Sütçü İneklerde Sağımın Önemli Bir Komplikasyonu: Hiperkeratozis

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 71 - 78, 15.09.2020

Şaban Erdoğan Hüseyin Erdem

Öz

Meme başında keratinize çıkıntıların olduğu lezyonlar hiperkeratozis olarak tanımlanmaktadır. Bu lezyonlar genellikle sütçü ineklerde laktasyon döneminde gözlenmektedir. Oluşumunda değişik faktörlerin rolü olmakla birlikte; sağım makinasının sağıma bağlı olarak meme başında meydana getirdiği uzun süreli değişikliklerdendir. Hafif halkalı, halkalı, çok belirgin halkalı olarak isimlendirilen değişik dereceleri vardır. Meme sağlığı, süt kalitesi ve hayvan refahı üzerine etkileri bulunmaktadır. Hiperkeratozisin insidansı ve derecesi sürünün sevk ve idaresinde bir performans ölçüsü olarak değerlendirilebilmektedir. Bu nedenle sağım makinasının periyodik kontrolleri, bakımları ve parça değişimlerinin zamanında yapılması gereklidir. Ayrıca sağımda çalışan personelin meme sağlığı ve sağım bilinç düzeylerinin arttırılmasına yönelik eğitimlerin verilmesi çok önemlidir. Sunulan bilimsel makalede, ineklerde sağımın bir komplikasyonu olarak zaman içerisinde meydana gelen meme başı hiperkeratozisi hakkında güncel, genel ve özel bilgilerin verilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hiperkeratozis, meme başı, sağım

An Important Complication of Dairy Cows Milking: Hyperkeratosis

Öz

Lesions with keratinized protrusions at the teat are defined as hyperkeratosis. These lesions are generally observed in dairy cows during the lactation period. Although different factors have a role in its formation; It is one of the long lasting changes that the milking machine creates on the udder depending on milking. There are different degrees, called light rings, rings, very distinctive rings. It has effects on udder health, milk quality and animal welfare. The incidence and degree of hyperkeratosis can be evaluated as a measure of performance in the management of the herd. For this reason, the periodic checks, maintenance and part replacement of the milking machine must be done on time. In addition, it is very important to provide training for the personnel working in milking to increase the udder health and milking knowledge levels. In this review, it is aimed to give up-to-date, general and specific information about teat hyperkeratosis that occurs over time as a complication of milking in cows.

