Radikalleşmenin Meşruiyet Payandası Olarak Tekfirci Söylem: IŞİD Örneği

Yıl 2022, Sayı: 16, 49 - 75, 30.12.2022

Hanifi Şahin

https://doi.org/10.47098/bayburt-ilahiyat.1204306

Cited By: 1

Öz

İnsanın mutluluğunu amaçlayan dinlerin, özellikle vahiy kaynaklı dinlerin, bireysel düzlemde inananlarının hayatına, genelde ise tüm insanlığın huzuruna katkı sağlayan, uzlaşmayı, bütünleşmeyi temin eden en önemli araçlardan biri olduğunda neredeyse ittifak söz konusudur. Çünkü dinler, dinî dünya görüşü (ethos) oluştururlar ve bunlar da toplumun entegrasyonunu yani toplumsal bütünleşemeye katkı sağlarlar. Dini dünya görüşü zarara uğrarsa toplumsal hayatın sürdürülebilmesinde hayati önemi haiz değerler konsensüsünün zayıflaması halinde toplumsal bütünleşme olumsuz etkilenir. Ancak günümüzde özellikle Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam toplumlarında radikalleşen dini grupların varlığı, onların ortaya koydukları din ve dünya görüşü, aynı teolojik ortak paydayda buluşmuşken en ufak bir fikri ayrılıkta kopup yeni gruplar kurarak söylem ve eylemleriyle tedhişi bir yöntem olarak ortaya koyan yapıların çıkması dinlere dair bu olumlu bakış açısının/ yaklaşımın tereddütle karşılanmasına yol açmıştır. Dahası dinlerin özgürlük ve kişisel gelişimleri engelleyen, kısıtlayan (restrictive), dışlayıcı, kalın, dogmatik reçeteler olarak yorumlanmasına imkân vermiştir.Artık dinlerin birleştiren ortak payda olduğu kadar bölen olarak da işlev gördüğü söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

