ELEKTRONİK TİCARETİN VERGİLENDİRİLMESİ: ÜLKELER ARASI DURUM VE SORUNLAR

Yıl 2023, , 286 - 308, 31.07.2023

Tayfun Varnalı

https://doi.org/10.33416/baybem.1313358

Öz

Günümüzde teknoloji ve bilgiye ulaşmak çok kolay hale gelmiştir. Teknolojinin küresel çapta gelişmesiyle birlikte internet ve elektronik ticaret kavramları hayatımıza girmiştir. Dünyada internet kullanılmayan ülke sayısı çok azdır. İnternet günümüzde iletişimde, belge göndermede, video konferans yapmada, alışveriş yapma gibi çok işlemde kullanmaktadır. Bu sebeple, internet olmadan bir yaşamı düşünmek mümkün değildir. İnternetin gelişmesiyle yüz yüze yaptığımız alışverişler yerini artık elektronik alışverişlere bırakmaktadır. Elektronik ortamda yapılan alışveriş oranları yıllar itibari ile ülkelerde hızla artmaktadır. Elektronik ticaretin büyümesi ülkeler de internetin gelişmesiyle paralellik göstermektedir. Ek olarak elektronik ticaret hacmin artması ülkelerin önemli önemli gelir kaynaklarından biri olmaktadır. Fakat elektronik ticaret ile ülkeler bu yeni ticaret sistemine vergi kanunlarında hazırlıklı olmadıklarından elektronik ticaretin vergilendirilmesinde sorunlar yaşamaktadır. Bu sebepten dolayı ülkelerindeki vergi sistemini yeni olan ticaret sistemine uygulamak kanun ve yönetmelikler çıkarmaktadır. Çünkü ülkeler elektronik ticaretten yapılan alışverişlerde büyük vergi kayıpları yaşmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, hayatımızın içinde olan internet ve elektronik ticaret kavramı ile web ortamında yapılan alışverişlerin ülkeler bazında durumu, Türkiye’de yaşanan mevzuat bakımdan sorunlar ve internetin günümüzdeki durumu incelenerek, yorumlanması ve çözüm önerilerini sunmaktır. Bu araştırma, günümüzde Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve Asya ülkelerinde elektronik ticaretin durumunu incelemekte ve aynı zamanda internetin güncel verileri ve oranları ile ülkemizdeki vergilendirme sorunlarını ele almaktadır. Veriler, çalışmalar, tezler, web siteleri ve elektronik dergilerden derlenmiş ve analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Elektronik Ticaret, Vergi Hukuku, Vergilendirme

Teşekkür

Gönderdiğim makaleyi incelediğiniz için teşekkür ederim

TAXATION OF E-COMMERCE: CROSS-COUNTRY SITUATION AND ISSUES

Öz

In today's world, accessing technology and information has become very easy. With the global advancement of technology, the concepts of the internet and electronic commerce have entered our lives. There are very few countries where the internet is not used. The Internet is used in various transactions such as communication, document sending, video conferencing, and shopping. Therefore, it is not possible to imagine a life without the Internet. With the development of the internet, face-to-face shopping is being replaced by electronic shopping. The rates of e-commerce conducted on electronic platforms have been rapidly increasing in countries over the years. The growth of e-commerce is parallel to the development of the internet in countries. Additionally, the increase in the volume of e-commerce has become an important source of revenue for countries. However, due to the unpreparedness of countries' tax laws for this new trading system, they face difficulties in taxing e-commerce. As a result, countries are enacting laws and regulations to apply their tax systems to the new trading system. This is because countries experience significant tax losses in e-commerce transactions. The primary purpose of this study is to examine and interpret the status of the internet and e-commerce, as well as online shopping in countries, focusing on the legislative problems encountered in Turkey and the current state of the Internet. This research examines the status of e-commerce in Turkey, the United States, and Asian countries and also addresses the taxation issues in our country by using current data, statistics, studies, theses, websites, and electronic journals.

