve. İstanbul : Yapı Kredi Kültür Sanat Yay.
• Güran, T. (1999). İktisat Tarihi. İstanbul: Acar Matbaacılık.
• Gürsoy, D. (2005). Sohbetin Bahanesi Kahve. İstanbul: Oğlak Yay.
• Kallek, C. (2000). “İhtikâr”. TDVİA. (c. XXI). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Ya- yın Matbaacılık.
• Keyder, Ç. (1990). Türkiye’de Devlet ve Sınıflar. İstanbul: İletişim Yay.
• Koçak, C. (2000). “Savaş Yıllarında Ekonomik Sorunlar”. Türkiye Tarihi 4 1908 – 1980., İstanbul: Cem Yayınevi.
• Oktay, A. (1999). “Savaş Yıllarında Kent Ekonomisi”. Cumhuriyet Ansiklopedisi 1941 – 2000.İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• Pakalın, M. Z. (1993). Osmanlı Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. ( c. II). İstanbul: M.E.B. Yay.
• Tezel, Y. (1994). Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi,1923-1950. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay..
• Turan, Ş. (1999). Türk Devrim Tarihi, Çağdaşlık Yolunda Yeni Türkiye. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Türk Dili Gazetesi. Balıkesir. (15 Haziran 1940, 11Eylül 1940, 26 İkinci Teşrin 1940, 3 Birinci Kanun 1940, 14 İkinci Kanun 1942, 27 İkinci Kanun 1942, 18 Mart 1942, 16 Nisan 1942, 18 Ağustos 1942, 26 Ağustos 1942, 3 Haziran 1943, 22 Haziran 1943, 26 Haziran 1943, 28 Ağustos 1943, 18 Eylül 1943, 26-Ekim-1943, 15 İkinci Kanun 1944, 23 Ocak 1944, 10 Mart 1944, 18 Nisan 1944 tarihli nüshalar)
• Yiğit, Y. ( 2007). “II. Dünya Savaşı Yıllarında Balıkesir’de Karaborsa: Buğday Un ve Ekmekte Fiyat Hareketleri”. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balıkesir. Editörler: Bü- lent Özdemir-Zübeyde Güneş Yağcı, İstanbul: Yeditepe Yay.