Investigation of career stress of tourist guide candidates

Yıl 2021, Cilt: 24 Sayı: 45, 599 - 622, 30.06.2021

Neslihan Kan Sönmez

https://doi.org/10.31795/baunsobed.822505

Öz

The greatest expectation of university students is to find a job in the field they have received education and to have a successful career. Students' stress on whether or not they can achieve these goals after graduation is a significant issue. Determining the perceptions of students related to career stress will contribute to reducing the sources of stress. In this study carried out to specify the career stress of tourist guide candidates, the sample group consisted of 210 students enrolled in Afyon Kocatepe University, Faculty of Tourism, Department of Tourism Guiding. The data collected by questionnaire were analysed by statistical techniques, such as frequency and percentage distribution, arithmetic mean, standard deviation, t-test and analysis of variance. The obtained data suggested that general career stress levels of tourist guide candidates were below moderate level. Of the career stress factors, “career ambiguity and lack of information” and “employment pressure” were calculated the highest mean values. In addition, career stress levels of tourist guide candidates differed significantly according to gender, age, grade, status of working in the tourism sector.

Anahtar Kelimeler

Tourism, Career Stress, Tourist Guide Candidates, Tourist guiding education

Turist rehber adaylarının kariyer streslerinin incelenmesi

Öz

Üniversite eğitimi alan öğrencilerin en büyük beklentisi eğitim aldıkları alanda çalışabilecekleri bir iş bulabilmek ve başarılı bir kariyer sahibi olabilmektir. Öğrencilerin mezun olduktan sonra bu hedeflere ulaşıp, ulaşamayacaklarına ilişkin yaşadıkları stres önemli bir konudur. Kariyer streslerine yönelik öğrenci algılamalarının belirlenmesi, stres kaynaklarının azaltılmasına yönelik harekete geçilmesine yardımcı olacaktır. Turist rehber adaylarının kariyer streslerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilen bu çalışmada, Afyon Kocatepe Üniversitesi Turizm Fakültesi Turizm Rehberliği Bölümü’nde öğrenim gören 210 öğrenci örneklem grubunu oluşturmuştur. Araştırmada, anket tekniğinden yararlanılarak toplanan veriler, frekans ve yüzde dağılımı, aritmetik ortalama, standart sapma, t-testi ve varyans analizi gibi istatistiksel teknikler ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre; turizm rehberliği öğrencilerinin genel kariyer stres düzeyleri orta düzeyin altındadır. Kariyer stres faktörleri içerisinden en yüksek ortalama ise “kariyer belirsizliği ve bilgi eksikliği” ile “iş bulma baskısı” faktörleri için hesaplanmıştır. Bununla birlikte turist rehber adaylarının kariyer stres düzeyleri cinsiyet, yaş, sınıf ve turizm sektöründe çalışma durumu değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Turizm, Kariyer Stresi, Turist Rehber Adayları, Turist rehberliği eğitimi

