ALİ ŞERİATİ’DE İSLAM DÜŞÜNCESİNİN TEMELLERİ

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 6, 19 - 29, 30.12.2017

Hilal Fazla

Öz

Ben herkesi rahatlatmak için gelmedim. Ben rahatları rahatsız etmek için geldim”

ifadesiyle, içinde bulunduğu toplumu anlamaya çalışan, sorgulayan ve birtakım eleştiriler

getirmiş olan bir fikir adamıdır Ali Şeriati. Zamanına ışık tutmuş, marjinal ve sürgün

edilmiş bir aydın kendisi. Batı da yetişmiş olmasına rağmen, batıya kafa tutan İslam toplumlarına

da çare arayan ve kendi içinde çelişkilerini de barındırmış biridir. Kendisini ne

gelenekçi ne de modernist olarak bir tarafa konumlandırmayışımız ile birlikte çağdaş

İslam düşünürleri arasında yerini almıştır. Bu çalışmada, Şeriati’nin İslam düşüncesini

nasıl ele aldığını ve sosyolojisini oluşturan tevhid ve tarih felsefesi paradigmaları ele

alınmıştır. Ali Şeriati’nin sosyolojisinin temellerini oluşturan İslam terminolojisini nasıl

okuduğu anlamaya çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Tevhid, Tarih Felsefesi, Habil‐Kabil

