İŞYERİNDE SOSYAL MEDYA KULLANIMI ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 44, 1105 - 1132, 31.12.2020

Kemal Er Umut Solmaz Engincan Yıldız

https://doi.org/10.31795/baunsobed.748656

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma, işyerinde sosyal medya kullanımının olumlu ve olumsuz etkilerini, ilgili alt faktörleriyle (boyutlarıyla) değerlendirmek üzere oluşturulmuş olan, “İşyerinde Sosyal Medya Kullanımı: İkili Etkilerin İncelenmesi” ölçeğinin Türkçe literatüre kazandırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Literatürde sosyal medya kullanımına ilişkin çalışmalar bulunmaktadır. Fakat Türkiye’de bulunan literatürde, “işyeri” özelinde sosyal medya kullanımını ölçen bir ölçek çalışması geliştirilmemiştir. Bu kapsamda, ölçekte bulunan 5 alt boyuta ait 22 soru Türkçe’ye uyarlanmıştır. Burada yapılan araştırmada ise, KFA ve DFA’nın sonucu olarak, 6 alt boyutta 21 sorulu bir yapı ortaya çıkmıştır. Türkçeye uyarlaması yapılan ölçeğin geçerlilik ve güvenirlilik çalışmaları için 335 bireyden elde edilen verilerle çalışılmıştır. “İşyerinde Sosyal Medya Kullanımı Ölçeği”nin örneklem hacminin yeterliliği açısından değerlendirildiği, KMO testi değeri 0.82 bulunmuştur. “İşyerinde Sosyal Medya Kullanımı Ölçeği”nin iç tutarlılık güvenirliliğini ölçmek için Cronbach Alpha değerine bakılmış ve 0.83 bulunmuştur. Geçerlilik ve güvenirlilik çalışmalarına ilişkin bulgular “İşyerinde Sosyal Medya Kullanımı Ölçeği”nin geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, İşyerinde Sosyal Medya, Uygunsuz Sosyal Medya Kullanımı, Ölçek

Adaptation of Social Media Usage Scale in The Workplace to Turkish

Öz

This study was carried out in order to bring the “Social Media Use in the Workplace: A Study of Dual Effects” scale into the Turkish literature, which was developed to evaluate the positive and negative effects of social media use in the workplace with its relevant sub-factors (dimensions). There are studies on the use of social media in the literature. But in the literature in Turkey, work has not been developed on a scale that measures the use of social media in the “workplace”. In this context, 22 questions of 5 sub-dimensions included in the scale were adapted to Turkish. In the research conducted here, as a result of EFA and CFA, a structure with 21 questions in 6 sub-dimensions emerged. For the validity and reliability studies of the scale adapted to Turkish, the data obtained from 335 participants were studied. The KMO test value was found 0.82 which the “Social Media Use The scale at the Workplace” evaluated in terms of the adequacy of the sample volume. To measure the internal consistency reliability of the "Social Media Use in the Workplace Scale", the Cronbach Alpha value was examined and found 0.83. Findings regarding validity and reliability studies show that the “Social Media Use in The Workplace Scale” is a valid and reliable means.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Social Media at Work, Improper Use of Social Media, Scale

