RÉNE GİRARD’IN “ÜÇGEN ARZU MODELİ” PERSPEKTİFİNDE FUZÛLÎ’NİN “LEYLÂ VÜ MECNÛN” ADLI ESERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2009, Cilt: 12 Sayı: 22, 260 - 267, 01.12.2009

Fettah Kuzu

Öz

Araştırmanın Temelleri: Fuzûlî’nin Leylâ vü Mecnûn adlı mesnevisinde Réne Girard’ın üçgen arzu modelinin şekillenmesi Araştırmanın Amacı: Leylâ vü Mecnûn adlı mesnevinin, Girard’ın modeli ile analizi yapılacaktır. Veri Kaynakları: Réne Girard’ın “Üçgen Arzu Modeli” olarak tanımlanan teorisi ve Fuzûlî’nin “Leylâ vü Mecnûn” adlı mesnevisi ile destekleyici diğer kaynaklar. Ana Tartışma: Fuzûlî’nin eseri acaba gerçekten nesne ile öznenin doğrudan ilişkisine dayalı, düz bir çizgi şeklinde tezahür eden basit bir “romantik yalan” örneği mi yoksa Tanrı nın dolayımlayıcı ve/veya nesnenin kendisi olduğu “romansal hakikat” tezini doğrulayan daha karmaşık yapılı bir eser mi sorusuna cevap aranacak. Sonuçlar: Kays özne ve Leyla arzulanan nesne arasında vasıtasız dolayımlayıcısız , doğrudan bir ilişki gibi görünen ve eseri bir “Romantik Yalan” kurgulaması olarak düşündürecek yapının, aslında öznenin arzu nesnesi olan Leyla’dan ve onun aşkından, dolayımlayıcısı olan Tanrı’ya ve ilahi aşka yönelmesi şeklinde ortaya çıkan, tam anlamıyla bir “romansal hakikat” örneği olduğu gösterilecektir

Anahtar Kelimeler

Dolayımlayıcı, Özne, Arzulanan Nesne, Aşk, Kays, Leyla, Tanrı

A Research of Fuzuli’s “Leyla vu Mecnun” On The Perspective of Réne Girard’s “Triangular Desire Model”

Öz

Basis of Research: Existence of Réne Girard’s “Triangular Desire Model” in Fuzuli’s mathnawi named “Leyla vu Mecnun”. Purpose of the Research: The mathnawi named “Leyla vu Mecnun” is to be analysed by the means of Girard’s theory named “triangular desire model”. Data Sources: The theory of Réne Girard described as “triangular desire model” and Fuzuli’s mathnawi named “Leyla vu Mecnun” with other supporting sources. Main Discussion: Whether the main structure of Fuzuli’s mathnawi composed of a love story in the form of a straight line exemplifying a “romantic lie”, based upon the direct relation of the subject and the object or a work which verifies the thesis of “novelist truth” which occurs in a form that the desire of subject transforms from love for Leyla to God “the mediator” and divine love. Results: It will be stated that the structure of the work in which love of Kays and Leyla seems as a direct relation without a third party mediator and which makes anyone think the work as a “romantic lie” construction, is exactly a sample of “novelist truth” existing in a form that subject directs its desire from Leyla and love for her towards God and divine love

Anahtar Kelimeler

Mediator, Subject, Desired Object, Love, Kays, Leyla, God

Kaynakça

• AYAN, H. (2005). Leylâ vü Mecnûn (Fuzûlî). İstanbul: Dergâh Yayınları
• ECO, U.(1996). Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti. (K.Atakay, Çev.), İstanbul. Can Yayınları
• GİRARD, R.(2001). Romantik Yalan ve Romansal Hakikat (Edebi Yapıda Ben ve Öteki). (A.E. İldem, Çev.), İstanbul: Metis Yayınları
• KORKMAZ, R.(2008). Réne Girard’ın Üçgen Arzu Modeli Bağlamında Osmancık Romanı. Tarık Buğra, (Editörler: Mehmet Tekin, Ebru Burcu Yılmaz), s. 177-189, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları
• KÜÇÜK, S.(2008). Metin yorumlamalarında yöntem sorunu, Prof.Dr. Abdülkadir KARAHAN’ın Anısına ULUSLAR ARASI Divân Edebiyatı Sempozyumu (27- 28 Mayıs 2008), s. 371-383, İstanbul: Beykoz Belediyesi Kültür Yayınları