Kaynakça

• Agolla, J. E & Ongori, H. (2009). An assessment of academic stress among undergraduate students: The case of University of Botswana, Educational Research and Reviews, 63-70.
• Ahipaşaoğlu, S. (2006), Turizmde Rehberlik, “2. Bs.”, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Ap, J., & Wong K. K. F. (2001). Case study on tour guiding: Professionalism, issues and problems, Tourism Management, 22(5), 551-563.
• Areekkuzhiyil, S. (2014). Factors influencing the organizational stress among teachers working in higher education sector in Kerala: An empirical analysis, Research and Pedagogic Interventions, 2(2), 1-15.
• Aydın Tükeltürk, Ş. & Şahin Perçin, N. (2008), Turizm sektöründe kadın çalışanların karşılaştıkları kariyer engelleri ve cam tavan sendromu: Cam tavanı kırmaya yönelik stratejiler, Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (2), 113-128.
• Bhagat, R. S., Krishnan, B., Nelson, T. A., Leonard, K. M., Ford, D. L.& Billing, T. K. (2010), Organizational stress, psychological strain, and work outcomes in six national contexts: A closer look at the moderating ınfluences of coping styles and decision latitude, Cross Cultural Management: An International Journal,17(1), 10-29.
• Black, R., & Weiler, B. (2005). Quality assurance and regulatory mechanisms in the tour guiding industry: A systematic review. The Journal of Tourism Studies, 16(1), 24-37.
• Bozyiğit, E. & Gökbaraz, N. (2020). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinde kariyer stresinin belirleyicileri, Journal of Computer and Education Research, 8 (15), 181-200.
• Bryant, B. K., Zvonkovic, A. M., & Reynolds, P. (2006). Parenting in relation to child and adolescent vocational development. Journal of Vocational Behavior, 69(1), 149–175.
• Can, H.; Akgün A. & Kavuncubaşı, Ş. (1998). Kamu ve Özel Kesimde İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Cheng, J. C., Chen, C. Y., Teng, H. Y., & Yen, C. H. (2016). Tour leaders’ job crafting and job outcomes: The moderating role of perceived organizational support, Tourism Management Perspectives, 20, 19-29.
• Choi, B. Y., Park, H. R., Nam, S. K., Lee, J., Daeyeon, C. & Lee, S. M. (2011). The development and initial psychometric evaluation of the Korean Career, Stress Inventory for college students. Career Development Quarterly, 59, 559-572.
• Çınar, B. (2018). Turizm rehberliği bölümü öğrencilerinde genel özyeterlilik algısı, mesleki kaygı ve mesleği yapma niyeti ilişkisi, (Yüksek Lisans Tezi), Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Crampton, S. M & M. Mishra, (1999). Women in management. Public Personnel Management, 28(1), 87-106.
• Çetinkaya, T. (2019). The analysis of academic motivation and career stress relationships of the students in department of physical education and sport. International Education Studies, 12(4), 24-35.
• Çınar, B. (2018), Turizm rehberliği bölümü öğrencilerinde genel özyeterlilik algısı, mesleki kaygı ve mesleği yapma niyeti ilişkisi, (Yüksek Lisans Tezi), Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Doğan, H. (2014). Çağdaş kariyer karar verme yaklaşım ve modellerinin incelenmesi, Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, 4(6), 100-130.
• Dumanlı, Ş., & Köroğlu, Ö. (2018). Turist rehberlerinin stresle başa çıkma tarzları ile mizah tarzları arasındaki ilişkinin belirlenmesi, Journal of Yasar University, 13(52), 328-342.
• Eren Gümüştekin, G. & Gültekin, F. (2009). Stres kaynaklarının kariyer yönetimine etkileri, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 23, 147-158.
• Fouad, N. A., Guillen, A., Harris-Hodge, E., Henry, C., Alexandra, N., Terry, S. ve diğerleri. (2006). Need, awareness, and use of career services for college students. Journal of Career Assessment. 14, 407-420.
• Gbadamosi, G. & Ross, C. (2012). Perceived stress and performance appraisal discomfort: The moderating effects of core self-evaluations and gender, Public Personnel Management 41(4), 637-659.
• Greenberg, J. & Baron, R. A. (1995). Behavior in organizations: Understanding and managing the human side of work, Prentice-Hall International.
• Güzel, F. Ö. (2007). Türkiye imajının geliştirilmesinde profesyonel turist rehberlerinin rolü (Alman turistler üzerine bir araştırma), (Yüksek Lisans Tezi), Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Güzel, F. & Köroğlu, Ö. (2015). Turist rehberlerinin mesleklerine yönelik pozitif ve negatif yönlü algılarının içerik analizi yöntemi ile belirlenmesi, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16 (1), 155-174.
