NARGİLE SALONLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME: DÜZCE İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 43, 367 - 381, 30.06.2020

Zülkif Dağlı , Dilek Demirezen

https://doi.org/10.31795/baunsobed.731206

Öz

Türkiye’de
artan nargile kullanımı ile birlikte nargile salonları ve nargile kafe adıyla
işletmeler hızla çoğalmakta, ancak bunların tabi olduğu yasal mevzuat sebebiyle
özellikle pek çok kurumun ve belediyelerin görev alanına girdiğinden tam bir
koordinasyon sağlanamamaktadır. Mevcut durum ve mevzuattaki karmaşa nargile
salonu işleticilerinin kurallara tabi olmadan hizmet vermelerine yol
açmaktadır. Bu araştırmada, nargile salonları konusu açılış şartları, tabi
olacağı kurallar bağlamında bir sağlık politikası sorunu olarak ele
alınacaktır. Düzce İli örneğinden yola çıkılarak mevcut durum ve ilgili kamu
çalışanlarının önerilerini sunmak amaçlanmıştır. Bu kapsamda Düzce ilinde
bulunan 42 kafe denetlenmiş, denetlemelerden elde edilen sübjektif veriler odak
grup toplantılarında ile değerlendirilmiş ve kurum temsilcilerinin önerileri
derlenerek bir kamu politikası önerisi sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Nargile, Bağımlılık, Nargile Denetlemeleri, Halk Sağlığı, Kamu Politikası

An Evaluation About Hookah Lounges: Düzce Province Example

Öz

With the growing use of hookah in Turkey, under the name of hookah lounges and hookah cafes businesses are increasing rapidly; however, due to the legal regulations they are subject to, especially because they fall into the institutions’ and municipalities’ area of responsibility, full coordination cannot be achieved. In this case, it can both perform its opening without being subject to a systematic rule in the opening process, and after opening, it can become health threatening enterprises due to ignorance or insufficient control of many regulations. In this research, the opening conditions of the hookah halls will be handled as a health policy problem in the context of the rules to which it will be subject. Based on the example of Düzce Province, it is aimed to present the current situation and suggestions of the relevant public employees. 42 cafes in Düzce province were inspected, the data obtained from these inspections were analyzed and presented, the subjective data obtained from the inspections were evaluated through focus group meetings and the suggestions of the representatives of the institutions were compiled as a public policy.

