Effect of the Environmental Conditions on Agronomic Characters and Biotic Stress Factors in Bread Wheat (Triticum aestivum L.) Genotypes

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 14 - 22, 10.07.2018

İrfan Öztürk Turhan Kahraman Remzi Avcı Vedat Çağlar Girgin Tuğba Hilal Çiftçigil Melis Seidi Adnan Tülek Kemal Akın Bülent Tuna

Öz

This research was
carried out to investigate effect of the environmental condition on yield,
quality and leaf disease infection based on location. This experiment was
conducted in Trakya region in three locations during 2013-2014 growing year
with 25 advanced genotypes in randomized completely blocks design with four
replications. Grain yield, 1000-kernel weight, test weight, leaf rust, yellow
rust, Septoria tritici and powdery
mildew and relationship among these characters based on location were
investigated. There were difference among genotypes and location
for examined characters. The mean yield of the experiment was 723.0 kg/da and
the highest yield was determined with 826.3 kg/da in TCI011322-22 line. 15
genotypes were resistance to leaf rust and 13 genotypes to stripe rust. Various
level of epidemic occurred in powdery mildew and Septoria tritici across location. Aldane was tolerant to leaf rust
and stripe rust under three locations. The determined correlation coefficient
was varied based on location. Grain
yield was positively correlated with TKW in Edirne, Lüleburgaz and Tekirdağ
location. Leaf rust affected grain yield and so yield was negatively correlated
with leaf rust in Edirne (r= -0.190), Lüleburgaz (r= -0.293) and Tekirdağ (r=
-0.354). Powdery mildew infection was low in Edirne location while level of
infection was higher in Tekirdağ location so there was negative relation
between yield and powdery mildew (r= -0.311). Stripe rust infection began at
booting stage and caused various level of yield loss in susceptible cultivars. So,
stripe rust was negatively correlated
with grain yield in Edirne (r= -0.219), Lüleburgaz (r= -0.259) and
Tekirdağ (r= -0.266) location.

Anahtar Kelimeler

Bread wheat, yield, genotypes, agronomic characters, biotic stress

Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Genotiplerinde Çevre Koşullarının Agronomik Karakterler ve Biyotik Stres Faktörlerine Etkisi

Öz

Araştırma, bazı
ekmeklik buğday genotiplerinde Trakya Bölgesinde farklı lokasyonlarda agronomik
karakterler ve bazı yaprak hastalıklarına çevre koşullarının etkisinin
belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışma Trakya Bölgesi’nde 3 lokasyonda,
2013-2014 yılında 25 genotip ile tesadüf blokları deneme desenine göre 4
tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Araştırmada; tane verimi, bin tane ağırlığı,
hektolitre ağırlığı, kahverengi pas, sarı pas, septoriya yaprak leke ve külleme
hastalıkları ile bu karakterlerin lokasyonlara göre arasındaki ikili ilişkiler
incelenmiştir. Araştırmada incelenen karakterlere göre genotipler ve
lokasyonlar arasında önemli farklılık bulunmuştur. Araştırma sonucunda ortalama
verim 723.0 kg/da olurken, en yüksek verim 826.3 kg/da ile TCI011322-22 hattında belirlenmiştir. Araştırmada üç
lokasyonda da kahverengi pasa 15 ve sarı pasa 13 genotip dayanıklılık
seviyesinde reaksiyon göstermiştir. Külleme ve septoria yaprak hastalıkları
lokasyonlar arasında farklı oranlarda epidemi yapmıştır. Aldane, kahverengi ve
sarı pas hastalıklarına üç lokasyonda da dayanıklı seviyede reaksiyon gösteren
çeşit olmuştur. Tane verimi ile hektolitre ağırlığı arasında Edirne, Lüleburgaz
ve Tekirdağ lokasyonlarında farklı oranlarda pozitif ilişki saptanmıştır.
Kahverengi pas hastalığı tüm genotiplerde tane verimini olumsuz yönde etkilemiş
ve Edirne (r= -0.190), Lüleburgaz (r=-0.293) ve Tekirdağ (r=-0.354)
lokasyonlarında olumsuz ilişki belirlenmiştir. Külleme yüksek seviyede
enfeksiyonun oluştuğu Tekirdağ’da verim ile negatif ilişkili (r=-0.311) olduğu belirlenmiştir.
Sarı pas enfeksiyonun başaklanma dönemi ile birlikte olmasından dolayı hassas
çeşitlerde farklı oranlarda verim düşüklüğü yapmıştır. Bu nedenle sarı pas ile
tane verimi arasında Edirne (r= -0.219), Lüleburgaz (r=-0.259) ve Tekirdağ
(r=-0.266) lokasyonlarında olumsuz ilişki belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ekmeklik buğday, verim, genotip, agronomik karakter, biyotik stres

