YEREL YÖNETİM YAKLAŞIMLARI AÇISINDAN ONBİRİNCİ KALKINMA PLANI (2019-2023)

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 43, 383 - 410, 30.06.2020

Serif Öner

https://doi.org/10.31795/baunsobed.671928

Cited By: 1

Öz

Toplumsal hizmetlerin etkin, verimli, yerinde sunulması ve sorunların çözümlenmesi yönetsel yapıların öncelikli amaçları arasında yer almıştır. Ancak merkezi yönetimlerin başta olmak üzere söz konusu amaçların karşılanmasında mevcut kurumsal yapılar her zaman başarılı olamamıştır. Toplumsal taleplerin yeterince karşılanamaması ve artan sorunların varlığı toplumsal kesimlerin yönetsel işleyişte etkin olmalarını gerektirmiştir. Söz konusu gereklilik günümüzde somut anlamda demokratik işleyiş ve katılımcı yönetim anlayışının uygulamaya aktarılması olarak yansımıştır.
Küresel dünya ölçeğinde katılım ve demokrasi kavramlarının etkili uygulama alanı yerel yönetimlerdir. Türkiye’de Cumhuriyetin ilanıyla birlikte yerel yönetim geleneğinin oluşması ve yerleşmesi açısından yapısal ve düşünsel dönüşümler yaşanmıştır. Planlı kalkınma döneminin başlaması ile birlikte yerel kurumsal yapılar ayrıntılı olarak ele alınmış, yerel düzeyde toplumsal kalkınmayı sağlamaya yönelik öneriler ortaya konulmuştur. Kalkınma planlarında öncelikle yerel yapıların idari, mali sorunları, kentleşme ve köy kalkınması konuları öne çıkarken zamanla yerel demokrasi ve katılım kavramlarının uygulamaya aktarılmasına ilişkin talepler dikkate alınmaya başlanmıştır. Bu çerçevede yerel kurumsal yapılara ilişkin yaşanan en önemli düşünsel dönüşüm demokratik ve katılımcı yerel yapıların kurumsallaştırılması olmuştur. Ancak gerek kalkınma planlarında gerek siyasi karar alıcıların gündeminde bu yapıların mali ve idari açıdan revize edilmeleri konusu varlığını devam ettirmiştir. Gelinen nokta itibariyle kalkınma planları yerel yapıların hem idari, mali, personel vb sorunlarına hem de demokratik ve katılımcı yapılanmanın tesisine ilişkin ilke ve yaklaşımlara yer veren metinler olarak öne çıkmaktadır.
Türkiye’de 1963’den bu yana 10 tane kalkınma planı hazırlanmıştır. Son olarak 23 Temmuz 2019’da 11. Kalkınma Planı uygulamaya girmiştir. Kalkınma planları sosyo-ekonomik açıdan öne çıksa da aslında tüm kurumsal yapılara yönelik hedef ve politikalar belirler. Türkiye’de hazırlanan kalkınma planları da (pek çok alanda olduğu gibi) yerel yönetim alanında da değişim ve dönüşüm odaklı olmuştur. Yayınlanan 11. Kalkınma planının içeriğinde geçmiş dönem planlarına ait atıflar bulunmaktadır. En önemli nokta ise; yerel yönetimlere ilişkin yeniden reform yapılacağı belirtilmesidir. Ayrıca insan odaklı şehir; yeşil şehir; akıllı şehir; kaliteli hizmet sunumu; katılımcılık; şeffaflık; hesap verilebilirlik; optimum coğrafi alan vb. kavramlara yer verilmektedir. Tüm bunlar 11. Plan döneminde yerel yönetimlere ilişkin değişimin devam edeceğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Kalkınma Planları, Yerel Yönetimler, Değişim

Anahtar Kelimeler

Kalkınma Planları

11 Th. Development Plan In Terms of Local Governance Approaches (2019-2023)

Öz

ABSTRACT: Administrative structure has initially taken objectives in the place of public services, in which active, productive to be submitted citizen of society and solving problematic. However, existing institutions chiefly central administration in the light of discussed of objectives would not always be reached successfully. Demands of society have not been sufficiently to be receive and increasing existing problematic of various groups of society leads to dominant participate in administrative process. In these days considering of these necessities in which process of democracy and approach of participatory administration reflected putting into practices in the meaning of concrete area. Effective implementation of the concepts of participation and democracy on a global scale is local governments. With the establishment of the Republic, structural and conceptual transformation has taken place in the field of local government in Turkey. Institutional structures of the local governments have been analized in details and thus, become a subject to the social development projects under the framework of National Development Plans. Though priorities were given to rural developments, administrative and financial problems of local governments, the issue of local democracy and effective participation in the decision-making process has been inserted in the development plans. Hence, democracy and effective participatory governance has featured the most important conceptual transformation in the local government structure. However, the need of financial and administrative reforms are still on important issue on the agenda of development plans and policy makers in Turkey. Apparently, Development Plans have become an important document since they include not only administrative and financial problems, but also principles and norms for the establisment of participatory democracy in the local government. Since 1963, 10 development plans have been issued in Turkey. Finally, on July 23 2019, the 11th Development Plan was issued. Although development plans come to the forefront from a socio-economic point of view in general, they actually set goals and policies for all institutional structures. In Turkey, the development plans prepared (as in many other areas) has been focused on the changes and transformations in the local government area. The 11th Development Plan contains references to these previous plans. The most important point seems to be the strong emphasis on the re-reform of local governments. Also; people oriented cities, green cities, smart cities, quality service delivery, participation, transparency, accountability, optimum geographical area and etc. concepts take part in the plan. All this shows that change in local administrations will continue in the 11th plan period. Keywords: Development Plans, Local Government, Change