Kaynakça

• Andreassen, C., ve Pallesen, S. (2014). Social Network Site Addiction—An Overview. Current Pharmaceutical Design, 20(25), 4053-4061. https://doi.org/10.2174/13816128113199990616, 22.03.2020 tarihinde http://www.eurekaselect.com/openurl/content.php?genre=article&issn=1381-6128&volume=20&issue=25&spage=4053, adresinden erişildi.
• Akın, A., Özbay, A. ve Baykut, İ. (2015). Sosyal Medya Kullanımı Ölçeği’nin Türkçe Formunun Geçerliliği ve Güvenirliği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 8, 38, 647-650.
• Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Ba´nyai F, Zsila A´, Kira´ly O, Maraz A, Elekes Z, Griffiths MD, et al. (2017) Problematic Social Media Use: Results from a Large-Scale Nationally Representative Adolescent Sample.
• Bennett, G. G., Glasgow, R. E. (2009). The Delivery of Public Health Interventions Via The Internet: Actualizing Their Potential. Annual Review of Public Health, 30, 273-292.
• Breslin, J. ve Decker, S. (2007). The Future of Social Networks on The Internet. IEEE Internet Computing. 11, 86-90.
• Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Akademi.
• Carlson, J. R., Zivnuska, S., Harris, R. B., Harris, K. J., ve Carlson, D. S. (2016). Social Media Use in the Workplace: A Study of Dual Effects. Journal of Organizational and User
• Computing, 28(1), 15-31. https://doi.org/10.4018/JOEUC.2016010102, 12 Ekim 2019 tarihinde http://services.igi-global.com/resolvedoi/resolve.aspx?doi=10.4018/JOEUC.2016010102, adresinden erişildi.
• Carlson, J. R., ve Zmud, R. W. (1999). Channel Expansion Theory and The Experiential Nature of Media Richness Perceptions. Academy of Management Journal, 42(2), 153-170. https://doi.org/10.2307/257090, 25 Ekim 2019 tarihinde http://services.igi-global.com/resolvedoi/resolve.aspx?doi=10.4018/JOEUC.2016010102, adresinden erişildi.
• Demir, Ü. (2016). Sosyal Medya Kullanımı ve Aile İletişimi: Çanakkale’de Lise Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Selçuk İletişim Dergisi. 9, 2, 27-50.
• Demirci, İ. (2019). Bergen Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması, Depresyon ve Anksiyete Belirtileriyle İlişkisinin Değerlendirilmesi, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 20, 1, s. 15-22. 2266-2279.
• Eren, Ş. E. (2014). Sosyal Medya Kullanım Amaçları Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve Bazı Kişisel Değişkenlere Göre İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 29, 4, 230-243.
• Fırat, N. ve Barut, Y. (2018). Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması. International Journal of Human Sciences. 15, 4, 2266-2279.
• Global Digital Report 2019. (t.y.). We Are Social. 15 Mart 2020 tarihinde https://wearesocial.com/global-digital-report-2019, adresinden erişildi.
• Gupta, S , Bashır, L . (2018). Social Networking Usage Questionnaire: Development and Validation in an Indian Higher Education Context. Turkish Online Journal of Distance Education , 19 (4) , 214-227 .
• Gürbüz, S., ve Şahin, F., (2016), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe – Yöntem – Analiz, 3. Basım, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hanna, B., Kee, K. F., ve Robertson, B. W. (2017). Positive Impacts of Social Media at Work: Job Satisfaction, Job Calling, and Facebook Use among Co-Workers. SHS Web of Conferences, 33, 00012. 15.05.2020 tarihinde https://doi.org/10.1051/shsconf/20173300012, adresinden erişildi.
• Internet World Stats. (2019). Internet Users in the World: Distribution by World Regions, erişim: http://www.internetworldstats.com/ stats.htm, Erişim Tarihi: 18.12.2019.
• İçirgin, Ö. (2018). (Yüksek Lisans Tezi) Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları ve Motivasyonları. Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya. Jenkins-Guarnieri, M. A., Wright, S. L., ve Johnson, B. (2013). Development and Validation of a Social Media Use Integration Scale. Psychology of Popular Media Culture, 2(1), 38-50.
• Korucu, T. A. ve Usta, E. (2017). Sosyal Medya Öğretmen- Öğrenci Etkileşimi Ölçeği’nin Geliştirilmesi. Elementary Education Online. 16, 1, 197-216. Koç, G. (2003). Gelişim ve Öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Landers, R. N., ve Callan, R. C. (2014). Validation of the Beneficial and Harmful Work-Related Social Media Behavioral Taxonomies: Development of the Work-Related Social Media Questionnaire. Social Science Computer Review, 32(5), 628-646. 05.05.2020 tarihinde https://doi.org/10.1177/0894439314524891, adresinden erişildi.
• Leftheriotis, I., ve Giannakos, M. N. (2014). Using Social Media for Work: Losing Your Time or Improving Your Work? Computers in Human Behavior, 31, 134-142. 05.05.2020 tarihinde https://doi.org/10.1016/j.chb.2013.10.016, adresinden erişildi.
• Oliver, R. L. (1977). Effect of Expectation and Disconfirmation on Postexposure Product Evaluations: An Alternative İnterpretation. Journal of Applied Psychology, 62(4), 480–486. 28.04.2020 tarihinde https://doi.org/10.1037/0021-9010.62.4.480, adresinden erişildi.
• Otrar, M. ve Argın, S. F. (2015). Öğrencilerin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumlarını Belirlemeye Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 4, 1, 391-403.
• Özgenel, M., Canpolat, Ö. ve Ekşi, H. (2019). Ergenler İçin Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği (ESMBÖ): Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması. Addicta: The Turkhish Journal on Addictions. 6,3, 629-662.
• Özer, Ş. L. (1999). Müşteri Tatminine Yönelik Literatürdeki Kuramsal Tartışmalar. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17, 2, 159-180.
• Park, N., Kee, K. F., ve Valenzuela, S. (2009). Being Immersed in Social Networking Environment: Facebook Groups, Uses and Gratifications, and Social Outcomes. CyberPsychology ve Behavior, 12, 6, 729–733.
• Sarıçam, H. ve Karduz, A. F. F. (2018). Sosyal Medya Kullanım Bozukluğu Ölçeği’nin Türk Kültürüne Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi. 9,2, 116-135.
• Savcı, M., Ercengiz, M. ve Aysan, F. (2018). Ergenlerde Sosyal Medya Bozukluğu Ölçeği’nin Türkçe Uyarlaması. Arch Neuropsychiatry. 55, 1-8.
• Seidman, G. (2013). Self-Presentation and Belonging on Facebook: How Personality Influences Social Media Use and Motivations. Personality and Individual Differences, 54, 402–407.
• Sun S, Rubin A, Haridakis P. (2008). The Role of Motivation and Media Involvement in Explaining Internet Dependency. Journal of Broadcasting and Electronic Media 52, 3, 408– 431.
• Şahin, B. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Abdurrahman Tanrıöğen (Ed.). Metodoloji, içinde (s. 111-130). Ankara: Anı Yayınevi.
• Şahin, C. ve Yağcı, M. (2017). Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği- Yetişkin Formu: Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 18, 1, 523-538.
• Taş, İ. (2017). Ergenler İçin Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği Kısa Formunun (SMBÖ-KF) Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying. 4,1, 27-40.
• Ünal, T. A. ve Deniz, L. (2015). Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği’nin Geliştirilmesi. Online Academic Journal of Information Technology. 6, 51-70.
• Van den Eijnden, R. J. J. M., Lemmens, J. S., ve Valkenburg, P. M. (2016). The Social Media Disorder Scale. Computers in Human Behavior, 61, 478-487. 13.04.2020 tarihinde https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.03.038, adresinden erişildi.
• Walsh, G., Schaarschmidt M. ve Kortzfleisch, H., (2016). Employees’ Company Reputation-related Social Media Competence: Scale Development and Validation. Journal of Interactive Marketing, 36, 46-59. 05.05.2020 tarihinde https://doi.org/10.1016/j.intmar.2016.05.001, adresinden erişildi.
• Yıldız, Z. (2014). Sosyal Bilişsel Öğrenme Kuramı ve Din Öğretimi. SDÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2, 33, 147-161.