Anahtar Kelimeler

Electronic Commerce, Tax Law, Taxation

Kaynakça

• Akbulut, A. (2007). Bilişim Ekonomisi Ve E -Ticaret. İstanbul: Maliye Hesap Uzmanları Derneği yayın.
• Akbulut, E. (2021). Türkiye'de enflasyon, faiz, vergiler ve gelir dağılımındaki ilişkisi: AMPİRİK Analiz . Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi , 17 (1) , 147-169.
• Altınok, A. (2008). Elektronik ticaretin kobiler açısından uygulanabilirliği: Ankara Örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi İktisat Anabilim Dalı, 31-63.
• Altınışık, U. (2003). Elektronik sözleşmeler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Amsterdam University of Applies Sciences and Centre for Market Insights. 2021 European E-Commerce Report. s.7-8, (Çevrimiçi), https://ecommerce-europe.eu/wp-content/uploads/2021/09/2021-European-E-commerce-Report-LIGHT-VERSION.pdf, Erişim Tarihi: 06.12.2022.
• Amsterdam University of Applies Sciences and Centre for Market Insights. 2021 European E-Commerce. Report, s.14, https://ecommerce-europe.eu/wp-content/uploads/2021/09/2021-European-E-commerce-Report-LIGHT-VERSION.pdf, Erişim tarihi: 06.10.2021.
• Avendano, R. (2021). (forthcoming). Digital Services Trade and Taxation in Asia and the Pacific. Manila: Asian Development Bank (ADB).
• BTK. (2021). 3. Çeyrek raporu. https://www.btk.gov.tr/uploads/pages/pazar-verileri/ceyrek-raporu-2021-3-ceyrek-6-1-22-kurum-disi.pdf, Erişim Tarihi: 18.01. 2022.
• Ceren, Y. ve Çiçek, R. (2007). Elektronik ticaretin vergilendirilmesine ilişkin türk vergi sisteminde katma değer vergisi açısından bir değerlendirme, Yönetim Ve Ekonomi Dergisi, 14 (1), 291-304, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F., Manisa.
• Coşkun, A. N. (2005). Elektronik Ticarette Vergilendirme Sorunları ve Uluslar Arası Düzeyde Çözüm Arayışlarının Türkiye Açısından Değerlendirilmesi , Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 14 (1) , 153-170.
• Demirci, G (ty) Türkiye’ye internetin gelişi ve gelişimi. http://www.bilgiustam.com/turkiyeye-internetingelisi-ve-gelisimi/ Erişim tarihi: 2 Ekim 2022.
• Elibol, H. Kesici, B. (2004). Çağdaş işletmecilik açısından elektronik ticaret. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilgiler Dergisi, 11, 323- 329.
• Erbaşlar, G. ve Dokur, Ş. (2008). Elektronik ticaret. Ankara: Nobel yayın Dağıtım.
• Çetin Gerger, G. (2011). Elektronik Ticarette Tüketim Vergisi Olarak KDV’nin Etkinliği, Ekonomi̇ Bilimleri̇ Dergisi̇, Cilt 3, No 1, ISSN: 1309-8020 (Online).
• Günsoy, B.(2013). Elektronik ticaret. (Ed. A.A. Karagül), T.C. Anadolu Üniversitesi Yayın No: 2784. Eskişehir.
• http://www.bursasmmmo.org.tr/yazarlar/makaleler/136AGE.pdf, Erişim Tarihi: 13 Eylül 2022.
• http://www.ekonomi.gov.tr/portal/faces/home/hizmetTicareti/eTicaret/eTicaret-Genel_Bilgi, Erişim Tarihi: 18. 05. 2019.
• http://www.eticaret.com/e-ticaretin-turlerinelerdir, Erişim tarihi: 10.01.2022.
• https://analytics.google.com/, Erişim tarihi: 10.01.2022.
• https://datareportal.com/reports/digital-2022-united-states america:text=There%20were%20307.2%20 million%20internet,at%20the%20start%20of%202022, Erişim Tarihi: 10.11. 2021.
• https://ecommerce-europe.eu/wp-content/uploads/2021/09/2021-European-E-commerce-Report-LIGHT-VERSION.pdf, Erişim Tarihi: 06.12.2021.