Anahtar Kelimeler

Development Plans, Local Government

Kaynakça

• Bardakçı., Sait-Karagöz., Yalçın-Dündar., Sinan (2019)., On Birinci Kalkınma Planında Yer Alacak Öncelikli Kalkınma Politikalarına Yönelik Toplumsal Bakış Açısının İncelenmesi: Tr 72 Bölgesinde Bir Uygulama, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi/Electronic Journal of Social Sciences ISSN:1304-0278 Nisan/April - Cilt/Volume:18 - Sayı/Issue:70. Biricikoğlu., Hale-Yalnızoğlu., Yasemin., (2018), 6360 Sayılı Kanun’un Etkinlik-Verimlilik İle Hizmette Yerellik İlkeleri Açısından Değerlendirilmesi: Kocaali İlçesinde Yapılan Bir Araştırma, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt:16, Sayı:32. Ceyhan., Seher-Tekkanat., Semiha Sultan., (2018)., 6360 Sayılı Kanun ve Ankara İline Etkileri, Bitlis Eren Üniversitesi Akademik İzdüşüm Dergisi, Cilt:3, Sayı.2, Mayıs. Çamdere., Mehmet Ali- Genç F. Neval., (2018)., 6360 Sayılı Kanunun Kamu Hizmetlerinin Sunumuna Etkisi: Denizli Büyükşehir Belediyesi Örneği, Çankırı Karatekin İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 8, Sayı 2. Görgün., Kut Esra-Yörür Neriman., (2017)., 6360 Sayılı Büyükşehir Kanunu Sonrası Kırsal Alanları Yeniden Düşünmek- İzmir Örneği, Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, Cilt.2 Sayı.1. Kalağan., Gökhan., (2018)., Türkiye’de 6360 Sayılı Büyükşehir Yasası Kapsamında Büyükşehirler/ Bütünşehirler: Yönetsel Yapı, Mali/İktisadi Boyut ve Gelecek Vizyonu Üzerine Bir Tartışma, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt.10 Sayı. 25. Sadioğlu., Uğur-Dede., Kadir-Yüceyılmaz., A. Arda., (2017)., Yeni Büyükşehir Belediyesi Modelinde Belde Belediyelerin Sonu: Değirmendere Örneği, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 35, Sayı 2. Tekin., Ömer Faruk., (2018)., Türkiye’de Büyükşehir Yönetimi ve 6360 Sayılı Yasanın Getirdiği Değişim: Konya Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayı.55, Ocak. Tolunay., Ahmet-Akyol., Ayhan., (2006)., Kalkınma ve Kırsal Kalkınma: Temel Kavramlar ve Tanımlar, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı. 2, Yıl: 2006, ISSN: 1302-7085. Öner., Şerif., (2006)., Türkiye’de Belediye Yönetimi, Ankara, Nobel Yayınları. Cazibe Merkezleri Programının Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Karar, RG Tarih: 11.1.2017, Sayı: 29945. 1 Nolu Cumhurbaşkanlığı Kararı, RG Tarih: 10.9.2018 Sayı: 30474. 13 Nolu Strateji ve Bütçe Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, RG Tarih: 24.7.2018, Sayı: 30488. 2019/29 Nolu Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, “Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı”, RG Tarih:24.12.2019, Sayı: 30988. 5393-Belediye Kanunu, RG Tarih:13.7.2005, Sayı:25874. 5216-Büyükşehir Kanunu, RG Tarih: 23.7.2004, Sayı: 25531. 5302-İl Özel İdaresi Kanunu, RG Tarih: 4.3.2005, Sayı:25745. 5449 Sayılı-Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun, RG: Tarih: 8.2.2006, Sayı: 26074. http://www.sodes.gov.tr/kapsam-ve-bilesenler/ erişim tarihi:8.9.2019. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/109596/cumhurbaskani-erdogan-buyuksehir-belediye-baskanlarini-kabul-etti, erişim tarihi:11.9.2019. https://www.tgrthaber.com.tr/gundem/yerel-yonetimlerde-yeni-donem-erişimtarihi: 3.9.2019. http://www.ubak.gov.tr/BLSM_WIYS/SGB/tr/Pdf/20161110_090117_pdferişim tarihi:9.9.2019. http://www.sck.gov.tr/Belgeler/SosyalDestekProgram%C4%B1.pdferişim tarihi:9.9.2019. https://www.tccb.gov.tr/basin-aciklamalari-erişim tarihi: 9.9.2019. https://www.ntv.com.tr/turkiye/cumhurbaskani-erdogandan-30-buyuksehir-belediye-baskanina-davet, erişim tarihi:9.9.2019. http://www.planlama.org/index.php/planlamaorg-yazlar6/planlamaorg-yazlar/64-planlamaorg-yazlar/prof-dr-ayda-eraydin/1004-kent-boelgeler-kueresellemenin-yeni-odaklar-m-yoksa-yeni-birlikteliklerin-ve-demokrasi-taleplerinin-mekanlar-m, erişim tarihi: 25.12.2019. Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı (2003), Başbakanlık, Ankara. On Birinci Kalkınma Planı, RG Tarih: 23.7.2019, Sayı:30840-mükerrer. On Birinci Kalkınma Planı (2019 - 2023), Özel İhtisas Komisyonları ve Çalışma Grupları El Kitabı, Kalkınma Bakanlığı, On Birinci Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonlarının Oluşturulmasına İlişkin 2017/16 Sayılı Başbakanlık Genelgesi, RG Tarih: 29.7.2017, Sayı: 30138. http://kisi.deu.edu.tr/husnu.erkan/cumhuriyet.html erişim tarihi: 14.9.2019. https://sozluk.gov.tr/ erişim tarihi:14.9.2019.