ENTROPİ TABANLI MAUT YÖNTEMİYLE PERFORMANS ÖLÇÜMÜ: MKEK FABRİKALARININ SIRALANMASI

Yıl 2019, , 7 - 18, 07.01.2019

Emre Kaplanoğlu

https://doi.org/10.33416/baybem.424076

Cited By: 5

Öz

İşletmelerin performans ölçümleri geleneksel yöntemlerle yapılabilirken
son zamanlarda çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemlerinin de ilgili yazında
sıklıkla kullanılmaya başlandığı görülmektedir. Finansal ve finansal olmayan kriterler
ayrı ayrı kullanılarak performans ölçümü yapılabildiği gibi hem finansal hem de
finansal olmayan performans kriterlerinin birlikte kullanılması sonucunda da performans
ölçümü yapılabilmektedir. İşletmeler kendilerine bağlı olarak faaliyet gösteren
diğer işletmelerin performanslarını ölçüp karşılaştırmaktadırlar. Ülkemizde
işletme performanslarıyla ilgili çalışmalarda çoğunlukla Borsa İstanbul’da
faaliyet gösteren bir işletmenin belirli yıllar arasındaki performansı veya
belirli bir sektördeki işletmelerin belirli bir yıldaki performansı
hesaplanmıştır. Aynı işletmeye bağlı olan işletmelerin ÇKKV yöntemleriyle
performans ölçümüne rastlanmamıştır. Bu araştırmanın amacı, Makine ve Kimya
Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğü’ne bağlı on adet fabrikanın entropi tabanlı
MAUT yöntemiyle 2015 ve 2016 yılları kriterlere göre performans sıralamalarını
bulmak, karşılaştırmak ve öneriler getirmektir. Kriter olarak 7 adet oran
belirlenmiştir. Bunlar Net Kâr/Net Satışlar, Stok Büyüme Hızı, Satışların
Büyüme Hızı, Üretim Büyüme Hızı, Harcama Büyüme Hızı, Net Satışlar/Çalışan Sayısı,
Çalışan Başına Kâr veya Zarar oranlarıdır. Her iki yılda on adet fabrikanın
performans sıralamasının değişmediği bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çok Kriterli Karar Verme, Entropi, MAUT, MKEK

PERFORMANCE MEASUREMENT WITH ENTROPY BASED MAUT METHOD: THE RANKING OF MKEK FACTORIES

Öz

While performance measurement of companies can be
done by traditional methods, it has recently been seen that multi-criteria
decision making (MCDM) methods are frequently used in the related literature.
Performance measurement can be done by evaluating both financial and
non-financial performance criteria or separately for financial and
non-financial measurement criteria. Businesses measure and compare the
performances of other businesses that operate on their behalf. In the studies related
to business performance in Turkey mainly about performance measurement of an
enterprise listed in Borsa İstanbul for a certain year or for a certain sector
are calculated. The aim of this study is to find, compare and make
recommendations on the performance rankings according to the financial and non-financial
criteria of 2015 and 2016 years of ten factories affiliated to the General
Directorate of Machinery and Chemical Industry Institution with entropy-based
MAUT method. As a criterion, 7 ratios were determined. These are Net Profit /
Net Sales, Inventory Growth Rate, Sales Growth Rate, Production Growth Rate,
Spending Growth Rate, Net Sales / Number of Employee, Profit or Loss Per
Employee.

Anahtar Kelimeler

Multi Criteria Decision Making, Entropy, MAUT, MKEK

Kaynakça

• Alp, İ., Öztel, A., Köse, M.S. (2015). Entropi Tabanlı Maut Yöntemi İle Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansı Ölçümü: Bir Vaka Çalışması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:11, Yıl:11, Sayı:2, 65-81.
• Chen, T., Jin, Y., Qiu, X., Chen, X. (2014). A Hybrid Fuzzy Evaluation Method for Safety Assessment of Food-Waste Feed Based on Entropy and The Analytic Hierarchy Process Methods, Expert Systems with Applications, 41, 7328-7337.
• Freitas, L.V., Freitas, A.P.B.R., Veraszto, E.V., Marins, F.A.S., Silva, M.B. (2013). Decision-Making with Multiple Criteria Using AHP and MAUT:An Industrial Application. European International Journal of Science and Technology, 2(9), 93-100.
• Konuşkan, Ö., Uygun, Ö. (2014). Çok Nitelikli Karar Verme (MAUT) Yöntemi ve Bir Uygulaması, Karabük/Sakarya Üniversitesi Ortak Program, Fen Bilimleri Enstitüsü Endüstri Mühendisliği ABD, Akademik Platform, 1403-1412.
• MKEK. (2018a). 2015 Yılı Faaliyet Raporu, Erişim Tarihi:19.03.2018, http://www.mkek.gov.tr/upload/docs_pages/20170602014615107FW106.pdf
• MKEK. (2018b). 2016 Yılı Faaliyet Raporu, Erişim Tarihi:19.03.2018, http://www.mkek.gov.tr/upload/docs_pages/20170602014642887HF107.pdf
• Organ, A., Kenger, M.D. (2017). Personel Seçiminin Entropi Temelli Maut ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Current Debates in Business Studies, First Edition, Vol.1, December, İstanbul, 15-40. Erişim Tarihi:20.03.2018, http://2017.currentdebates.org/assets/vol1.pdf
• Ömürbek, N., Delibaş, D., Altın F.G. (2017). Entropi Temelli Maut Yöntemine Göre Devlet Üniversiteleri Kütüphanelerinin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, Sayı:13, 72-89.
• Ömürbek, N., Karaatlı, M., Balcı, H.F. (2016). Entropi Temelli MAUT ve SAW Yöntemleri İle Otomotiv Firmalarının Performans Değerlemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:31, Sayı:1, 227-255.
• TDK. (2018). Erişim:19.03.2018, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts
• Tunca, Z., Ömürbek, N., Cömert, H.G., Aksoy, E. (2016). OPEC Ülkelerinin Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden Entropi ve MAUT İle Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Cilt:7, Sayı:14, 1-12.
• Türkoğlu, M.N., Uygun, Ö. (2014). VIKOR-MAUT Yöntemleri Kullanılarak Çukurova Bölgesel Havaalanı Yeri Seçimi, Akademik Platform, ISITES, Karabük, 1424-1433.
• Zhang Y., Chen J., Chen Z., Nie Z. (2015). Improving Assessment Of Groundwater Sustainability With Analytic Hierarchy Process and information Entropy Method: A Case Study of The Hohhot Plain, China. Environment Earth Science, 73, 2353-2363.