Kaynakça

• Aktaş, Ü. (2007). “Göller Bölgesi’nde Bir Ada Olmak”. Gerçek Hayat Dergisi( 335). http://www.gercekhayat.com.tr adresinden alındı Cesur, E. (2002, Nisan‐Haziran). “Ali Şeriati(1933‐77) Allahperst‐Sosyalist”. İslamiyat Dergisi, 5(2), s. 69‐91. Dabla, B. A. (2011). “İslamı Anlama Metodolojisi: Ali Şeriati’nin Bakış Açısı”.İstikamet(2), 22‐28. Erkul, A. (1997, Haziran). “Ali Şeriati’de Din, İnsan ve Tarih Felsefesi”. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi(19), 15‐28. Fekri, A. A. (2007). İran’da Aydınlanma ve Devrim: Sosyo‐Politik ve Kültürel Dönüşüm. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi SBE Kayacan, M. (2008). “Ali Şeriati’nin Kur’an Algısı”.Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10(1), 89‐139. Meriç, C. (2014). Kırk Ambar II/Lehçetü’l‐ Hakayık (6 b., Cilt II). İstanbul: İletişim Yyaınları. Oflaz, K. (2012). Ali Şeriati’nin Dini ve Siyasi Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi SBE 􀀩􀀱􀀫􀀱􀀫􀀇􀀥􀀱􀀮􀀞􀀣􀀢􀀩􀀢􀀮􀀡􀀢􀀫􀀻􀀇􀀟􀀦􀀡􀀞􀀰􀀩􀀢􀀮􀀡􀀢􀀫􀀇􀀞􀀮􀀷􀀫􀀡􀀷􀀮􀀷􀀩􀀪􀀷􀀹􀀇􀀤􀀢􀀮􀀵􀀢􀀨􀀇􀀛􀀯􀀩􀀞􀀪􀀇􀀬􀀩􀀡􀀱􀀶􀀱􀀫􀀱􀀇􀀯􀀸􀀳􀀩e- 􀀪􀀦􀀹􀀰􀀦􀀮􀀽􀀇 􀀜􀀢􀀮􀀦􀀞􀀰􀀦􀁀􀀫􀀦􀀫􀀇 􀀡􀀦􀀫􀀦􀀇 􀀲􀀢􀀇 􀀯􀀦􀀳􀀞􀀯􀀦􀀇 􀀦􀀡􀀢􀀬􀀩􀀬􀀧􀀦􀀯􀀦􀀫􀀦􀀫􀀇 􀀰􀀢􀀪􀀢􀀩􀀦􀀫􀀡􀀢􀀇 􀀟􀀬􀀴􀀱􀀩􀀞􀀫􀀇 􀀰􀀬􀀭􀀩􀀱􀀪􀀇 􀀳􀀞􀀭􀀷􀀯􀀷􀀫􀀷􀀇􀀳􀀢􀀫􀀦􀀡􀀢􀀫􀀇􀀦􀀫􀀹􀀞􀀇􀀢􀀰􀀪􀀢􀀨􀀇􀀲􀀞􀀮􀀡􀀷􀀽􀀇􀀉􀀱􀀫􀀱􀀇􀀦􀀵􀀦􀀫􀀡􀀢􀀇􀀏􀀴􀀽􀀇􀀖􀀢􀀳􀀤􀀞􀀪􀀟􀀢􀀮in tevhit etti- 􀀶􀀦􀀇􀀲􀀢􀀇􀀏􀀴􀀽􀀇􀀈􀀩􀀦􀁀􀀫􀀦􀀫􀀇􀀳􀀞􀀹􀀞􀀡􀀷􀀶􀀷􀀇􀀛􀀯􀀩􀀞􀀪􀀇􀀸􀀴􀀺􀀫􀀺􀀫􀀇􀀯􀀬􀀯􀀳􀀬-􀀨􀀺􀀩􀀰􀀺􀀮􀀢􀀩􀀻􀀇􀀯􀀦􀀳􀀞􀀯􀀦􀀇􀀲􀀢􀀇􀀢􀀨􀀬􀀫􀀬􀀪􀀦􀀨􀀇 􀀳􀀞􀀭􀀷􀀩􀀞􀀮􀀡􀀞􀀇 􀀸􀀮􀀫􀀢􀀨􀀇 􀀞􀀩􀀷􀀫􀀪􀀞􀀯􀀷􀀇 􀀤􀀢􀀮􀀢􀀨􀀰􀀦􀀶􀀦􀀇 􀀯􀀞􀀲􀀱􀀫􀀪􀀱􀀹􀀰􀀱􀀮􀀽􀀇 􀀉􀀱􀀇 􀀤􀀸􀀮􀀺􀀹􀀩􀀢􀀮􀀦􀀫􀀡􀀢􀀫􀀇 􀀡􀀬􀀩􀀞􀀳􀀷􀀇 􀀘􀀺􀀮􀀨􀀦􀀳􀀢􀁀􀀡􀀢􀀇􀀜􀀦􀀦􀀻􀀇􀀛􀀮􀀞􀀫􀁀􀀡􀀞􀀇􀀗􀀺􀀫􀀫􀀦􀀇􀀬􀀩􀀞􀀮􀀞􀀨􀀇􀀢􀀩􀀢􀀹􀀰􀀦􀀮􀀦􀀩􀀪􀀦􀀹􀀰􀀦􀀮􀀽􀀇􀀜􀀢􀀮􀀦􀀞􀀰􀀦􀀻􀀇􀀳􀀞􀀹􀀞􀀪􀀷􀀹􀀇􀀬􀀩􀀡􀀱􀀶􀀱􀀇 