YÜKSEK TEKNOLOJİ İÇEREN SANAYİ KÜMELENMELERİ: HAVACILIK KÜMELENMELERİ ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 420 - 443, 19.07.2021

Kerim Kabataş , Ali Ekber Akgün

https://doi.org/10.33416/baybem.952476

Öz

Küreselleşme ile birlikte rekabetin kıyasıya artması rekabet avantajı yaratacak stratejilere ve araçlara duyulan ihtiyacı artırmıştır. Porter’ın ortaya koyduğu kümelenme kavramı politik alanda, iş dünyasında ve akademik çevrelerde genel kabul görmüş, uygulamaları tüm dünyaya yayılmıştır. Yüksek teknoloji içeren sanayi; yoğun ar-ge’ye dayanma, know-how’ı barındıran örtük bilginin kullanımını gerektirme, yenilikteki süreklilik, üretim süreçlerinde yoğun teknolojinin ve teknolojik bilginin kullanımı gibi karaktestik özellikler ile diğer sanayi dallarından ayrılmaktadır. Havacılık sanayi yüksek teknoloji içeren bir sanayi dalıdır, tüm dünyaya yayılmış ve genel olarak bölgesel olarak konumlanmış üretim ağlarından oluşmaktadır. Seatle, Toulouse, Montreal, Bangalore dünyadaki en büyük havacılık kümelenmeleri olarak kabul edilmekte olup HUKD, ESAC, OSSA, BASDEC, SAHA ve TSSK Türkiye’deki havacılık kümelenmeleridir.

Anahtar Kelimeler

Kümelenme, Yüksek Teknoloji İçeren Sanayi Kümelenmeleri, Havacılık Sanayi, Havacılık Kümelenmeleri

HIGH-TECH INDUSTRY CLUSTERS: EXAMPLE OF AVIATION CLUSTERS

Öz

Increasing competition with globalization has increased the need for strategies and tools that will create competitive advantage. The cluster concept put forward by Porter has been generally accepted in the political field, business world and academic circles, and its applications have spread all over the world. High-tech industry; It is distinguished from other industrial branches with its characteristic features such as relying on intense R&D, requiring the use of tacit knowledge that includes know-how, continuity in innovation, use of intensive technology and technological knowledge in production processes. The aviation industry is a high-tech industry, consisting of production networks spread all over the world and generally located regionally. Seattle, Toulouse, Montreal, Bangalore is being accepted as the world's largest aviation clusters HUKD, ESAC, OSSA, BASDEC and TSSK that they clustered aviation in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Cluster, High-Tech Industry Clusters, Aviation Industry, Aviation/Aerospace Clusters

