GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETEN İŞLETMELERİN MUHASEBE UYGULAMALARININ TDHP VE TMS/TFRS ÇERÇEVESİNDE KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2019, Cilt: 22 Sayı: 42, 255 - 280, 31.12.2019

F. Sema Özdoğan , Ferhat Bitlisli

https://doi.org/10.31795/baunsobed.657853

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma ile güneş enerjisi ile elektrik üreten işletmelerin muhasebe uygulamalarının, tek düzen hesap planı ve muhasebe standartları çerçevesinde karşılaştırılması yapılmış, dikkat edilmesi gereken hususların açıklanması amaçlanmıştır. Yenilenebilir enerji sektöründeki tesislerin muhasebe uygulayıcılarının hangi noktalarda hassas olmaları gerektiği ve nedenleri açıklanmış, muhasebe standartları ve vergi mevzuatı farklılıkları belirtilmiştir. Araştırma-geliştirme harcamaları, lisans bedelleri, kiralanmış taşınmazın değer artırıcı harcamaları (özel maliyet bedelleri), borçlanma maliyetleri, ertelenmiş vergi ve hâsılat konuları ele alınmış, muhasebeleştirme aşamasında tespit edilen farklılıklar uygulamalar yardımıyla açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Enerji Muhasebesi, Yenilenebilir Enerji

The Comparison Of Accounting Practices Of Solar Energy And Electricity Generating Enterprises In COA and TAS / TFRS Framework

Öz

In this study, it is aimed to compare the accounting practices of solar energy and electricity generating enterprises within the framework of uniform accounting plan and accounting standards and aim to explain the points to be considered. In the renewable energy sector, the points and the reasons for the accounting practices of the facilities are explained, accounting standards and tax legislation differences are mentioned. The research and development expenditures, license fees, value-added expenditures (special cost values), borrowing costs, deferred taxes and revenues of the rented immovable were addressed and the differences determined during the accounting stage were explained with the help of applications.

