BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI YAKLAŞIMLA BÜTÜNLEŞTİRİLEN HOBİTERAPİ UYGULAMASININ BİR EĞİTİM KURUMUNUN ÖRGÜT DEPRESYONU ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2010, Cilt: 13 Sayı: 23, 36 - 50, 01.06.2010

Sevgi Sezer

Öz

Problem Durumu:Bu çalışmada örgüt olarak okul örgütü ele alınmıştır. Okullar bir toplumun geleceği olan bireyleri, topluma etkin olarak katılacak yaşa gelene kadar yaşama hazırlayıcı bir eğitim verir. Böylece okullar yoluyla bireylerin gelişimi ve toplumsallaşması süreci desteklenmektedir. Bu çalışma ile öğretmenlerin kendilerine, yaşamlarına ve çevrelerine farklı bakmayı öğrendiklerinde, yaşamlarında ilgili oldukları konuları çeşitlendirdiklerinde, daha coşkulu ve yaratıcı olacağı, bir diğer deyişle örgüt depresyonunun azalacağı varsayılmış ve bu doğrultuda bir program geliştirilmiştir. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın amacı, bilişsel davranışçı yaklaşımla bütünleştirilen hobiterapi uygulamasının bir eğitim kurumundaki eğitimcilerin örgüt depresyonu üzerindeki etkisini araştırmaktır. Yöntem: Araştırmada ön test-son test deney-kontrol gruplu desen kullanılmıştır. Ankara’da iki devlet lisesinde uygulama yapmak için izin alınmıştır. Hangi okulun deney ya da kontrol grubu olacağı random olarak belirlenmiştir. Deney grubuna 6 haftalık, bilişsel davranışçı yaklaşımla bütünleştirilen hobiterapi programı uygulanırken, kontrol grubuna 3 hafta sınıf yönetimi konusunda bilgi verilmiştir. Deney grubu 22, kontrol grubu 20 öğretmenden oluşmuştur. Çalışma öncesinde, sonrasında ve iki ay sonra her iki gruba da Örgüt Depresyonu Ölçeği uygulanmıştır. Deneysel işlem sonucunda elde edilen veriler “karışık desenler için varyans analizi” yöntemi ile incelenmiştir. Bulgular ve Sonuçlar: Bilişsel davranışçı yaklaşımla bütünleştirilen hobiterapi uygulamasının öğretmenlerin örgüt depresyonu düzeyini düşürmede etkili olduğu ve bu etkinin iki ay sonra da devem ettiği sonucuna varılmıştır. Araştırma bulguları, bilişsel davranışçı yaklaşım ve Hobiterapinin depresyona etkisi ve örgüt depresyonu konusundaki literatür dikkate alınarak tartışılmıştır. Öneriler: Araştırmacılar farklı mesleki gruplar için benzer programlar geliştirebilirler, hobiterapi farklı problemler ve gruplarla kullanılabilir, hobiterapi ve bilişsel davranışçı yaklaşımın etkileri ayrı ayrı test edilebilir, öğretmenlerle farklı konularda da deneysel çalışmalar yapılabilir, örgüt depresyonu hakkında betimsel çalışmalar da yapılabilir vb

Anahtar Kelimeler

örgüt depresyonu, bilişsel davranışçı yaklaşım, hobiterapi

The Effect Of Hobby Therapy Practıce, Whıch Is Integrated Wıth Cognıtıve-Behavıoral Approach On Organızatıon Depressıon Of An Educatıon Instıtutıon

Öz

Bases of research:The present study focuses on the school as an organization. Schools offer life-preparatory education to children, the future members of a society, until they are old enough to participate effectively in the society. Thus, schools are a tool for supporting the development and socialization of individuals. The present study developed a new program by assuming that teachers would be more passionate and creative and their organizational depression would decrease if they learned to see themselves, their lives and environment in a new light and diversified their interests. Purpose of research: The aim of this research is to examine the effect of hobby therapy practice, which is integrated with cognitive-behavioral approach, on organization depression of an education institution. Method: In the study pretest-posttest experimental control group design was used. The permission was obtained to conduct the experimental study in two schools in Ankara. Which school would be experimental or control group was determined at randomly. The six-week hobby therapy practice, which is integrated with cognitive-behavioral approach, was applied to the experimental group and the knowledge on class management was given to the control group for three weeks. The experimental group consisted of 22 teachers while the control group consisted of 20 teachers. The findings were examined using the variance analysis for mixed design. Results and Conclusions: In conclusion, hobby therapy practice, which is integrated with cognitive-behavioral approach is effective in reducing depression level and its effect lasted after two months. The ODS was applied before and after the study and also was applied to all two groups after two months.The findings were discussed considering the literature on cognitive-behavioral approach and on effects of hobby therapy practice on depression and organisation depression. Suggestions:Researchers can develop similar programs for different vocational groups, hobby threapy available for different problems and groups, the effects of cognitive behavioral approaches and hobiterapi can be tested separately, experimental researchs with teachers can be made in different subjects, descriptive studies can be done about the organization depression etc