• Hacıoğlu, N. (2008). Türkiye’de Profesyonel Turist Rehberliği Eğitimine Yeni Bir Yaklaşım, III. Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi (17-19 Nisan 2008) Bildiri Kitabı, (244-247). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Işık, E. (2010). Sosyal bilişsel kariyer teorisi temelli bir grup müdahalesinin üniversite öğrencilerinin kariyer kararı yetkinlik ve mesleki sonuç beklenti düzeylerine etkisi, (Doktora Tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Jang, H. S. (2000). The sources of stress of university students and their coping strategies. Journal of Student Guidance Research, 32, 101-115.
• Kardaş, K. (2020). Turizm rehberliği bölümleri için araştırma ve müfredat kapsam önerisi, (Yüksek Lisans Tezi), Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Keller, B. K., Whiston, S. C. (2008). The role of parental ınfluences on young adolescents' career development, Journal of Career Assessment 16(2), 198-217.
• Kim, S. K. (2003). Life stress in freshmen and adjustment to college. Korean Jounal of Youth Studies, 10, 215-237.
• Lazarus, R. S. (1993). From psychological stress to the emotions: A history of changing outlooks, Annual Review of Psychology, 44, 1–21.
• Lease, S. H. (2004). Effect of locus of control, work knowledge, and mentoring on career decision-making difficulties: Testing the role of race and academic institution. Journal of Career Assessment, 12, 239-254.
• Mavisu, H. (2010). Bireysel kariyer planlamanın aşamalarından biri olarak hedef belirleme ve kariyer başarısı ilişkisi, (Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Örücü, E., Kılıç, R. & T. Kılıç. (2007). Cam tavan sendromu ve kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna yükselmelerindeki engeller: Balıkesir ili örneği, Yönetim ve Ekonomi, 14(2), 117-135.
• Özdel, C. B. (2009). Meslek lisesi öğrencilerinin mesleki yönelimlerine etki eden faktörler: Küçükcekmece İlçesi örneği, (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özden, K. & Sertel Berk, Ö. (2017). Kariyer stresi ölçeğinin (KSÖ) Türkçe’ye uyarlanması ve sikometrik özelliklerinin sınanması, Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 37-1, 35-51.
• Özmutaf, N. M. (2006). Örgütlerde insan kaynakları ve stres: Ampirik bir yaklaşım, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 23 (1-2), 75-81.
• Pond, K. (1993). The Professional Quide: Dynamics of Tour Guiding, , New York: Van Nostrand. Reinhold.
• Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği (R.G. Tarihi: 25.11.2005 R.G. Sayısı: 26004). 31 Ekim 2020 tarihinde https://teftis.ktb.gov.tr/TR14521/profesyonel turist-rehberligi-yonetmeligi-rg-tarihi-251-.html adresinden erişildi.
• Robbins, S. P. (2001). Organizational Behavior, New Jersey, Prentice-Hall, Inc.
• Rottinghaus, P. J., Jenkins, N., & Jantzer, A. M. (2009). Relation of depression and affectivity to career decision status and self-efficacy in college students. Journal of Career Assessment, 17, 271-285.
• Sabuncuoğlu, Z. (2005). İnsan Kaynakları Yönetimi, Bursa: Alfa Yayınları.
• Sav, D. (2008). Bireysel kariyer planlamada etkili olan faktörler ve üniversitelerin etkisi üzerine bir araştırma, (Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Şeker, G., & Kaya, A. (2018). Lise öğrencilerinin meslek seçiminde aile desteği: Bir ölçek geliştirme çalışması, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(49), 157-171.
• Temizkan, S. P. (2010). Profesyonel turist rehberlerinin turizm pazarlamasındaki rolüne etkisi açısından hizmet içi eğitim seminerleri, (Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tolga. Ö., Korkmaz, H., Atay, L., (2015). Lisans düzeyindeki turist rehberliği öğrencilerinin mesleki tutumlarına yönelik bir araştırma, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 12(2), 26-41.
• Turner, S., & Lapan, R. T. (2002). Career self-efficacy and perceptions of parent support in adolescent career development. The Career Development Quarterly, 51(1), 44–55.
• Turpcu, E & Akyurt H. (2018). Turizm eğitimi alan öğrencilerin kariyer streslerinin belirlenmesi: Giresun üniversitesi lisans öğrencileri üzerine bir araştırma, International Journal of Social Science, 69, 365-380.
• Türk Dil Kurumu. 03 Ekim 2020 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişildi.
• Weiler, B. & Black, R. (2015), Tour Guiding Research: Insights, Issues and İmplications, Bristol: Channel View Publications. Weng, Y. F., Chiang, M. H., & Lee, Y. J. (2014). The relationships amongst the intern anxiety, internship outcomes,and career commitment of hospitality college students. Journal of Hospitality, Leisure, Sport and Tourism Education, 15, 86-93.
• World Federation of Tourist Guide Associations. 05 Ekim 2020 tarihinde http://www.wftga.org/tourist-guiding/what-tourist-guide adresinden erişildi.
• Yılmaz, A. (2019). Öğretmen adaylarının kariyer stresinin karma araştırma yaklaşımı ile incelenmesi. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 93-105. Yükseköğretim Program Atlası. 25 Ekim 2019 tarihinde https://yokatlas.yok.gov.tr/ adresinden erişildi.