Kaynakça

• Alberti, F. G. ve Pizzurno E. (2015). “Knowledge Exchanges in İnnovation Networks: Evidences from an Italian Aerospace Cluster”. Competitiveness Review, 25(3), 258-287.
• Alsaç, F. (2010). Bölgesel Gelişme Aracı Olarak Kümelenme Yaklaşımı ve Türkiye İçin Kümelenme Destek Modeli Önerisi, (Planlama Uzmanlığı Tezi). Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Erişim Adresi: www3.kalkinma.gov.tr/DocObjects/Download/10376/tez-falsac.pdf, (Erişim Tarihi: 14/10/2017).
• Andersson, T. Serger, S. S. Sörvik, J. Hansson, E. W. (2004). The Cluster Policies Whitebook. (Vol. 266), Malmö: Iked. Erişim Adresi: https://www.researchgate.net/publication/284163165_ The_Cluster_ Policies_Whitebook, (Erişim Tarihi: 08/03/2021).
• Asheim, B.T. (1994). Technological Dynamism in Industrial Districts: An Alternative Approach to Industrialization in Developing Countries?. United Nations, New York and Geneva, 91–142.
• Audretsch, D. ve Feldman, M.P. (1996). “R&D spillovers and the geography of innovation and production”. American Economic Review, 86(3), 630–640.
• Baptista, R. (2000). “Do innovation diffuse faster within geographical clusters?” International Journal of Industrial Organization, 18, 515–535.
• Beaudry, C. (2001). “Entry, Growth and Patenting in İndustrial Clusters: A study of the Aerospace İndustry in the UK”. International Journal of the Economics of Business. 8(3), 405-436.
• Becattini, G. (1989). “Sectors and/or districts: some remarks on the conceptual foundations of industrial economics”. Goodman, E. ve Bamford, J. (ed), Small Firms and Industrial Districts in Italy, Routledge, London, 123–135.
• Bhawsar, P. ve Chattopadhyay U. (2015). “ Evaluation of Cluster Competitiveness: Review, Framework and the Methodology”. In Competition Forum (Vol. 13, No. 1, p. 75), American Society for Competitiveness.
• Chandra, N. S. Shekar, G. L. Raghavendra, N. V. (2015). “Aerospace Cluster of Bangalore: Can the SMEs Take Up the Challenges?”. Journal of Asian Business Strategy. 5(9), 191-199.
• Choi, J. Sang-Hyun, A. Cha, M. S. (2013). “The Effects of Network Characteristics on Performance of İnnovation Clusters”. Expert Systems with Applications, 40(11), 4511-4518.
• Chu B. Zhang H. Jin F. (2010). “Identification and Comparison of Aircraft industry Clusters in China and United States”. Chinese Geographical Science. 20(5), 471-480.
• Desai, N. S. ve Manjunath VS. (2018). "A Conceptual Study on High-Tech Clusters in the World with Special Reference to Aerospace Industry". Erişim Adresi: https://www.researchgate.net/ publication/ 329589098, (Erişim Tarihi: 28/03/2021).
• Elola, A. Valdaliso, J. M. López, S. (2013). “The Competitive Position of the Basque Aeroespatial Cluster in Global Value Chains: A Historical Analysis”. European Planning Studies. 21(7), 1029-1045.
• Eroğlu, O. ve Yalçın, A. (2013a). “Kümelenme ve Rekabetçilik İlişkisi: Kavramsal Bir İnceleme”. Journal of Economics & Administrative Sciences/Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 15(2).
• Eroğlu, O. & Yalçın A. (2013b). “Kümelenmeye İlişkin Literatür Taraması”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversites İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 3(2), 81-96.
• Ferretti, M. ve Parmentola, A. (2012). “Leading Firms in Technology Clusters: The Role of Alenia Aeronautica in the Campania Aircraft Cluster”. International Journal of Business and Management. 7(21), 65.
• Gardes, N. Dostaler, I. Barredy, C. Gourmel-Rouger, C. (2015). “Aerospace Clusters and Competitiveness Poles: A France-Quebec Comparison”. Journal of Traffic and Transportation Engineering. 3, 52-62.
• Gebeş, F. Battal, Ü. (2014). “Türkiye’de Havacılık Kümelenmeleri ve Finansman Sorunları”. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi. 7(1), 273-288.
• Glasson, J. Chadwick, A. Smith, H. L. (2006). “Defining, Explaining and Managing High-Tech Growth: The Case of Oxfordshire”. European Planning Studies. 14(4), 503-524.
• Hobikoğlu, E. H. Deniz, M. H. (2011). “Kümelenme Modeli ve Politikaları Çerçevesinde Bilgi Yapılanması ve Rekabet İlişkisi”. Network. 78(37), 44.
• Keeble, D. ve Wilkinson F. (1999). “Collective Learning and Knowledge Development in the Evolution of Regional Clusters of High Technology SMEs in Europe”. Regional studies, 33(4), 295-303.
• Keskin, H. ve Sungur O. (2009). “Coğrafi Yakınlık ‘Hala’Önemli mi? Yerel İnovasyon Modellerinden Çok-Yerelli Bilgi Dinamiklerine Dönüşüm”. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi. 1(2).
• Keskin, H. ve Dulupçu, M. A. (2010), “Kümelenmeler: Bir Literatür İncelemesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 15(1).
• Kodama, F. (1991). Analyzing Japanese High Technologies: The Techno-Paradigm Shift. London: Pinter Publishers, 1991.
• Kuşat, Ö. G. N. (2010). “Kobi’ler için Kümelenmelerin Önemi ve Turizm Sektörü için Kümelenmelerin Uygunluğunun Araştırılması”. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya Isletme Fakültesi Dergisi. 2(2).
• Lazoi, M. Ceci, F. Corallo, A. Secundo, G. (2011) “Collaboration in an Aerospace SMEs Cluster: Innovation and ICT Dynamics”. International Journal of Innovation and Technology Management. 8(03), 393-414.
