BİR RUH ÇÖZÜMSEL OKUMA: TEZER ÖZLÜ'NÜN İÇSEL DÜNYASINA ÖYKÜLERİYLE YAKLAŞIM

Yıl 2001, Cilt: 4 Sayı: 5, 109 - 124, 01.05.2001

Ayia Gökmen

Öz

Yaşam ve ölüm; birbirine karşıt bu iki izlek, öykücü Tezer Özlü'nün yapıtlarında birbirini sürekli bütünleyerek kendini gösterir. Bu incelemede, yazarın yaşam ve yapıtlarında "ölüm saplantısının kaynağına inebilmek için Charles Mauron'un ruhçözümleyim yöntemini benimseyerek, yazarın 1964-1968 dönemini içeren öykülerinden Dönüş ve Gizli Bahçe başlıklı iki öyküsü çakıştırılarak ele alınmıştır. Amaç; öncelikle yazarın bilinçaltı kişiliğinin patolojik öğelerin hangi aşamasında bu iki metnin bilincini oluşturduğunu yaşam ve ölüm izleklerinin nerede ve nasıl özdeşleştiğini belirlemek ve yazarın bilinçaltı kişiliğinin söylenine inmek. Ayrıca, Freud ve Beck'in "yüceltme mekanizması" adını verdikleri yol ile yazarın yaşamında beliren ruhsal çatışma durumundan "yazın" yoluyla kurtuluşunu nasıl gerçekleştirdiğini ortaya çıkarmaktadır

Anahtar Kelimeler

Yaşam ve Ölüm izlekleri, ölüm saplantısı, ruhçözümleyim yöntemi

A PSYCHOANALYSIS READING: AN APPROACH TO TEZER OZLU'S INNER WORLD THROUGH HIS STORIES

Öz

The two opposing themes : life and death show themselves continuously interacting with each other in Tezer Özlü's works. In this research, Charles Moauron's psychoanalysis method was applied ant the author's two stories titled "Dönüş" Return and "Gizli Bahçe" The Secret Garden , which covered the period between 1964 and 1968, were comparatively studied in order to search for the origin of his "obsession of death" in his life and works. It was aimed to find out in which stage of these pathological elements of the author's subconscious personality formed the conscious of these two stories and where and how the themes of life and death became identical and reached the said of subconscious personality of the author. It was also aimed to reveal how he managed his redemption through literature from the state that Freud and Beck called as "sublimation" mechanism" and the psychological conflict that occurred in the author's life

Anahtar Kelimeler

Themes of life and death, obsession of death, psychoanalysis method

Kaynakça

• ÖZLÜ, Tezer. (1995), Kalanlar, İstanbul YKY, s. 19.
• ÖZLÜ, Tezer. (1994), Yaşamın Ucuna Yolculuk, İstanbul, YKY, s.l 1
• Cari Gustave Jung'un tüm psişik enerjiyi Libido olarak tanımlamasından sonra, Freud tüm içgüdülerin kaynağı Yaşam içgüdüsüne ait olmayan içgüdülere, tam karşıtı, Ölüm içgüdüsü adını vermiş ve insan varlığını bu iki içgüdünün merkezi yapmıştır.
• ÖZLÜ, Tezer. Kalanlar, a.g.y, s. 196., Yaşamın Ucuna Yolculuk, a.g.y, s.65.
• ÖZLÜ, Tezer. (1987), Eski Bahçe* Eski Sevgi, İstanbul, Ada Yayınları. İlkin Eski Bahçe 1978 yılında yayınlanmış. 1987 yılında tüm öyküleri adı geçen başlıkla yayınlanmıştır. Eski Sevgi'de yer alan öyküler almanca yazılmış ve kız kardeşi Sezer Duru tarafından Türkçe'ye kazandırılmıştır. Çalışmada ki alıntılar 1987 basımına göre düzenlenmiştir.
• ÖZLÜ, Tezer. Kalanlar, a.g.y, s. 17
• WOLBERG, Lewis R. (1988), The Technique of Psychoterapy, Philadelphia
• FREUD, S. (1930) Psikanalize Giriş Konferansları. Çeviren: Aydın Artan, Dilek Mat. İstanbul s.478; Erich FROMM, (1981), Freud Dütüncesinin Büyüklüğü ve Sınırları. Çeviren: Aydın Artan, Dilek Mat. İstanbul, s. 162.
• FROMM, Erich, a.g.y, içinde, s. 162.
• Doç.Dr. Selçuk Kırlı'nın açımlaması.
• FROMM, Erich (1981), Freud Düşüncesinin Büyüklüğü ve Sınırları içinde, a.g.y, ss. 181-183; ayrıca bkz:Octave MANNONI, (1992), Freud, Çeviren: Y.Atayman-T.Kurultay, İstanbul, Alan Yayıncılık, s. 169.
• ÖZLÜ, Tezer. Yaşamın Ucuna Yolculuk, a.g.y, s. 20.