Mevsimlik Tarım İşçilerinin Asgari Yaşam Maliyetlerinin Hesaplanması

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 180 - 189, 28.12.2022

Merve Bozdemir Akçil Zeki Bayramoğlu

Öz

Mevsimlik tarım işçileri; tarım işletmelerinde işletme içi işgücünün üretim faaliyetlerinde yetersiz kaldığı zamanlarda üretim süreçlerine katılan, hasat-bakım gibi emek yoğun faaliyetlerde görev alan, eğitim seviyelerinin düşük ve kalifiye işlerde çalışma imkânlarının kısıtlı olması nedeniyle zorlu çalışma ve barınma koşullarında düşük ücretler karşılığı çalışmaya razı olan kişilerdir. Ağır çalışma koşulları ve düşük ücretler mevsimlik işgücünün toplumsal entegrasyonunu, ekonomik ve sosyal var oluşlarını, refah düzeylerini olumsuz etkilemektedir. Mevcut olumsuzlukların bertaraf edilmesi kalkınmanın sağlanması ve toplumun yaşam standartlarının iyileştirilebilmesi için tarımsal istihdama yönelik planlamaların yapılarak, ücret politikalarının belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada ikincil verilerden yararlanılarak Türkiye’de illere göre mevsimlik tarım işçilerinin ücret karşılıkları, çalışma ve yaşam koşulları belirlenmiştir. Çeşitli kaynaklardan derlenen veriler kullanılarak illere göre asgari yaşam maliyetleri hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar tartışılarak istihdam, yoksulluk, eğitim ve sağlık konularını içeren politika önerilerinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

asgari geçim, mevsimlik işgücü, tarım, ücret, yaşam maliyeti.

Kaynakça

• Anonim (2015). Mevsimlik işçiler, https://140journos.com/mevsimlik-i%CC%87%C5%9F%C3%A7iler-cdc8cd0c15ce, Erişim Tarihi: 25/10/2021.
• Anonim (2021a). https://www.evrensel.net/haber/392631/asgari-ucret-ne-kadar-nasil-hesaplaniyor, Erişim Tarihi: 24/10/2021.
• Anonim (2021b). Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, https://www.btso.org.tr/?page=databank/ufetufe. asp&qufetufeyear=2020, Erişim Tarihi: 22/10/2021.
• Anonim (2021c). Eylül 2021 Açlık ve yoksulluk sınırı, http://www.tes-is.org.tr/assets/view/userfile/ aclikeylul21.pdf, Erişim Tarihi: 27/10/2021.
• Avrupa İstatistik Ofisi (European Statistics – Eurostat) (2021). https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/ view/earn_mw_cur/default/table?lang=en, Erişim Tarihi: 01/11/2021.
• Bayramoğlu, Z., Bozdemir, M. (2019). Dış göçlerin mevsimlik tarım işçiliği üzerine etkilerinin değerlendirilmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(2), 1164-1176.
• Bayramoğlu, Z., Bozdemir, M. (2020). Tarım sektöründe işgücü terminolojisinin tanımlanması. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(3), 773-783.
• Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (United National Food and Agriculture Organization - FAO) (2016). Tarımsal ve kırsal geçimin ulusal cinsiyet profili Türkiye. Ülke Toplumsal Cinsiyet Değerlendirme Serisi, Ankara.
• Bozdemir, M., Gülçubuk, B., Bayramoğlu, Z. (2019). Tarımda göçmen-mülteci istihdamı ve kırsalda emek temelli çatışma örüntüleri. 2. Uluslararası Bilim ve Akademi Kongresi, 19-20 Nisan 2019, 309-317, Konya.
• Fereli, S., Aktaç, Ş., Güneş, F. E. (2016). Mevsimlik tarım işçilerinin çalışma koşulları, beslenme durumları ve görülen sorunlar. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3), 36-47.
• Geçgin, E. (2009). Ankara-Polatlı örneğinde sosyal dışlanma açısından mevsimlik tarım işçiliği. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 3-35.
• Gülçubuk, B. (2008). Türkiye’de kırsal alanda kadın. Kırsal Alanda Kadın Çalıştayı, 15-17 Ekim 2008.
• Kalkınma Atölyesi (2014). Fındık hasadının oyuncuları, batı karadeniz illerinde fındık hasadında yer alan mevsimlik gezici tarım işçileri, çocuklar, tarım aracıları ve bahçe sahipleri temel araştırması (1. Basım). Ankara.
• Kalkınma Atölyesi (2020). Virüs mü, yoksulluk mu?, Korona virüs salgınının mevsimlik gezici tarım işçileri ve onların çocukları ile bitkisel üretime olası etkisi. Ankara.
• Kıymaz S., Özekici B., Tekinel O. (2004). Women in agriculture and irrigation: Turkish case. Integration of Gender Dimension in water management in the Mediterranean region: INGEDI Project. Bari: CIHEAM, 123-131.
• Korkmaz Â. (2003). Çağdaş gelişmeler açısından asgari ücret Kamu İşletmeleri İşverenleri Sendikası Yayınları, Ankara.
• Kurtcebe, E., Horzum, A. O. (2017). Dünya'da ve Türkiye'de asgari ücret uygulaması. Dayanışma Dergisi, İzmir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası, 126, 23-34.
• Kutal M. (1969). Asgari Ücret (1. Baskı). Sermet Matbaası, İstanbul.
• Sayın, A. K. (2019). ILO normları bakış açısı ile dünyada ve Türkiye’de asgari ücret uygulamaları. Çalışma ve Toplum, 62, 1877-1916.
• T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) (2020). http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/calisan/kayitdisi _istihdam/kayitdisi_istihdam_oranlari, Erişim Tarihi: 20/10/2021.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2019). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tarimsal-Isletme-Isgucu-Ucret-Yapisi-2019-33728, Erişim Tarihi: 28/10/2021.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2020). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tarimsal-Isletme-Isgucu-Ucret-Yapisi-2019-33728, Erişim Tarihi: 22/10/2021.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2021). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tuketici-Fiyat-Endeksi-Eylul-2021-37387, Erişim Tarihi: 22/10/2021.
• United States Department of Agriculture (USDA) (2021). https://www.ers.usda.gov/topics/farm-economy/farm-labor/#wages, Erişim Tarihi: 14/10/2021.
• Uzunoğlu, B. (2021). Yoksulluk sınırı şartlarında asgari ücret politikasının değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.