􀀡􀀸􀀫􀀢􀀪􀀇􀀲􀀢􀀇􀀳􀀢􀀰􀀦􀀹􀀪􀀦􀀹 􀀬􀀩􀀡􀀱􀀶􀀱􀀇􀀵􀀢􀀲􀀮􀀢􀀇􀀣􀀦􀀨􀀦􀀮􀀇􀀡􀀺􀀫􀀳􀀞􀀯􀀷􀀫􀀷􀀫􀀇􀀬􀀩􀀱􀀹􀀪􀀞􀀯􀀷􀀫􀀡􀀞􀀇􀀟􀀺􀀳􀀺􀀨􀀇􀀨􀀞􀀰􀀨􀀷􀀾 􀀩􀀞􀀮􀀷􀀇 􀀬􀀩􀀪􀀱􀀹􀀰􀀱􀀮􀀽􀀇 􀀑􀀬􀀫􀀣􀀢􀀮􀀞􀀫􀀯􀀩􀀞􀀮􀀷􀀫􀀡􀀞􀀇 􀀲􀀢􀀇 􀀡􀀢􀀮􀀯􀀩􀀢􀀮􀀦􀀫􀀡􀀢􀀇 􀀞􀀫􀀩􀀞􀀰􀀰􀀷􀀨􀀩􀀞􀀮􀀷􀀇 􀀦􀀩􀀢􀀇 􀀟􀀦􀀮􀀇 􀀡􀀱􀀮􀀱􀀹􀀇 􀀯􀀢􀀮􀀤􀀦􀀩􀀢􀀪􀀦􀀹􀀇 􀀲􀀢􀀇 􀀺􀀩􀀨􀀢􀀯􀀦􀀫􀀡􀀢􀀇 􀀸􀀴􀀤􀀺􀀮􀀩􀀺􀀨􀀇 􀀥􀀞􀀮􀀢􀀨􀀢􀀰􀀦􀀫􀀦􀀫􀀇 􀀸􀀫􀀡􀀢􀀮􀀩􀀦􀀶􀀦􀀫􀀦􀀇 􀀳􀀞􀀭􀀪􀀷􀀹􀀰􀀷􀀮􀀽􀀇 􀀜􀀢􀀮􀀦􀀞􀀰􀀦􀁀􀀫􀀦􀀫􀀇 􀀟􀀦􀀩􀀤􀀦􀀇 􀀦􀀩􀀢􀀇 􀀦􀀩􀀦􀀹􀀨􀀦􀀯􀀦􀀇 􀀳􀀞􀀴􀀷􀀩􀀷􀀇 􀀪􀀢􀀰􀀦􀀫􀀩􀀢􀀮􀀡􀀢􀀇 􀀨􀀞􀀩􀀪􀀞􀀪􀀷􀀹􀀇 􀀞􀀨􀀰􀀦􀀲􀀦􀀯􀀰􀀇 􀀨􀀦􀀹􀀦􀀩􀀦􀀶􀀦􀀳􀀩􀀢􀀇 􀀨􀀢􀀫􀀡􀀦􀀇 􀀰􀀬􀀭􀀩􀀱􀀪􀀱􀀫􀀡􀀞􀀇 􀀲􀀢􀀇 􀀡􀀦􀀶􀀢􀀮􀀇 􀀰􀀬􀀭􀀩􀀱􀀪􀀩􀀞􀀮􀀡􀀞􀀇 􀀸􀀴􀀤􀀺􀀮􀀩􀀺􀀨􀀇 􀀥􀀞􀀮􀀢􀀨􀀢􀀰􀀦􀀫􀀦􀀫􀀇 􀀡􀀢􀀇 􀀸􀀫􀀡􀀢􀀮􀀦􀀇 􀀬􀀩􀀪􀀱􀀹􀀰􀀱􀀮􀀽􀀇 􀀚􀀞􀀩􀀷􀀹􀀪􀀞􀀪􀀷􀀴􀀡􀀞􀀇 􀀈􀀩􀀦􀀇 􀀜􀀢􀀮􀀦􀀞􀀰􀀦􀁀􀀫􀀦􀀫􀀇 􀀛􀀯􀀩􀀞􀀪􀁀􀀞􀀇 􀀟􀀞􀀨􀀷􀀹􀀷􀀫􀀷􀀇 􀀲􀀢􀀇 􀀡􀀺􀀹􀀺􀀫􀀠􀀢􀀩􀀢􀀮􀀦􀀫􀀦􀀫􀀇 􀀰􀀢􀀪􀀢􀀩􀀦􀀫􀀦􀀇􀀬􀀩􀀱􀀹􀀰􀀱􀀮􀀞􀀫􀀇􀀰􀀢􀀲􀀥􀀦􀀡􀀇􀀲􀀢􀀇􀀰􀀞􀀮􀀦􀀥􀀇􀀣􀀢􀀩􀀯􀀢􀀣􀀢􀀯􀀦􀁄􀀥􀀞􀀟􀀦􀀩-􀀨􀀞􀀟􀀦􀀩􀀇􀀨􀀷􀀯􀀯􀀞􀀯􀀷􀁅􀀇􀀨􀀞􀀲􀀮􀀞􀀪􀀩􀀞􀀮􀀷􀀇 ile kendine bir y􀀬􀀩􀀇􀀵􀀦􀀴􀀪􀀦􀀹􀀰􀀦􀀮􀀽􀀇􀀜􀀢􀀮􀀦􀀞􀀰􀀦􀁀􀀫􀀦􀀫􀀇􀀛􀀯􀀩􀀞􀀪􀀇􀀰􀀬􀀭􀀩􀀱􀀪􀀩􀀞􀀮􀀷􀀇􀀦􀀵􀀦􀀫􀀇􀀵􀀸􀀴􀀺􀀪􀀺􀀇􀀿􀀸􀀴􀀢􀀇 􀀡􀀸􀀫􀀺􀀹􀁀􀀇 􀀣􀀦􀀨􀀮􀀦􀀫􀀦􀀇 􀀯􀀱􀀫􀀪􀀱􀀹􀀰􀀱􀀮􀀽􀀇 􀁁􀀛􀀮􀀣􀀞􀀫􀀻􀀇 􀀢􀀹􀀦􀀰􀀩􀀦􀀨􀀇 􀀲􀀢􀀇 􀀸􀀴􀀤􀀺􀀮􀀩􀀺􀀨􀁂􀀇 􀀬􀀫􀀱􀀫􀀇 􀀯􀀩􀀬􀀤􀀞􀀫􀀷􀀇 􀀥􀀞􀀩􀀦􀀫􀀢􀀇 􀀤􀀢􀀩􀀪􀀦􀀹􀀰􀀦􀀮􀀽 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀆 􀀆 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀆 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀆 􀀆 􀀆 􀀆 􀀆 􀀆 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀆 􀀆 􀀆 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀆 􀀆 􀀆 􀀆 􀀆 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀇 􀀆 􀀆 􀀆 􀀆 􀀇 􀀇 􀀇 ALİ ŞERİATİ’DE İSLAM DÜŞÜNCESİNİN TEMELLERİ 29 Öçal, Ş. (2012). “Retoriğin Kışkırtıcı Gücü: Ali Şeriati’de Din,Modernizm ve Geleneğin Özgürleştirici Yorumu”.Dini ve Felsefi Metinler .1, s. 349‐362. İstanbul: Ege Basım. Rahnema, A. (2005). Müslüman Ütopyacı (1 b.). (İ. Toker, Çev.) Ankara: Hece Yayınları. Subaşı, N. (2010). “İranlı