Kaynakça

• Aktaş, H. (2001). Önemli Hububat Hastalıkları ve Survey Yöntemleri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, S: 74, Ankara
• Anonim, (2014). Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü. Araştırma Projeleri Raporu. Edirne (Basılmamış).
• Atlı, A. (1999). Buğday ve ürünleri kalitesi. Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, sayfa; 498-506. Konya.
• Atlı, A., Koçak, N., Köksel, H.. Ercan, R. (1990). Türkiye’de yetiştirilen yerli ve yabancı buğday çeşitlerinin kaliteleri. Türkiye Ziraat Mühendisliği III. Teknik Kongresi, 8-12 Ocak, 1990. S: 272-282. Ankara.
• Balla, K., Rakszegi, M., Li, Z., Bekes, F., Bencze, S., Veisz, O. (2011). Quality of Winter Wheat in Relation to Heat and Drought Shock after Anthesis. Czech J. Food Sci. Vol. 29, 2011, No. 2: 117-128.
• Blum, A. (1998). Improving wheat grain filling under stress by stem reserve mobilisation. The Volcani Centre, PD. Box 6, Bet Dagan, Israel. H.J. Braun et al. (Eds.), Wheat: Prospects for Global lmprovement, 135-141. 1998. Kluwer Academic Publishers.
• Eberhart, S. A., Russel, W. A. (1966). Stability Parameters for Comparing Varieties. Crop Science, 6: 36-40.
• Elgün, A., Türker, S., Bilgiçli, N. (2001). Tahıl ve Ürünlerinde Analitik Kalite Kontrolü. Selçuk Üniv. Ziraat Fak. Gıda Müh. Böl. Yay. No:2, Konya.
• Eyal, Z., Scharen, A. L., Prescott, J. M., VanGinkel, M. (1987). The Septoria Diseases of Wheat: Concepts and methods of disease management. Mexico, D.F.: CIMMYT.
• Finlay, K. W., Wilkinson, G. N. (1963). The Analysis of Adaptation in a Plant Breeding Programme. Aust. J. Agric.Res., 14: 742-754.
• Hodson, D., Hovmoller, M. (2009). Global cereal rust surveillance and monitoring// Abstracts of 4th Regional Yellow Rust Conference for CWANA.
• Jin, Y. (2011). Role of Berberis spp. as alternate hosts in generating new races of Puccinia graminis and P. striiformis. Euphytica, 179:105–108.
• Kalaycı, M. (2005). Örneklerle Jump Kullanımı ve Tarımsal Araştırma için Varyans Analiz Modelleri. Anadolu Tarımsal Araştırma Enst. Müd. Yayınları. Yayın No: 21. Eskişehir.
• Köksel, H., Sivri, D., Özboy, O., Başman, A, Karacan, H. D. (2000). Hububat Laboratuarı El Kitabı. Hacettepe Üni. Müh. Fak. Yay. No:47, Ankara.
• McIntosh, R. A. (1998). Breeding wheat for resistance to biotic stresses. In H. J. Braun et al., eds. Wheat prospects for global improvement, p. 71-86. Dordrecht, Netherlands, Kluwer Academic Press.
• McIntosh, R. A., Wellings, C. R., Park, R. F. (1995). Wheat Rusts: An Atlas of Resistance Genes. CSIRO Publications, Victoria, Australia
• Öztürk, İ., Korkut, K. Z. (2015). Effect of drought consist of different plant growth on some physiological traits in bread wheat (Triticun aestivum L.) genotypes. 2. International Plant Breeding Congress (2. IPBC), 1-5 Nov., 2015. Antalya, Turkey.
• Peterson, R. F., Campbell, A. B., Hannah, A. E. (1948). A diagrammatic scale for estimating rust severity on leaves and stems of cereals. Can. J. Res., 26: 496-500.
• Pett, B., Muminjanov, H. A., Morgunov, A. I., Madaminov, V. S. (2005). Dangerous diseases and pests of wheat in Tajikistan. (In Russian), Dushanbe.
• Pintus, M. J. (1973). Estimates of Genotypic Value. Proposed Method. Euphytica 22: 345-351
• Prescott, J. M., Saari, E. E., Dubin, H. J. (1986). Cereal Disease Methodology Manual, CIMMYT, Mexico, 46 p.
• Rajaram, S., Van Ginkel, M. (1996). A guide to the CIMMYT bread wheat section. In Wheat Special Report No. 5. Mexico, DF, CIMMYT.
• Roelfs, A. P. (1985). Wheat and rye stem rust. Academic press. Diseases, Distribution, Epidemiology, and Control. 3-37 p.
• Roelfs, A. P., Singh, R. P., Saari, E. E. (1992). Rust diseases of wheat: concepts and methods of disease management. Mexico, DF, CIMMYT. 81 pp.
• Saari, E. E., Prescott, J. M. (1975). A scale for appraising the foliar intensity of winter wheat diseases. Plant Dis. Rep., 595: 337–380
• Saari, E. E., Prescott, J. M. (1985). World distribution in relation to economic losses. In: Roelfs A.P., Bushnell W.R. (eds): The Cereal Rusts. Vol. 2: Diseases, Distribution, Epidemiology and Control. Academic Press, Orlando, 259–298
• Singh, R. P., Huerta-Espino, J. (1997). Effect of leaf rust resistance gene Lr34 on grain yield and agronomic traits of spring wheat. Crop Sci., 37: 390-395.
• Wellings, C. R., Wong, P. T. W., Murray, G. M. (1985). Use of multiple regression to examine the effect of leaf rust and yellow spot on yield of wheat in northern New South Wales. Australasian Plant Pathology 14, 62-64.
• Zadoks, J., Chang, T., Konzak, C. (1974). A decimal code for the growth stages of cereals. Weed research 14: 415-421.