Anahtar Kelimeler

Hookah Smoking, Addiction, Public Health, Hookah Inspection, Public Policy

Kaynakça

• 1. Aktaş, A., Hıdıroğlu, S., ve Karavuş, M. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Konusundaki Bilgi, Tutum ve Davranışları, Fırat Tıp Dergisi, 23(2), 68-72.
• 2. Cobb, C.O., Vansickel, A.R., Blank, M.D., Jentink, K., Jtravers, M. ve Eissenberg, T. (2013). Indoor Air Quality In Virginia Waterpipe Cafés, Tob Control, 22(5), 338–343.
• 3. Erdöl, C., Ergüder, T., Morton, J., Palipudi, K., Gupta, P. ve Asma, S. (2015). Türkiye'de Nargile Tütün İçimi: Küresel Yetişkin Tütün Anketinden (GATS) Politika Sonuçları ve Eğilimler, Uluslararası Çevre Araştırmaları ve Halk Sağlığı Dergisi, 12 (12), 15559-15566.
• 4. Evrengil, E. (2016). Nargilelik Tütün Mamulü Piyasasında Kayıtdışı Ekonomi, Yasadışılık ve Ticari Sunum Açmazı, Sted Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, Cilt, 25, Özel Sayı,13-22.
• 5. Fevrier, B., Vidourek, R. A., ve Privitera, P. (2018). Policy Implications and Research Recommendations: A Review Of Hookah Use Among US College Students, Journal Of Community Health, 43(5), 1012-1018.
• 6. Griffiths, M. ve Harmon, T. (2009). Advice From A Caterpillar: Mainstreaming Hookah Consumption Into American Pop Culture, In Na- Advances in Consumer Research, Volume 36, Eds. Ann L. Mcgill And Sharon Shavitt, Duluth, Mn: Association For Consumer Research, Pages: 866-866.
• 7. Haroon, M., Munir, A., Mahmud, W. ve Hyder O. (2014). Knowledge, Attitude, And Practice Of Water-Pipe Smoking Among Medical Students In Rawalpindi, Pakistan, Journal Of Pakistan Medical Association; (64), 155-158).
• 8. Islam, F., Salloum, R.G., Nakkash, R., Maziak, W., ve Thrasher, J.F. (2016). Effectiveness Of Health Warnings For Waterpipe Tobacco Smoking Among College Students, International Journal Of Public Health, 61(6), 709-715. 9. Jawad, M., Charide, R., Waziry, R., Darzi, A., Ballout, R. A., ve Akl, E.A. (2018). The Prevalence And Trends Of Waterpipe Tobacco Smoking: A Systematic Review, PloS One, 13(2), e0192191.
• 10. Jawad, M., Choaie, E., Brose, L., Dogar, O., Grant, A., Jenkinson, E., McEven, A., Millett, C. ve Sha, L. (2016). Waterpipe Tobacco Use In The United Kingdom: A Cross-Sectional Study Among University Students and Stop Smoking Practitioners, PloS One, 11(1), e0146799.
• 11. Küresel Yetişkin Tütün Araştırması (2012), Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. 21.04.2017 tarihinde https://havanikoru.saglik.gov.tr/dosya/dokumanlar/yayinlar/KYTA-2012-TR-25-07-2014.pdf adresinden ulaşıldı.
• 12. Lopez, A. A., Eissenberg, T., Jaafar, M., ve Afifi, R. (2017). Now Is The Time To Advocate For İnterventions Designed Specifically To Prevent and Control Waterpipe Tobacco Smoking, Addictive Behaviors, 66, 41-47.
• 13. Martinasek, M. P., Gibson-Young, L. M., Davis, J. N., ve McDermott, R. J. (2015). Waterpipe Tobacco Smoking Impact On Public Health: Implications For Policy, Risk Management And Healthcare Policy, 8, 121.
• 14. Maziak, W. (2013). The Waterpipe: An Emerging Global Risk for Cancer, Cancer epidemiology, 37(1), 1-4.
• 15. Maziak, W. (2014). The Waterpipe: A New Way Of Hooking Youth On Tobacco, The American Journal on Addictions, 23(2), 103-107.
• 16. Maziak, W., Taleb, Z. B., Jawad, M., Afifi, R., Nakkash, R., Akl, E. A., Ward, K.D., Salloum, R.G., Barnett, T.E., Primack, B.A., Sherman, S., Cobb, C.O., Suffin, E.L.ve Eissenberg, T. (2017). Consensus Statement On Assessment Of Waterpipe Smoking In Epidemiological Studies, Tobacco Control, 26(3), 338-343.
• 17. Maziak, W., Ward, K. D., Soweid, R. A., ve Eissenberg, T. (2004). Tobacco Smoking Using a Waterpipe: A Re-Emerging Strain In A Global Epidemic, Tobacco Control, 13(4), 327-333.
• 18. Moon, K. A., Magid, H., Torrey, C., Rule, A. M., Ferguson, J., Susan, Sun, Z., Abubaker, S., Levshin, V., Çarkoğlu, A., J., Radwan, G.N., Al Rabbat, G., Cohen, J., Strickland, P., Navas-Acien, A. ve Breyssel, P.N. (2015). Secondhand Smoke In Waterpipe Tobacco Venues In Istanbul, Moscow, And Cairo. Environmental Research, 142, 568-574.
• 19. Mutlu, E. İ. ve Seydioğulları, M. (2017). Tütün Kontrolü ve Hukuk, Sted Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, Cilt, 26, Özel Sayı, 30-35.
• 20. Nargilelik Tütün Mamulü İçilen İşyerine Ait Alan/Alanlara Sunum Uygunluk Belgesi Verilmesi ile Bu Yerlerin İşletilmesinde Uyulması Gerekli Hususlar Hakkında Tebliğ. (https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=17142&mevzuatTur=Teblig&mevzuatTertip=5) (İnternet Erişim Tarihi: 03.05.2020)
• 21. Poyrazoğlu, S., Şarli, Ş., Gencer, Z., ve Günay, O. (2010). Waterpipe (Narghile) Smoking Among Medical And Non-Medical University Students In Turkey, Upsala Journal Of Medical Sciences, 115(3), 210-216.
• 22. Resmî Gazete. (2019). Tütün Mamullerinin Üretim Şekline, Etiketlenmesine ve Denetlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/02/20200219-6.htm (Erişim Tarihi:19.04. 2020).
• 23. Sağlığa Evet Derneği. Nargile ve Nargile Sunan İşletmeler Halkın Sağlığını Tehdit Ediyor!. 12.04.2017. Internet erişimi: http://www.saglikenstitusu.org.tr/Sayfalar/14/medyamerkezi/basinbultenleri.aspx).
• 24. Salloum, R. G., Asfar, T., ve Maziak, W. (2016). Toward a Regulatory Framework For The Waterpipe, American Journal Of Public Health, 106(10), 1773-1777.
• 25. Salloum, R. G., Thrasher, J. F., Kates, F. R., ve Maziak, W. (2015). Water Pipe Tobacco Smoking in The United States: Findings From The National Adult Tobacco Survey, Preventive Medicine, 71, 88-93.
• 26. Sarılı, S.Ö. (2019). Nargile Kullanımında Riskler, Tehditler ve Önleyici Yaklaşımlar, Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi, Cilt 2, Sayı 3, 105-114.
• 27. Tee, G.H., Hairi, N.N., Nordin, F., Choo, W.Y., Chan, Y. Y., Kaur, G., Veerasingam, P.D.ve Bulgiba, A. (2015). Systematic Review On International Practices In Controlling Waterpipe Tobacco Smoking, Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, Vol 16, 3659-3665.
• 28. Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme kurulu 2017 Faaliyet Raporu (https://www.tarimorman.gov.tr/TADB/Belgeler/Faaliyet%20Raporlar%C4%B1/TAPDK_Faaliyet_2017.pdf)
• 29. Zaatari, G. S. ve Bazzi, A. (2019). Impact Of the WHO FCTC On Non-Cigarette Tobacco Products, Tobacco control, 28(Suppl 2), 104-112.