IŞİD, Tevhid, Tekfir, Mürted

Kaynakça

• Abdulrazaq, Tallha - Stansfield, Gareth. “The Enemy Within: ISIS and the Conquest of Mosul”. Middle East Journal 70/4 (2016), 525-542.
• Arosoaie, Aida. “Doctrinal Differences between ISIS and Al Qaeda: An Account of Ideologues”. Counter Terrorist Trends and Analyses 7/7 (2015), 31-37.
• “Advice to the Mujāhidīn: Listen and Obey" Dabiq, 12, (1437).
• “Allah Yoluna Engel Olandan daha Zalim kim Olabilir?", Kostantiniyye, 2 (1436), 12.”, ts.
• Bağdâdî, Abdülkâhir b. Tâhir b. Muhammed, el-Fark beyne’l-fırak. Kahire: Mektebetü Dâri’t-Türâs, tsz.
• Bayram Sevinç, Terör Endüstrisi: Din ve Şiddet. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2019.
• Belazüri, Ebü’l-Abbas Ahmed b. Yahyâ b. Cabir, Ensâbü’l-eşraf. thk. Riyaz Zirikli, Süheyl Zekkar. Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1996.
• Benslama, Fethi. Ölüm Siyaseti: Cihatçı “Üst-Müslümanlar”, çev. Orçun Türkay. İstanbul: İletişim Yayınları, 2018.
• Bodur, H. Ezber. "Sekülerleşme, Laiklik ve Dinî Temsil Sorunu (Son Dönem Türkiye Örneği)", Dini Temsil Sorunu Sempozyumu. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınevi, 2018, 225-262.
• Cabiri, Muhammed Abid. Çağdaş Arap-İslam Düşüncesinde Yeniden Yapılanma, çev. A. İhsan Pala - M. Şirin Çıkar. İstanbul: Mana Yayınları, 2019.
• Daryush Shayegan, Melez Bilinç. İstanbul: Metis Yayınları, 2013.
• "Demokrasi Tutuştu", Kostantiniyye, 1 (1436).
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş as̠ b. İsḥâḳ es-Sicistânî. Sünenu Ebî Dâvûd. nşr. Muḥammed Avvâme. Beyrut: Muessesetu’r-Rayyân, 1998.
• Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc Müslim, el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkī. Kahire: y.y., 1374-75/1955-1956, “el-Fiten", 9., ts.
• "From Hijrah to Khilafah, Dabiq, 1, (1435).
• "From of The Battle of Al-Ahzab to The War of Coalitions", Dabiq, 11, (1436).
• "Gerek Hafif Gerekse Ağır Olarak Savaşa Çıkın", Kostantiniyye, 2, (1436).
• Gündüz, Şinasi. "Din ve Şiddet", Kutlu Doğum 2005: Dinin Dünya Barışına Katkısı, 2006, 149-156.
• "Harbî Kafirin Tanımı", Kostantiniyye, 7 (1437),” ts.
• "Hicret Etmeyene İkrah Yoktur”, Kostantiniyye, 2 (1436),” ts.
• "Hicretin Ahkamı", Kostantiniyye, 7 (1437),” ts.
• "Hilafet’le Savaşmak Riddet Midir?", Kostantiniyye, 2 (1436).
• https://english.alarabiya.net/News/middle-east/2014/08/19/Saudi-mufti-ISIS-is-enemy-No-1-of-Islam- https://wwrn.org/articles/43211/
• https://www.npr.org/sections/parallels/2014/09/12/347711170/isis-isil-or-islamic-state-whats-in-a-name (Erişim 20 Kasım 2022)
• https://english.alarabiya.net/News/middle-east/2014/08/19/Saudi-mufti-ISIS-is-enemy-No-1-of-Islam-” https://wwrn.org/articles/43211/
• https://www.npr.org/sections/parallels/2014/09/12/347711170/isis-isil-or-islamic-state-whats-in-a-name (Erişim 20 Kasım 2022)
• "In The Words Of The Enemy", Dabiq, 11, (1436).
• "Ineffective Proxy Wars And Airstrikes", Dabiq, 4, (1435).
• "Interview With The Wali of Khurasan", Dabiq, 13, (1437).
• İbn Hazm, Ebu Muhammed Ali b. Ahmed. el-Fasl fi’l-milel ve’l-ehvâ ve’n-nihal, Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 1975.
• İbn Mâce, Ebû Abdullâh Muḥammed b. Yezîd el-Ḳazvînî. es-Sünen, nşr. Muḥammed Fuâd Abdulbâḳî. Beyrut: Dāru’l-Fikr, tsz.
• İbn Teymiyye, Mecmûü‘l-fetâva, thk. Abrurrahman Muhammed b. Kasım. Medine: 1995.
• "İnkâr edenlere de ki: Siz mutlaka yenilgiye uğrayacaksınız", Kostantiniyye, 4, (1437),” ts.
• "İslam Devleti Kürtlerle Neden Savaşmaktadır", Kostantiniyye, 2, (1436).
• "Khilafah Declared", Dabiq, 1, (1435), ts.
• "Kıtal Cihadında Yer Almayan Bu Farzı Terk Etmiştir", Kostantiniyye, 3, (1436).
• Mustafa Özcan - Leyla Özcan, Işid ve Kökenleri: Haricilik ve Selefîlik. İstanbul: Safa Dağıtım, 2015.
• "Mürted Kardeşler”, Kostantiniyye, 6 (1437).
• "Mürted Kime Denir?", Kostantiniyye, 1 (Şaban 1436).
• "Müşrikleri Tekfir Etmeyenlerin Tekfiri", Kostantiniyye, 7 (1437).
• Osman b. Abdullah b. Bişr, Unvanü’l-Mecd fî Tarihi Necd, thk. Abdurrahman b. Abdüllatif b. Abdullah Al-i eş-Şeyh. Riyad, 1982.
• "Öldürürler ve Öldürülürler", Kostantiniyye, 1, (1436).
• "Ölülere Kur’an Dirilere Demokrasi", Kostantiniyye 1 (1436), 38.
• Sever, Mehmet. “Abdülkāhir Bağdâdî’nin El-Farḳ’ında Öteki’nin Karakter Özellikleri”. e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi, 147-179. https://doi.org/10.18403/emakalat.561724
• Şehristânî, Ebu’l-Feth Muhammed b. Abdilkerim. el-Milel ve’n-nihal. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1996.
• Sözen, Edibe. Söylem: Belirsizlik, Mübadele, Bilgi/Güç ve Refleksivite. İstanbul: Paradigma: Yayınları, 2014.
• "Tağuti Sistemlere Askerliğin Hükmü-1", Kostantiniyye, 5, (1437).
• "Tağuti Sistemlere Askerliğin Hükmü-2", Kostantiniyye, 6 (1437).
• "Tawhîd and Our Duty to Our Parents", Dabiq, 10, (1436).
• Terry Eagleton, Ideology: An Introduction. London-New York: Verso 1991.
• "The Allies of Al-Qā‘idah in Yemen", Dabiq, 12 (1437), 5, 6, 10.
• "The Concept of Imamah (Leadership) is From The Millah (Path) of Ibrahim", Dabiq, 1, (1435), ts.
• "The Evil of Division and Taqlīd”, Dabiq, 11 (1436).
• "The Islamic State in the Words of the Enemy", Dabiq, 1, (1435).
• "The Knights of Shadadah in Belgium", Dabiq, 14, (1437).
• "The Qa’idah of Adh-Dhawahiri, al-Harari, and An-Nadhari", Dabiq, 6 (1436).
• "The Virtues of Ribat for The Cause of Allah", Dabiq, 9 (1436).
• Tirmizî, Ebu İsa Muhammed b. İsa. Sünenü't-Tirmizi. nşr. A. Muhammed Şakir v.dğr,. Beyrut: Dâru İhyâi’t- Turâsi’l-‘Arabiyye, tsz.
• Van Dijk, ‘Söylemin Yapıları ve İktidarın Yapıları’, Medya, İktidar, İdeoloji. çev. Mehmet Küçük. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. 1999.
• "Walâ and Barâ Versus American Racisim", Dabiq, 11, (1436).
• Wilson, Bryan. Dini Mezhepler: Sosyolojik Bir Araştırma, çev. Ali İhsan Yitik - A. Bülent Ünal. İstanbul: İz Yayıncılık, 2004.
• Yeşilyurt, Temel. “Ben’in ’Öteki’leşmesi ya da Söylemin Ayrılığa Dönüşümü: Çatışma Teolojisinden Uzlaşı Teolojisine”, İslâmiyât, 7/3, (2004), 149-162.