Anahtar Kelimeler

organizational depression, cognitive behavioral approach, hobytherapy

Kaynakça

• Anderzen, I., Arnetz, B. (2005). The Impact of a prospective survey-based workplace ıntervention program on employee health, biologic stress markers, and organizational productivity. Journal of Occupational & Environmental Medicine. 47(7):671-682, July.
• Aydın, L. (1997). İlköğretim okulu yöneticilerinin bireysel tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aytaç, Ö. (2004). Örgütler sosyolojik bir perspektif. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 14(1), 1-217. Elazığ.
• Barr, J. (2005). Factors contributed by community organizations tothe motivation of teachers in rural puı pakistan and ımplications for the quality of teaching. İnternational Journal of Educational Development. 25 (3), 333- 348.
• Barton , L. (1994). Trauma in the aftermath of organizational catastrophe: The short –andlong- term ımpact on employees and their supervisors. Disaster Prevention and Menagement . 3 (3), 18-26.
• Baruch, Y., Lambert, R. (2007). Organizaional anxiety : Applying pschological concepts into organizational theory. Journal of Managerial Psychology. 22 (3), 84-99.
• Beck, A.T. (1976). Cognitive therapy and the emotional disorders. İnternational Universities Pres. New York.
• Bilchik, G. S. (2000). Organizational depression. H&HN: Hospitals & Health Networks. 74 (2), 34-38
• Bilge,F.(1996). Danışandan hız alan ve bilişsel-davranışçı yaklaşımlarla yapılan grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin kızgınlık düzeyleri üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Yayıncılık. 4. Baskı. Ankara.
• Clees, W.J., Nabors, M.L. (1992). Teacher ıncentive programs do they make beter teachers?. Education. 113 (l), 145-148.
• Cohen, W. , Cohen, N.(1993). Paranoid corporotion : advice from on organizational shrink Newyork American Management Assocation. Emerald.
• Coşkun, S. (1998). Majör depresif bozuklukların tedavisinde uğraşı terapisinin rolü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Chen, T.Y., Chang, P.L., Yeh, C.W. (2006). The effects of career development programs on R&D personnel in Taiwan. Asia Pacific Journal of Human Resources, 44 (3), 318-34.
• Corrigan, P.W., McCracken, S.G., Edwards, M., Kommana, S., & Simpatico, T. (1997). Staff training to improve implementation and impact of behavioral rehabilitation programs. Psychiatric Services, 48(10), 1336–1338.
• Dökmen, Ü. (2005). Küçük şeyler. İstanbul. Sistem Yayıncılık. 2.Basım.
• Dökmen, Ü. (2006). “Evreni hatırlama egzersizi”. Yayınlanmamış araştırma.
• Dökmen, Ü. (2008). Ders notları.
• Duy, B. (2003). Bilişsel Davranışçı Yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın yalnızlık ve fonksiyonel olmayan tutumlar üzerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara üniversitesi. Eğitim bilimleri enstitüsü. Rehberlik ve psikolojik danışmanlık programı.
• Ergin, C. (1993). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve malasch tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. 22-25 Eylül 1992.
• Ewers, P., Bradshaw, T., McGovern, J., & Ewers, B. (2002). Does training in psychosocial interventions reduce burnout rates in forensic nurses? Journal of Advanced Nursing, 37, 470–476.
• Fava,G.A., Rafanelli, C., Grandi, S., Canestrari, R., Morphy, M.A. (1998). Six-year outcome for cognitive behavioral treatment of residual symptoms in major depression. Am J Psychiatry. 155, 1443-1445.
• Frankel, L. (2002). What to Do İf Your Company is “Depressed”. http://www.fabjob.com/tips194.html
• Gillham, J.E, Reivich, K.E., Freres, D.R., Chaplin,T.M., Shatté, A.J., Samuels,B., Elkon, A.G.L., Litzinger,S., Lascher, M., Gallop, R.,Seligman, M.E.P. (2007). School-based prevention of depressive symptoms: a randomized controlled study of the effectiveness and specificity of the penn resiliency program. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 75 (1), 9-19
• Glyn, F. (1982). Self understanding: professional growth and the role the teacher counsellor. The Australian Administrator. 3 (1),1-4.
• Grenan, J.P., Wu,M., Mustapha, R.B, Ncube, L.B. (1998). Attitudes and motivations of vocational teachers regarding program ımprovement. Journal of Industrial Teacher Education. 35 (3), 6-23.