• https://fastcompany.com.tr/dergi/en-buyuk-100-internet-sirketi-2/, Erişim tarihi: 10.01.2022.
• https://kpmg.com/tr/tr/, Erişim tarihi: 10.01.2022.
• https://recrodigital.com/dijital-2021-raporunda-turkiye-ve-dunyada-internet-ve-sosyal-medya-kullanimi-karsilastirmasi-ocak-2021/, (Erişim tarihi: 10.01.2022).
• https://recrodigital.com/elektronikticaret, (Erişim Tarihi:18.12. 2021).
• https://startupsole.com/abd-, (Erişim Tarihi:18.12. 2021).
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Avrupa_Birli%C4%9Fi_katma_de%C4%9Fer_vergisiKaynak STARUPSOLE, (Erişim Tarihi:18.12. 2021).
• https://wp.pts.net/, Erişim Tarihi: 06.01.2022.
• https://www.bloomberght.com/turkiyede-e-ticaret-satislari-400-milyar-tlye-yaklasti-2304781, Erişim tarihi: 10.01.2022.
• https://www.eticaret.gov.tr/dnnqthgzvawtdxraybsaacxtymawm/content/FileManager/Dosyalar/2022%20y%C4%B1l%C4%B1%20E-Ticaret%20B%C3%BClteni%20v2.pdf, Erişim tarihi: 10.01.2022.
• https://www.eticaret.gov.tr/haberler/10040/detay#:~:text=2021%20y%C4%B1l%C4%B1nda%20%C3%BClkemizde%20e%2Dticaret,%17%2C7%20olarak%20ger%C3%A7ekle%C5%9Fti., Erişim Tarihi: 18.01. 2022.
• https://www.ntv.com.tr/ekonomi/yurtdisindan-gelen-esyada-vergi-muafiyeti-22-euroya-indirildi,-TYsbDvg7E2-DxOCle7Enw, Erişim Tarihi: 18.01. 2022.
• https://www.eticaret.gov.tr/istatistikler, Erişim Tarihi: 18.01. 2022.
• https://www.statista.com/topics/8610/digital-shopping-behavior-in-europe/#dossier-chapter1
• https://wp.pts.net/content/files/uploads/1203/avrupa-birligi-ulkelerine-eticaret.pdf
• IMF. 2021. Digitalization and Taxation in Asia. Asia and Pacific and Fiscal Affairs Department Paper DP/2021/017. Washington, DC, (Erişim Tarihi: 18.01. 2022.
• İnan, H. (2002). Yeni bir pazarlama aracı olarak internet ve firmalar arası pazarlamada internet kullanımını etkileyen faktörlerin sınıflandırılması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 123-135.
• Kenndy Gwen, W. (2004).Thumbs up for biometric authentication, Computer Law Review and Technology, Vol VIII.
• Kırçova, İ. (2006). Küçük ve orta ölçekli işletmelerde elektronik tedarik sistemleri ve avantajları. İstanbul: İTO (İstanbul Ticaret Odası) Yayınları.
• Organ A., Karadağ N. C. (2011). İşletmecilik açısından elektronik ticaret ve hukuki alt yapısı, İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, 2(2), 81-104.
• Saka, E. (2014). Türkiye’de yeni medya etnografisi yapmak. [Doing New Media Ethnography in Turkey] in sınırları aşmak. Türkiye’de sosyo-kültürel antropoloji ve disiplinler arası yaklaşımlar (s. 97-122). Çizgi Kitabevi.
• Statista, Penetration of proximity mobile payment apps in selected countries in Europe in 2019, 2021.
• https://www.statista.com/statistics/1113874/mobile-paymentapp-use-in-selected-countries-in-europe, Erişim Tarihi: 18.01. 2022
• Sucuoğlu, S. (2008). Elektronik ticaretin KOBİ’lerde kullanımı, Aydın merkez örneği, Yayınlanmış Doktora Tezi, T.C. Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Ana Bilim Dalı, Aydın, Türkiye.
• www.alexa.com, Erişim Tarihi: 18.01. 2022.
• www.etsbis.com, Erişim Tarihi: 18.01. 2022.
• www.oecd.org, Erişim Tarihi: 18.01. 2022.
• www.imf.com, Erişim Tarihi: 18.01. 2022.
• www.wto.org, Erişim Tarihi: 18.01. 2022.