Z KUŞAĞININ ALIŞVERİŞ YÖNELİMİNDE YENİLİĞE AÇIKLIĞIN ROLÜ

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 150 - 176, 21.01.2022

Esra Özkan Pir

https://doi.org/10.33416/baybem.1049018

Öz

Z kuşağı olarak ifade edilen kesim bilgi ve iletişim teknolojilerine son derece hakim ve gün geçtikçe ekonomik özgürlüklerini eline alarak satın alma kararları işletmeler açısından büyük önem ifade etmeye başlayan bir kesimdir. Bu çalışmanın amacı Z kuşağı olarak ifade edilen potansiyel tüketicilerin alışveriş yönelimlerini belirleyerek bu yönelimlerinde sahip oldukları yeniliğe açıklık özelliğinin rolünü ortaya koymaktır. Ayrıca çalışma alışveriş yönelimi ve yeniliğe açıklığın demografik değişkenler açısından farklılıklarını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu sebeple günümüz şartlarında pazarlamanın yakın geleceğini şekillendireceği düşünülen bu kuşağın alışveriş yönelimleri marka ve firmalar açısından büyük öneme sahip olmaktadır ve yapılan literatür taraması neticesinde Z kuşağının alışveriş yöneliminin potansiyel yerel tüketiciler üzerinde detaylı olarak incelenmediği görülmektedir. Bu sebeple yapılan çalışmanın literatüre katkı sunacağı düşünülmektedir.Yapılan analizler neticesinde alışveriş yöneliminin sahip olduğu sekiz alt boyutun hepsinde yeniliğe açıklığın etkiye sahip olduğu tespit edilmiş ve demografik özelliklere göre Z kuşağının alışveriş yönelimi detaylı olarak çalışma içerisinde ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Z Kuşağı, Alışveriş Yönelimi, Yeniliğe Açıklık