Anahtar Kelimeler

Energy Accounting, Renewable Energy

Kaynakça

• Akdeniz, K. ve Ateş, K. (2012). 15 Büyük Sektörde Vergi ve Muhasebe Uygulamaları Rehberi, Hipotez Yayınları, Bursa.
• Akkuş, M. S. (2010). Türkiye’nin Enerji Kaynakları ve Alternatif Bir Kaynak Olarak Rüzgar ve Güneş Enerjisinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Ataman, B. ve Özden, E. A. (2009). Tek Düzen Hesap Planına Göre Hazırlanan Finansal Tabloların UFRS’ye Uyarlanması ve Rasyo Yöntemi ile Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 44, 59-73.
• Aydın, F.F. (2010). Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, S.35, Ocak-Temmuz 2010, ss.317-340.
• Bayri, O., (2010), Tekdüzen Muhasebe Sistemine ve Türkiye Muhasebe-Finansal Raporlama Standartlarına Göre Bilançonun Biçimsel Yapısı, Kapsamı ve İçeriğinin Karşılaştırmalı Analizi, Mali Çözüm Dergisi, 98, 89-116.
• Bozkurt, İ. Ve Karataş, M. (2011). Türkiye’deki Yenilenebilir Enerji Sektörünün Muhasebe Sorunları. Mali Çözüm Dergisi/Financial Analysis, (107).
• Boztepe, E. (2012). Değer Artırıcı Harcamalarda Amortismanın Muhasebeleştirilmesi, LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 102-111.
• Çam, M. (2014). TMS 16 Açısından Maddi Duran Varlıklarda Amortisman Uygulamalarının Vergi Usul Kanunu ile Mukayesesinin İncelenmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 11-19.
• Çiftçi, M. (2015). Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Güneş Enerjisi Potansiyeli ve Yerel Yönetimlerde Kullanımının Swot Analizi Örnek: Bursa Gürsu Belediyesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Demirtürk, C. (2013). Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Rüzgar ve Güneş Enerjisi Karşılaştırmalı Yatırım Fizibilitesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Dinçer, F. (2011), Türkiye’de Güneş Enerjisinden Elektrik Üretimi Potansiyeli- Ekonomik Analizi ve AB Ülkeleri ile Karşılaştırmalı Değerlendirme, KSU Mühendislik Dergisi, 14, 8-17.
• Dodi, K., (2010). Türkiye’de Yenilenebilir Enerji (Kaynakları-Kullanım AlanlarıMuhasebesi), Ankara. Ersoy, A., ve Akbaba, A. N. B. (2014). Patentlerin Değerlemesi ve Muhasebeleştirilmesi. Maliye Dergisi, 166, 221-242.
• Fırat, D. ve Badem, A. C. (2008). Marka Değerleme Yöntemleri ve Marka Değerinin Mali Tablolara Yansıtılması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 38, 210-219.
• Gökçe, N., ve Tellioğlu, T. (2013). Araştırma ve Geliştirme (AR-GE) Giderlerinin Kayıtlanması ve Raporlanması. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 15 (1), 121-132.
• Güleryüz, M. (2014). Finansal Araçların Vergi Usul Kanunu ve Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları’na Göre İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• http://www.solarcell.com.tr/sebeke-baglantili.asp, (20.05.2017). Kiralanmış Gayrimenkullerde Özel Maliyet Bedeli ve Vergileme, Çevrimiçi,http://www.elitdenetim.com/dosyalar/489.pdf (28.03.2017).
• Küçüktüfekçi, M. ve Kıllı, M. (2016). Borçlanma Maliyetlerinin Muhasebeleştirilmesi: TMS 23, Tekdüzen Muhasebe Sistemi ve Vergi Usul Kanunu Çerçevesinde Bir İnceleme. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi,16, 444-460.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2013). Yenilenebilir Enerji Teknolojileri- Güneş Ölçüm İstasyonunun Yerinin Tespiti, Ankara.
• Mucuk, M. ve Uysal, D. (2009). Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme, Maliye Dergisi, 157, 105-115.
• Ölmez, A. (2016). Maddi Duran Varlıkların Türkiye Finansal Raporlama Standartları İle Vergi Usul Kanunları Açısından Karşılaştırılması. Çevrimiçi, http://dspace.trakya.edu.tr (20.12.2018).
• Örten, R., Kaval, H., Karapınar, A. (2010). Türkiye Muhasebe-Finansal Raporlama Standartları Uygulama ve Yorumları, Ankara, Gazi Kitabevi.
• Özgür, E. (2018). Türkiye’de Güneş Enerjisi. Türkiye’nin Enerji Görünümü 2018, Oda Raporları, https://www.mmo.org.tr/sites/default/files/EnerjiGorunumu2018_2_0.pdf (28.05.2019).
• Resmi Gazete, Elektrik Piyasası Kanunu, 30.03.2013 tarih ve 28603 sayılı Resmi Gazete. Resmi Gazete, Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik, 02.10.2013 tarih ve 28783 sayılı Resmi Gazete.
• Resmi Gazete, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği, 04.08.2002 tarih ve 24836 sayılı Resmi Gazete. Resmi Gazete, Kurumlar Vergisi Kanunu, 21.06.2006 tarih ve 26205 sayılı Resmi Gazete.
• Resmi Gazete, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu, 04.01.1961 tarih ve 10703 sayılı Resmi Gazete. Resmi Gazete, Rüzgâr ve Güneş Enerjisine Dayalı Lisans Başvurularına İlişkin Ölçüm Standardı Tebliği, 22.02.2012 tarihli ve 28212 sayılı Resmi Gazete.
• Sadıkoğlu, F. ve Özcan, M., (2016), 2MW Güneş Enerjisi Santrali Gerçekleştirilmesi İçin Yapılan Fizibilite Çalışması, Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Sempozyumu, 216-224.
• Saner, H. S. (2015). Türkiye’de Güneş Enerjisi Santrallerinin Yer Seçimi ve Çevresel Etkileri: Karapınar ve Karaman Enerji İhtisas Endüstri Bölgeleri Örneklerinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Senal, S. ve Ateş B. A. (2016). Türkiye Muhasebe Ve Finansal Raporlama Standartlarının Üretim İşletmelerinde Satılan Mamul Maliyeti Tablosu Üzerine Etkileri: Bir Üretim İşletmesi Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 79-95.
• Şen, Ç. (2011). Türkiye Muhasebe Standartları- 16 Açısından Maddi Duran Varlıklarda Amortisman Uygulaması, Mali Çözüm Dergisi, 106, 133-162.
• Şen, İ. K. (2013). Maddi Duran Varlıklar (TMS 16) Standardının Üretim İşletmelerinde Satışların Maliyetine Etkileri.Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21-36.
• Şenlik, İ. (2017). Güneş Enerjisi Santrallerinin Yer Seçimi, Elektrik Mühendisliği Dergisi, 476, 94-98.
• TMS 38, Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardı, Çevrimiçi, http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/.../TMSTFRS2011Seti/TMS38.pdf (11.03.2017). Yıldırım, H.H. (2016). Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Projelerinin Finansman Yöntemleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.19, S. 36-1, İİBF-10. Yıl Özel Sayısı, ss.725-746. Yılmaz, B.B. (2012), Marka Değerinin Bilançodaki Yeri ve Türkiye Muhasebe Standardı 38’e Göre Marka Muhasebesi. Maliye Finans Yazıları, 97, 10-37.
• https://www.teknoraysolar.com.tr/gunes-enerjisi-nedir-ve-kullanim-alanlari/, (20.12.2018).