BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI YILLARINDA 1907 TARİHLİ LAHEY SÖZLEŞMELERİNE AYKIRI DAVRANAN İTİLAF DEVLETLERİNE KARŞI OSMANLI DEVLETİ'NİN ALDIĞI BAZI ÖNLEMLER

Yıl 2003, Cilt: 6 Sayı: 10, 147 - 167, 01.12.2003

Mehmet Temel

Öz

İtilaf Devletleri, Birinci Dünya Savaşı yıllarında savaşlarda sivillere ve mallarına saldırı düzenlenmesini yasaklayan ve bireylerin yaşamlarına saygı gösterilmesini karara bağlayan 1907 tarihli "Lahey Sözleşmelerine aykırı davranarak, Osmanlı Devleti'ndeki bazı sivil yerleşim merkezlerini bombalamışlar ve can ve mal kaybına neden olmuşlardır. Askerlikle ilgisi olmayan sivil insanları tutuklayıp, esir sıfatıyla dünyanın uzak bölgelerine sürgün etmişlerdir. Osmanlı Devleti de bunlara karşılık, ülkesindeki İtilaf Devletleri uyruklularının bazılarını ülkenin değişik bölgelerine sürgüne göndermiş, İtilaf Devletleri'nin muamelelerinden maddi zarara uğrayan vatandaşlarının zararını yine bu ülkelerin Osmanlı Devleti'ndeki ekonomik kurumlarının bazı mallarına ve çıkarlarına el koyarak tazmin etmeye çalışmıştır

Anahtar Kelimeler

Lahey Sözleşmeleri, İtilaf Devletleri, Sürgün, Misilleme, Nota, Esir, NBC Silahları.

SOME MEASURES TAKEN BY THE OTTOMAN TATEDURİNG THE FIRST WORLD WAR AS OPPOSED TO THE ALLIED STATES ACTING AGAINST THE AGREEMENTS OF LAHEY SIGNED İN 1907

Öz

Lahey Agreements in 1907, which had resolved to prohibit the agressions towards civilians and their property and respect their lives, by bombing some civilian settlements within the Ottoman State costing consulties and the loss of property. By arresting the civilians having no connection with military service they were exiled to the distant region's of the world. As opposition to these, The Ottoman State exiled some of the citizens of the Allied States to various regions of the Empire and strove to compensate the material loss of their citizens as a result of the maltreatment of the Allied States by confiscating the interests and the properties of the institutions of the Allied States working within the Ottoman Empire

Anahtar Kelimeler

Lahey Agreements, The Allied States, exile, retaliation, diplomatic note, prisoner of war, The weapons of NBC.

Kaynakça

• AYBARS, Ergün. (1995), Türkiye Cumhuriyeti Tarihi I, Ankara..
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Hariciye Nezareti Hukuk Müşavirliği İstişare Odası, no.32/4-3.
• BAYUR, Yusuf Hikmet; (1983), Türk İnkılabı Tarihi, c.III, Kısım 4, Ankara,T.T.K., Yay.
• GERGER, Haluk; (1984). Nükleer Tehlike, Nükleer Silahlar ve Nükleer Savaş, Ankara..
• MERAY, Seha. (1962), Devletler Hukukuna Giriş, Ankara, A.Ü.S.B.F. Yay.
• TEMEL, Mehmet. (1998), 1916 Yılında İtilaf Devletleri Savaş Gemileri Tarafından Ege Ve Akdeniz Sahillerindeki Bazı Yerleşim Merkezlerine Çıkarılan Asker Ve Rum Eşkiy asının Yol Açtığı Zararlar, BA.Ü., Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.I, Sayı, 2, s.77-90.
• Gerger, Nükleer Tehlike, Nükleer Silahlar ve Nükleer Savaş, Ankara, 1984, s. 154-159.