Anahtar Kelimeler

Hyperkeratozis, teat end, milking

Kaynakça

• Baştan, A. (2013). İneklerde Meme Sağlığı ve Sorunları. Genişletilmiş 2. Baskı, Kardelen Ofset, Ankara.
• Bhutto, A. L., Murray, R. D., Woldehiwet, Z. (2010). Udder shape and teat-end lesions as potential risk factors for high somatic cell counts and intra-mammary infections in dairy cows. The Vet J, 183, 63-67.
• Breen, J., Green, M., Bradley, A. (2006). Hyperkeratosis of the teat-end. UK Vet, 11, 5, 1-6.
• Cerqueira, J. L., Araujo, J. P., Cantalapiedra, J., Blanco-Penedo, I. (2018). How is the association of teat-end severe hyperkeratosis on udder health and dairy cow behavior? Revue Med Vet, 169, 1-3, 30-37.
• Dalgıç, D., Sarıbay, M. K. (2015). İneklerde meme başı derisinde şekillenen lezyonları dağılımı ve mastitis üzerine etkisi. F.Ü. Sağ. Bil.Vet. Derg., 29, 2, 111-117.
• Deveci, H., Apaydın, A. M., Kalkan, C., Öcal, H. (1994). Evcil Hayvanlarda Meme Hastalıkları. Fırat Üniversitesi Basımevi, Elazığ.
• Dinç, D. A. (1995). Evcil Hayvanlarda Memenin Deri Hastalıkları, Dolaşım Bozuklukları ve Operasyonları. Ülkü Basımevi, Konya,
• Emre, B. (2009). İneklerde meme başı derisi ile deliğinde şekillenen lezyonların dağılımı ve sütün somatik hücre sayısına etkileri. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora tezi, 93 s., Ankara.
• Erdem, H. (2012). Kaliteli Süt Üretimi. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Eğitim, Yayım ve Yayınlar Dairesi Başkanlığı, Çiftçi Eğitim Serisi Yayın no 8, Ankara .
• George, L. W., Divers, T. J., Ducharme, N., Welcome, F. L. (2007). Diseases of the Teats and Udder, In “Rebhun's Diseases of Dairy Cattle” (Eds. Divers, T. J., Peek, S.), 2nd edition, WB Saunders Co, Philadelphia.
• Gleeson, D. E., Meaney, W. J., O’Callaghan, E. J., Rath, M. V. (2004). Effect of teat hyperkeratosis on somatic cell counts of dairy cows. Intern J Appl Res Vet Med, 2, 2, 115-121.
• Haghkhah, M,, Ahmadi, M. R., Gheisari, H. R., Kadivar, A. (2011). Preliminary bacterial study on subclinical mastitis and teat condition in dairy herds around Shiraz. Türk J Vet Anim Sci, 35(6), 387-394.
• Hamali, H., Mosafery, S., Mohammadi, A. (2008). A survey of teat end hyperkeratosis prevalence in the Tabriz dairy herds. J of Animal and Veterinary Advances, 7(8), 949-952.
• Hovinen, M., Pyorala, S. (2011). Invited review: Udder health of dairy cows in automatic milking. J Dairy Sci, 94,547–562.
• Ipema, A. H., Hogewerf, P. H. (2008). Quarter-controlled milking in dairy cows. Computers and Electronics in Agriculture, 62, 59-66.
• Kochman, A. K., Laney, C., Milhoan, D. (2007). The effects of a new slicone liner on teat end hyperkeratosis. National Mastitis Council, 46th Annual Meeting, San Antonio, TX, USA.
• Manzi, M. P., Nobrega, D. B., Faccioli, P. Y., Troncarelli, M. Z., Menozzi, B. D., Langoni, H. (2012). Relationship between teat condition, udder cleanliess nand bovine subclinical mastitis. Research in Veterinery Science, 93, 430-434.
• Mein, G. A., Neijenhuis, F., Morgan, W. F., Reinemann, D. J., Hillerton, J. E., Baines, J. R., Ohnstad, I., Rasmussen, M. D., Timms, L., Britt, J. S., Farnsworth, R., Cook, N., Hemling, T. (2001). Evaluation of Bovine Teat Condition in Commercial Dairy Herds: 1. Non-Infectious Factors. 2nd International Symposium on Mastitis and Milk Quality. Vancouver, Canada.
• Moroni, P,, Nydam, D. V., Ospina, P. A., Scillieri-Smith, J. C., Virkler, P. D., Watters, R. D., Welcome, F. L., Zurakowski, M. J., Ducharme, N. G., Yeager, A. E. (2018). Diseases of the Teats and Udder, In “Rebhun's Diseases of Dairy Cattle” (Eds. Peek, S., Divers, T. J.). 3rd edition, WB Saunders Co, Philadelphia.
• Neijenhuis, F., Barkema, H. W., Hogeveen, H., Noordhuızen, J. P. (2000). Classification and longitudinal examination of callused teat ends in dairy cows. Journal of Dairy Science 83, 2795-2804.
• Neijenhuis, F., Barkema, H. W., Hogeveen, H., Noordhuızen, J. P. (2001). Relationship between teat-end callosity and occurrence of clinical mastitis. Journal of Dairy Science 84, 2664-2672.
• NMC (National Mastitis Council), (2007). Guidelines for evaluating teat skin condition. www.nmconline.org, 421 South Nine Mound Road, Verona, WI 53593, USA.
• Ohnstad, I. (2012). Teat condition scoring as a management tool, Livestock, 17, 34-40.
• Paduch, J. H., Mohr, E., Krömker, V. (2012). The association between teat end hyperkeratosis and teat canal microbial load in lactating dairy cattle. Veterinary Microbiology, 158, 353-359.
• Rasmussen, M. D. (2004). Overmilking and teat condition. 43rd NMC Annual Meeting, February 1-4, USA.
• Reinemann, D. J., Rasmussen, M. D., LeMire, S., Neijenhuis, F., Meın, G. A., Hillerton, J. E., Morgan, W. F., Timms, L., Cook, N., Farnsworth, R. F., Baines, J. R., Hemling, T. (2001). Evaluation of Bovine Teat Condition in Commercial Dairy Herds: 3. Getting the Numbers Right. 2nd International Symposium on Mastitis and Milk Quality, Vancouver, Canada: 357-361, 2001.
• Sandrucci, A., Bava, L., Zucali, M., Tamburini, A. (2014). Management factors and cow traits influencing milk somatic cell counts and teat hyperkeratosis during different seasons. Revista Brasileria de Zootecnia, 43(9),505-511.
• Shearn, M. F., Hillerton, J. E. (1996). Hyperkeratosis of the teat duct orifice in the dairy cow. J Dairy Res, 63(4),525-532.
• Sousa, J., Gomes, C., Pereira, A., Madeira, H., Niza-Ribeiro, J. (2008). The hiperkeratozis of the teat channel in Portuguese dairy farms. General causes and microbiological effects. Proceedings of the 25th World Buiatrics Congress, Budapest, Hungary.
• Sterret, A. E., Wood, C. L., McQuery, K. J., Bewley, J. M. (2013). Changes in teat-end hyperkeratosis after installation of an individual quarter pulsation milking system. J Dairy Sci, 96, 4041-4046.
• Taşal, İ., Köker, A. (2019) Sütçü işletmelerde sağım ve sağım makinelerine bağlı şekillenen meme ve meme başı sorunları. (Ed Öcal, H.), İneklerde Mastitis Dışındaki Meme, Meme Başı ve Meme Derisinin Hastalıkları. 1. Baskı, Ankara, Türkiye Klinikleri, 37-46.
• Zucali, M., Reinamann, D. J., Tamburini, A., Bade, R. D. (2008). Effects of liner compression on teat-end hyperkeratosis. ASABE Annual İnternational Meeting, June 29-July 2, Rhode Island.