Entelektüeli, İdeolog ve Sosyolog”(Cilt 38). İstanbul: TDV-İslam Ansiklopedisi. Şeriati, A. (1998). İslam Sosyolojisi. (K. Sökmen, Çev.) İstanbul: Birleşik Yayınları. Şeriati, A. (2004). Kapitalzim. (Y. Arslan, Çev.) İstanbul: Dünya Yayınalrı. Şeriati, A. (2006). Terimler Sözlüğü (1 b.). (M. Polat, Çev.) İstanbul: Hivda İletişim. Şeriati, A. (2009). İslam Nedir Muhammed Kimdir. (M. Demirkol, Çev.) Ankara: Fecr Yayınları. Şeriati, A. (2011). Dine Karşı Din (2 b.). (D. Özlük, Çev.) Ankara: Fecr Yayınları. Şeriati, A. (2011). Dünya Görüşü ve İdeoloji (1 b.). (K. Çamucu, Çev.) Ankara: Fecr Yayınları. Şeriati, A. (2011). İslambilim I (1 b.). (H. Kırlangıç, Çev.) Ankara: Fecr Yayınları.Şeriati, A. (2011). İslambilim II. (H. Kırlangıç, Çev.) Ankara: Fecr Yayınları. Şeriati, A. (2011). Öze Dönüş (3. b.). (E. Okumuş, Çev.) Ankara: Fecr Yayınları. Şeriati, A. (2012). İnsan (3. b.). (Ş. Öcal, Çev.) Ankara: Fecr Yayınları. Şeriati, A. (2012). İslam ve Sınıfsal Yapı (3 b.). (D. Özlük, Çev.) Ankara: Fecr Yayınları. Şeriati, A. (2012). Kendini Devrimci Yetiştirmek (4. b.). (E. Okumuş, Çev.) Ankara: Fecr Yayınları. Şeriati, A. (2012). Kendisi Olmayan İnsan (2. b.). (E. Okumuş, Çev.) Ankara: Fecr Yayınları. Tığlı, A. (2012). İran’da Yenilikçi Dini Düşünce Hareketi. Yayınlanmamaış Doktora Tezi İstanbul: Marmara Üniversitesi SBE Toker, İ. (2009). İslam Sosyolojisi Kavramı ve Ali Şeriati Üzerine Kritik Bir Yaklaşım. Bilimname (16), s. 91‐106.