ANADOLU VE DİĞER KÜLTÜRLERDE İŞARET VE SİMGELERDE ANLAM

Yıl 2011, Cilt: 14 Sayı: 26, 103 - 118, 01.12.2011

Nuray Gümüştekin

Öz

Bu araştırma ile, kültürlerarası etkileşim ve iletişimde önemli bir rolü olan işaret ve simgelerin, Anadolu’da ve diğer kültürlerde, anlam boyutunda var olan benzerliklerinin ve ilişkilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaca ulaşma doğrultusunda işaret ve simgeler anlam boyutunda incelendiğinde, bunların oluştukları çağın kültürel gerçeklerini aktardıkları görülür. Bunları okumak için araç olarak kullanabileceğimiz tek anahtar kültür kaynaklarıdır. Kültüre bağlı doğan, gelişen ve yok olan işaret ve simgeler bir anlamda toplumsal evrimlerin de göstergeleri olmuşlardır. Simgeler ve simgesel anlatımlar, farklı kültürlerin içyapılarının, dünya görüşlerinin, inanç sistemlerinin; biçim, renk, düşünce ve hareket olarak dışa vurulması biçiminde ortaya çıkar. Ortaya çıkışları sırasında kültürlerarası iletişim ve etkileşim ile yaşanılan bölgenin özellikleri büyük önem taşır. Örneklendirildiğinde, Anadolu kültürü içerisinde ve genel anlamda, dokumalar üzerindeki simge denen çizgisel kurgularda, ifade edilmek istenen konu kolayca anlatılabilmiş, bu simgelere belli anlamlar yüklenmiş ve renkler de katıldığında düşünce ve duygular bir çırpıda ifade edilebilmiştir.. Bu doğrultuda işaret ve simgeler, kültürel yapı içerisinde sürekli sorgulanması gereken kavramlar olarak varlıklarını sürdürmektedirler

Anahtar Kelimeler

İşaret, Simge, Kültür, Anlam

Meaning In Signs And Symbols In Anatolian And Other Cultures

Öz

It has been intended with this research to determine similarities and relations of signs and symbols, playing a fundamental role in intercultural interaction and communication, within the context of meaning in Anatolia and other cultures. In parallel with this goal, it appears with the analysis of signs and symbols in terms of meaning that they reflect cultural facts of a period in which they have been formed. Cultural sources are the only key that we can use as a means of deciphering them. Signs and symbols arising, progressing and vanishing culture-dependently, in a manner of speaking, had been a testament to social evolutions as well.Symbols and symbolical expressions emerge by expressing the inner natures, world-views and belief systems of different cultures as a shape, a color, a thought or a movement. During the period of emergence, intercultural communication and interaction and characteristics of the region are of vital importance.When being exemplified, in Anatolian culture and general manner, every extent of the subject willed to express may have been signified in linear editing on weaves namely “symbols”; particular meanings have been attributed to these images; and with the additon of color, all thoughts and emotions may have been expressed at once. Accordingly, signs and symbols continue their existence as the notions to be queried constantly within the cultural pattern

Anahtar Kelimeler

Sign, Symbol, Culture, Meaning

Kaynakça

• ATEŞ, M. (1996). Mitolojiler,Semboller ve Halılar. İstanbul.
• BALPINAR ACAR, B. (1982). Kilim, Cicim, Zili, Sumak Türk Düz Dokuma Yaygıları. İstanbul; Eren Yayınları.
• DENİZ, B. (2000). Türk Dünyasında Halı ve Düz Dokuma Yaygıları. Ankara; Atatürk Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• DIETHELM, W. (1974). Form + Communication. Zurich; ABC Verlag.
• ERDOK, N. (1977). Figüratif Resimde “Bakış” Diyalektiği ve Bakış Espas İlişkisi. İstanbul; D.G.S.A. Yayınları, No:70.
• GÜROL, E. (1991). Analitik Psikoloji ve C. G. Jung. İstanbul; Cem Yayınevi.
• HOŞGÖR YA HU, (1999). Osmanlı Kültüründe Mistik Semboller, Nesneler. İstanbul; Yapı Kredi Yayınları
• JUNG, C.G. (2009). İnsan ve Sembolleri. Çev. Ali Nahit Babaoğlu, İstanbul; Okuyan us, Psikiyatri-27.
• OLSON, D. E. (1974). Media And Symbols, Distributed By The Uni. Of Chicago Press
• OZANKAYA, Ö. (1994). Toplumbilim. İstanbul; Cem Yayınları.
• SAKHAI, E. (1996). The Story Of Carpets. London; Studio Edition. 1
• TARCAN H. (2003). Tarihin Başladığı Ön-Türk Uygarlığı Resmi Tarihin Çöküşü, İstanbul
• Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. (1997) 2. Cilt “Mandala” maddesi, İstanbul; Yem Yayınları İNTERNET KAYNAKLARI
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı GESİM/Geleneksel El Sanatları ve Mağazalar İşletme Müdürlü- ğü, Türk El Halıcılığı Projesi (8 Ağustos 2011)
• http://turkelhalilari.gov.tr/basitara.php?language=tur&anahtarsozcuk=yağcıbedir&sayfa=1-2
• http://turkelhalilari.gov.tr/halilar.php?language=tur&sayfa=1-23
• Vikipedi Özgür Ansiklopedi (20 Temmuz 2011)
• tr.wikipedia.org/wiki/Svastika
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Svastika
• SPATYOM Parapsikoloji, Spiritualizm, Okultizm (17 Ağustos 2011)
• http://www.spatyom.com/okultizm/5391-gamali-hac-svastika-swastika.html
• http://uqusturk.wordpress.com/ (17 Ağustos 2011)
• http://uqusturk.wordpress.com/2011/08/22/orta-asyadan-anadoluya-anadoludan-avrupaya-oz- damgasi/
• Vikipedi Özgür Ansiklopedi (5 Temmuz 2011)
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Mandala
• http://en.wikipedia.org/wiki/Mandala
• Oxford Dictionary of English (17 Ağustos 2011)
• Oxford Dictionary of English 2e. Oxford University Press 2003, Swastika maddesi http://www.oed.com/
• Symbols.com Online Encyclopedia of Western Signs and Ideograms (12 Ağustos 2011)
• http://www.symbols.com/index/wordindex-s.html
• DESIGNERS BOOKS Rare & Out Of Print Books Reviewed By Designers (18 Haziran 2011)
• http://www.designers-books.com/?p=4689