Kaynakça

• Ahmad, A. E. M. K. (2012). Attractiveness factors Influencing Shoppers¡ satisfaction, loyalty, and word of Mouth: An Empirical Investigation of Saudi Arabia shopping malls. International Journal of Business Administration, 3(6), 101-112.
• Altuntuğ, N. (2012). Kuşaktan Kuşağa Tüketim Olgusu Ve Geleceğin Tüketici Profili. Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi 4 (1).
• Bagozzi, R. P., & Yi, Y. (1988). On the evaluation of structural equation models. Journal of the academy of marketing science, 16(1), 74-94.
• Berkup, S. B. (2014). Working With Generations X And Y in Generation Z Period: Management Of Different Generations in Business Life. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(19), 218.
• Brosdahl, D. J. & Carpenter, J. M. (2011). Shopping orientations of US males: A generation alcohort comparison. Journal of Retailing And Consumer Services, 18(6), 548-554.
• Broshdal, Deborah ve Carpenter, Jason. M. (2011), "Shopping Orientation of US Males: A Generational Cohort Compaarison", Journal of Retailing and Consumer Services, Cilt 18: 548-554.
• Brown, M.,Pope, N. &Voges, K. (2003). Buying or browsing? An exploration of shopping orientations and online purchase intention. European Journal of Marketing, 37( 11/12), 1666-1684.
• Budac, A. C. (2014). Strategic consideration on how brands should deal with generation Z. Journal of Communication Management, 66, 6–14.
• Can, P. ve Yiğit, İ. (2018). Hedonik Satın Alma Değerlerinin Alışveriş Memnuniyetine Etkisi Üzerine X ve Z Kuşaklarında Karşılaştırmalı Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi 10 (3), 821-847.
• Castellano, G. W. (2014). Practices for Engaging the 21st Century Workforce: Challenges of Talent Management in a Changing Workplace, (New Jersey: Pearson Education), s. 40.
• Darden, W. R. &Howell, R. D. (1987). Socialization effects of retail work experience on shopping orientations. Journal of the Academy of Marketing Science, 15(3), 52-63.
• Erkorkmaz, Ü.,Etikan, İ., Demir, O., Özdamar, K., &Sanisoğlu, S. Y. (2013). Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 33(1), 210-223.
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics.
• Gehrt, K. C.,&Shim, S. (1998). A shopping orientation segmentation of French consumers: Implications for catalog marketing. Journal of interactive Marketing, 12(4), 34-46.
• Gehrt, K. C.,Rajan, M. N., Shainesh, G., Czerwinski, D., &O'Brien, M. (2012). Emergence of online shopping in India: shopping orientation segments. International Journal of Retail& Distribution Management, 4(10), 742-758
• Guido, G. (2006). Shopping motives, big five factors, and the hedonic/utilitarian shopping value: An integration and factorial study. Innovative Marketing, 2(2), 57-67.
• Güven, İ. (2000). Küreselleşme ve eğitim dizgesine yansımaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4 (2), 145- 159.
• Hidvégi, A.,Kelemen-Erdős, A. (2016). Assessing the Online Purchasing Decisions of Generation Z. FIKUSZ’16 Symposium forYoung Researchers.
• Kavalcı, K. ve Ünal, S. (2016). Y ve Z Kuşaklarının Öğrenme Stilleri ve Tüketici Karar Verme Tarzları Açısından Karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (3), 1033-1050.
• Kline, R.B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modelling, 3rd.Edition, NY: Guil ford Press.
• Kuruvilla, S., J. &Joshı, N. (2010). Influence of Demographics, Psychographics, Shopping Orientation, Mall Shopping Attitude and Purchase Patterns on Mall Patronage in India", Journal of Retailing and Consumer Services, Cilt 17(4): 259-269.
• Kwon, Y. H.,Paek, S. L., &Arzeni, M. (1991). Catalogvsnon-catalogshoppers of apparel: perceived risks, shopping orientations, demographics, and motivations. Clothing and Textiles Research Journal, 10(1), 13-19.
• Lee, H. H.,& Kim, J. (2008). The effects of shopping orientations on consumers' satisfaction with product search and purchases in a multi‐channel environment. Journal of Fashion Marketing and Management: An International Journal.12(2),193 - 216.
• McCrae, R. R. (2007). Aesthetic chills as a universal marker of openness to experience. Motivation and Emotion, 31(1), 5-11.
• McCrae, R. R.,&Costa, P. T. (1985). Updating Norman's" adequacytaxonomy": Intelligence and personality dimensions in natural language and in questionnaires. Journal of personality and social psychology, 49(3), 710.
• Mishra, R. K., Sarkar, S., & Singh, P. (Eds.). (2012). Today’s HR for a Sustainable Tomorrow (Vol. 1). Allied Publishers.
• Moschis, G. P. (1976). Social comparison and informal group influence. Journal of Marketing Research, 13(3), 237-244.
• Özden, A. T. (2019). Pozitif Algının ve Tüketici Karar Verme Tarzlarının Y ve Z Kuşakları Açısından Karşılaştırılması. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 5(1), 1-20.
• Özden, Y. (2006). 2004 Hayat bilgisi öğretim programının, 1998 hayat bilgisi öğretim programıyla karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Samsun.
• Özkan, M. ve Solmaz, B. (2015). The changing face of the employees- generation Z and their perceptions of work (A study applied to university students). Procedia Economics and Finance, 26, 476-483.
• Peabody, D.,&Goldberg, L. R. (1989). Some determinants of factor structures from personality-trait descriptors. Journal of personality and socialpsychology, 57(3), 552.
• Penney, L. M., David, E. &Witt, L. A. (2011). A review of personality and performance: Identifying boundaries, contingencies, and futurere search directions. Human Resource Management Review, 21(4), 297-310.
• Pervan, M., Curak, M., & Pavic Kramaric, T. (2018). The influence of industry characteristics and dynamic capabilities on firms’ profitability. International Journal of Financial Studies, 6(1), 4.
• Prensky, M. (2001). Digital Natives, Digital Immigrants. On theHorizon, 9(5), 1-6. NCB University Pres.
• Sarı, E. ve Harta, G. (2018). Kuşakların Tüketim ve Satın Alma Davranışları Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (61).
• Schmitt, D. P.,Allik, J., McCrae, R. R., &Benet-Martínez, V. (2007). The geographic distribution of Big Five personality traits: Patterns and profiles of human self-description across 56 nations. Journal of cross-culturalpsychology, 38(2), 173-212.
• Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: theoretical advances and empirical tests in 20 countries, (Ed. M. P. Zanna) Advances in Experimental Social Psychology, 1-65. California: Academic Press.
• Seock, Y. K.,&Bailey, L. R. (2008). The influence of college students' shopping orientations and gender differences on online information searches and purchase behaviours. International Journal of Consumer Studies, 32(2), 113-121.
• Sinha, P. K. (2003). Shopping orientation in the evolving Indian market. Vikalpa, 28(2), 13-22.
• Smalej, O. (2017). Analysıs Of Purchasıng Decısıons Made By The Generatıon Z Consumers. Management, Knowledge and Learning International Conference 17–19 May Lublin / Poland 2017
• Stevens, J. P. (2002). Applied multivariate statistics for the social sciences (Fourth Edition). New Jersey: Lawrance Erlbaum Association..
• Stone, R. (1954). Linear expenditure systems and demand analysis: an application to the pattern of British demand. The Economic Journal, 64(255), 511-527.
• Taş, H. Y.,Demirdöğmez, M., & Küçükoğlu, M. (2017). Geleceğimiz olan Z kuşağının çalışma hayatına muhtemel etkileri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 1031-1048.
• Tatlılıoğlu, K. (2013). Beş faktör kişilik kuramı bağlamında kişilik kavramına genel bir bakış. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(6), 127-146.
• Tauber, E. M. (1972). Marketing notes and communications: Why do peopleshop?. Journal of marketing, 36(4), 46-49.
• Tavakol M, &Dennick R (2011) Making sense of Cronbach's alpha. International Journal of Medical Education, 2, 53–5.
• Unurlu, Ç. (2016). Alışveriş Yöneliminin Alışveriş Memnuniyeti Üzerine Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 539-552.
• Visser, E. M.,&DuPreez, R. (2001). Apparel shopping orientation: Two decades of research. Journal of Consumer Sciences, 29(1), 72-81. Williams, S. (2010). Welcome to generation Z. B&T Magazine. 60, 2731.
• Wood, S. (2013). Generation Z As Consumers: Trends And Innovation. Institute for Emerging Issues: NC State University, 1-3.
• Ylinen, M., & Gullkvist, B. (2014). The effects of organic and mechanistic control in exploratory and exploitative innovations. Management accounting research, 25(1), 93-112.
• Živadinović, K, N. (2004). Defining the basic product attributes using the factor analysis. Ekonomskipregled, 55(11-12), 952-966.