• Levy, R. ve Talbot, D. (2015). “Control by Proximity: Evidence from the ‘Aerospace Valley’ Competitiveness Cluster”. Regional Studies, 49(6), 955-972.
• Li, X. (2013). “Study on Technological Transfer and Innovation Network: Dynamic Capabilities of Industry Clusters”. Research Journal of Applied Sciences, Engineering and Technology, 5(12), 3380-3385.
• Lublinski, A. E. (2003). “Does Geographic Proximity Matter? Evidence from Clustered and Non-Clustered Aeronautic Firms in Germany”. Regional studies, 37(5), 453-467.
• Malmberg, A. ve Maskell, P. (2002). “The elusive concept of localization economies: towards a knowledge-based theory of spatial clustering”. Environment and Planning A, 34(3), 429–449.
• Niosi, J. ve Zhegu, M. (2005). “Aerospace Clusters: Local or Global Knowledge Spillovers?”. Industry & Innovation. 12(1), 5-29.
• Porter, M. (1990). The Competitive Advantage of Nations. New York: The Free Press, 1-10.
• Salvetat, D. Géraudel, M. d'Armagnac, S. (2013). “Inter-Organizational Knowledge Management in A Coopetitive Context in The Aeronautic and Space İndustry”. Knowledge Management Research & Practice. 11(3), 265-277.
• Sarıçoban, B. S. O. K. (2013). “Küresel Rekabette Kümelenme ve İnovasyonun Rolü”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi. 5(1).
• Saxenian, A. (1991). “The origins and dynamics of production networks in Silicon Valley”. Research Policy, 20(5), 423–438.
• Siddivò, M. De Chiara, A. (2012). “High-Tech Industry Clustering in Less Favoured Areas: International Comparison of Two Aerospace Industrial Districts in China and Italy”. Journal of Science and Technology Policy in China. 3(2), 164-190.
• Timurçin, D. (2011). “Kümelenme Kavramı ve KOBİ'lerde Rekabet Gücüne Etkisi”. Çankaya University Journal of Humanities and Social Sciences. 8(1).
• Tutar, F., Tutar, E. Eren, M. V. (2011). “Bölgesel/Yerel Ekonomik Kalkınmanın Popülerleşen Yeni Aktörü: Kümelenme”. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya Isletme Fakültesi Dergisi, 3(2).
• Ujjual, V. (2008). High Technology Firm Performance, İnnovation, and Networks: An Empirical Analysis of Firms in Scottish High Technology Clusters. (Doktora Tezi). University of St Andrews.
• Xiao, H. ve Sameera, H. (2017). “A Comparative Study of High Tech Clusters and Corporate Innovation in UK and China: The Roles of Knowledge and Environmental Factors”. Erişim Adresi: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2967148, (Erişim Tarihi: 17/02/2021).
• Xie, X. M. Zeng, S. X. Tam, C. M. (2011). “Towards Continuous Innovation for Regional High-Tech Industrial Clusters”. Innovation. 13(3), 361-375.
• Yeşilay, R. B. Yıldız, N. Doğru, A. (2012). “Havacılık ve Uzay Kümelenmeleri Ne Kadar Özgünler”. UHAT-2012 I. Ulusal Havacılık Teknolojisi ve Uygulamaları Kongresi 20-22 Aralık 2012 - Konak/İZMİR
• Web 1, (2021). Beyaz Kitap: Türkiye İçin Kümelenme Politikasının Geliştirilmesi. Erişim Adresi: http://www.smenetworking.gov.tr/userfiles/pdf/dcp/Beyaz%20Kitap/Beyaz_Kitap.pdf, (Erişim Tarihi: 15/01/2021).
• Web 2, (2016). Erişim Adresi: http://www.izto.org.tr/portals/0/bilgi%20bankas%C4%B1/ projeveraporlar/kumelenme/ kumelenmemodeli.pdf, (Erişim Tarihi: 11/06/2016).
• Web 3, (2021). Erişim Adresi: https://www.oecd.org/sti/ind/48350231.pdf, (Erişim Tarihi: 20/02/2021).
• Web 4, (2021). Erişim Adresi: http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/ Glossary: High tech_ classification_of_manufacturing_industries, (Erişim Tarihi: 21/02/2021).
• Web 5, (2021). Erişim Adresi: https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/532, (Erişim Tarihi: 11/07/2021).
• Web 6, (2021). Erişim Adresi: https://airlinegeeks.com/2015/11/11/the-biggest-global-aviationaerospace-clusters/, (Erişim Tarihi: 20/03/2021).
• Web 7, (2021). Erişim Adresi: https://www.ostimsavunma.org/, (Erişim Tarihi: 16/03/2021).
• Web 8, (2021). Erişim Adresi: https://www.eacp-aero.eu/members/ossa-ostim-savunma-ve-havaclk-kuemelenmesi. html (Erişim Tarihi: 28/03/2021).
• Web 9, (2021). Erişim Adresi: https://www.hukd.org.tr, (Erişim Tarihi: 16/03/2021).
• Web 10, (2021). Erişim Adresi: https://www.eacp-aero.eu/members/aerospace-cluster-association-aca.html, (Erişim Tarihi: 17/03/2021).
• Web 11, (2021). Erişim Adresi: http://www.esac.org.tr, (Erişim Tarihi: 19/03/2021).
• Web 12, (2021). Erişim Adresi: https://www.eacp-aero.eu/members/esac.html, (Erişim Tarihi: 19/03/2021).
• Web 13, (2021). Erişim Adresi: https://www.sahaistanbul.org.tr/home-page/, (Erişim Tarihi: 19/03/2021).
• Web 14, (2021). Erişim Adresi: https://www.eacpaero.eu/members/ sahaistanbuldefenceaerospace clusterassociation. html, (Erişim Tarihi: 22/03/2021).
• Web 15, (2021). Erişim Adresi: http://www.basdec.org/, (Erişim Tarihi: 22/03/2021).
• Web 16, (2021). Erişim Adresi: http://tssk.odtuteknokent.com.tr, (Erişim Tarihi: 30/03/2021).
• Web 17, (2021). Erişim Adresi: https://www.defenceturkey.com/tr/icerik/teknokent-defence-industry-cluster-tssk-3104, (Erişim Tarihi: 30/03/2021).