• Güngör, Ş. (1999). Cerrahi girişim yapılacak vakalarda; preoperatif dönemde müzik terapi ve dokunma terapisi içeren hemşirelik uygulamalarının hasta üzerindeki etkilerinin araştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Gürlük, İ.(1998). Okul öncesi ve ilköğretim çağı çocuklarının eğitimine müzik terapisinin etkileri ve faydaları. Yayınlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Hoby, M.M., Donnelly, M., Corry, J., Vos, T. (2006). Cognitive-Behavioral Therapy for Depression, panic Disorder and generalized anxiety disorder: a meta-regression of factors that may predict outcome. Australian & Mew Zealand Journal of Psychiatry. 40 (1), 9-19.
• Hollon, D.S., Stewart, M.O, Strunk D. (2006). Endurıng Effects For Cognıtıve Behavıor Therapy In The Treatment Of Depressıon And Anxıety. Annual Review of Psychology. 57, 285-315.
• Kalaycı, Ş. (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• March, J., Silva, S., Petrycki, S., Curry, J., Wells, K., Fairbank, J., Burns, B., Domino, M., Mcnulty, S. (2004). Fluoxetine, Cognitive Behavioral Therapy, and Their Combination For Adolescents With Depression. JAMA; 292, 807-820.
• Mariott, D. (2005). NASA Chief’s Vision is on Track. USA Today. ISSN: 0734- 7456.
• McLeod,H.J, Densley, L., Chapman, K., (2006). The Effects of Training in Behaviour Modification Strategies on Stress, Burnout, and Therapeutic Attitudes in Frontline Inpatient Mental Health Nurses. Australian Journal of Rehabilitation Counselling. 12 (1), 1–10
• Molassiotis A, Callaghan P, Twinn SF, Lam SW, Chung WY, Li CK. (2002). A pilot study of the effects of cognitive-behavioral group therapy and peer support/counseling in decreasing psychologic distress and improving quality of life in Chinese patients with symptomatic HIV disease. AIDS Patient Care STDS. 16(2), 83-96.
• Muntaner, C. , Li , Y. Ve Zimmerman, S. (2006). Work organization, economic inequality, and depression among nursing assistants. Multilevel Modeling Approach. Psychological Reports ; Apr. 98 (2), 585-601.
• Prout, M. and Prout H. T. (1998).Meta-analysis of school-based studies of counseling and psychotherapy an update Susan University of Kentucky USA. Journal of School Psychology. 36(2), 121-136.
• Saygın,A. (2001). Ergenlerde etkileşim gruplarında bilişsel-davranışçı tekniklerin ergenlerin iletişim becerilerine etkisi üzerinde karşılaştırmalı bir çalışma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sutherland, V.J. (1995). Stress and the new contract for general pratitioners. Journal of Managerial Psychology. 10(3), 17-28.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Şencan,Y. (2002). Serebral palsili çocuklarda iş-uğraşı terapisinin üst ekstremite fonksiyonu ve günlük yaşam aktivitelerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Şimşek, E.U. (2003). Bilişsel davranışçı yaklaşımla ve rol değiştirme tekniğiyle bütünleştirilmiş film terapisi uygulamasının işlevsel olmayan düşüncelere ve iyimserliğe etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Türküm, S. (1999). Bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın bilişsel çarpıtmalar ve iletişim becerileri üzerindeki etkisi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Yayınları. 56.
• Uçar, Ö. (1996). Orta öğretim rehberlik hizmetlerinde edebiyat eserlerinden yararlanma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Wampold, B.E., Minami, T., Baskin, T.W., Callen, S. (2002). The effect of cognitive–behavioral group therapy on the self-esteem, depression, and self-efficacy of runaway adolescents in a shelter in South Korea. Journal of Affective Disorders. 68(2-3), 159-165.
• White,J.R.,Freeman,A.S. (2000). Cognitive-behavioural therapy for specific problems and populations.1st.ed.by American Pychological Association.Washington.
• Yazıcı, H. (2002). Bilişsel davranışçı sigara içmek bırakma programının depresyonlu, sosyal anksiyeteli ve normal içicilerden oluşan gruplardaki etkililiğinin araştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yerlikaya, İ. (2006). Bilişsel-davranışçı yaklaşıma ve hobiterapiye dayalı umut eğitimi programlarının ilköğretim öğrencilerinin umutsuzluk düzeyine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yılmaz B. (2002). Bibliyoterapinin aileleriyle çatışma içinde olan gençlerin çatışma düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Young, M., Lambie, G.W. (2007). Wellness in school and mental health systems :organizational ınfluences. Journal of Humanistic Counseling, Education & Development. Spring. 46(1), 98-113.