Tiftik (Ankara) Keçisi Yetiştiriciliği ve Yozgat İli Potansiyeli

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 147 - 157, 10.12.2021

Hacer Tüfekci

Öz

Tiftik (Ankara) keçisi yetiştiriciliği Türkiye’de köklü bir geçmişe sahip olup uzun yıllar hem hayvan sayısı hem de tiftik üretiminde dünyada ilk sırada yer almıştır. Tiftik keçisinin farklı ülkelerde yetiştiriciliğinin hızla artması ile ülkemiz bu liderliğini kaybetmiş ve üretimde de önemli düşüşler yaşanmıştır. Tiftik keçisi için gerekli coğrafi şartlar ve optimum koşullara sahip Türkiye’de günümüzde birçok ilde artık yetiştiricilik yapılmamaktadır. Bu düşüşte yapılan yanlış yasal düzenlemeler, üreticilerin ekonomik kaygılarının giderilememesi, tiftikten sağlanan gelirin istenilen değeri bulamaması gibi pek çok nedenler bulunmaktadır. Ancak ülkemiz için Tiftik keçisi ticari, coğrafi, zirai ve tarihî öneminden dolayı kültürel miras niteliği taşıyan ve önemle üzerinde durulması gereken bir konudur. Bu çalışma ile ülkemizdeki Tiftik keçisi yetiştiriciliğinin yıllar içerisindeki mevcut değişiminin incelenmesi ve Yozgat ilinde yeniden yetiştirilme potansiyelinin ortaya konulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ankara keçisi,, yetiştiricilik,, tiftik,, Yozgat

Mohair (Angora) Goat Husbandry and Potential of Yozgat Province

Öz

Mohair (Angora) goat husbandry has a long history in Turkey, and for many years it has taken the first place in the world both in animal number and in mohair production. With the rapid increase in the husbandry of Mohair goats in different countries, our country has lost this leadership and there has been a significant decrease in production. In Turkey, which has the necessary and optimum geographical conditions for Mohair goats, husbandry is no longer carried out in many provinces today. There are many reasons for this decline, such as the wrong legal regulations, the economic concerns of the producers, and the inability to find the desired value in the income obtained from the mohair. However, for our country, Mohair goat is a cultural heritage issue due to its commercial, geographical, agricultural and historical importance and it should be emphasized. Aim of this study is to examine the current change of Mohair goat husbandry in our country over the years and to reveal the potential of re- husbandry in Yozgat province.

Anahtar Kelimeler

Angora goat,, husbandry,, mohair,

Kaynakça

• Akman, N., Ertuğrul, M., Tatayoğlu, A., Kor, A., Yavuzer, A. Ü. (1991). Tiftik keçisinin kesim ve karkas özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 31(3-4), 39-47.
• Akman, N., Ertuğrul, M., Tatayoğlu, A., Kor, A., Yavuzer, A. Ü. (1991). Tiftik keçisinin kesim ve karkas özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 31(3-4), 39-47.
• Altunok, V., Nizamlıoğlu, M., Bulut, Z. (2007). Ankara keçilerinin genetik yapılarının nişasta jel elektroforezi yöntemiyle araştırılması. Veteriner Bilimleri Dergisi, 21(2), 67-72.
• Altunok, V., Nizamlıoğlu, M., Bulut, Z. (2007). Ankara keçilerinin genetik yapılarının nişasta jel elektroforezi yöntemiyle araştırılması. Veteriner Bilimleri Dergisi, 21(2), 67-72.
• Ankara Kalkınma Ajansı, (2018). Ankara keçisi, tiftik ve sof, Ankara: Dumat Ofset.
• Ankara Kalkınma Ajansı, (2018). Ankara keçisi, tiftik ve sof, Ankara: Dumat Ofset.
• Anonim, 2021. T. C. Yozgat Valiliği. http://www.yozgat.gov.tr/ Erişim Tarihi: 01.01.2021.
• Anonim, 2021. T. C. Yozgat Valiliği. http://www.yozgat.gov.tr/ Erişim Tarihi: 01.01.2021.
• Arıkan, M. S., Aral, Y. (2013). Ankara keçisi yetiştiriciliği ve tiftik üretiminde mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 10(3), 201-213.
• Arıkan, M. S., Aral, Y. (2013). Ankara keçisi yetiştiriciliği ve tiftik üretiminde mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 10(3), 201-213.
• Batu, S. (1940). Ankara keçisinin tarihi ve menşei hakkında bir tetkik. T.C. Yüksek Ziraat Enstitüsü Çalışmaları:55. Ankara.
• Batu, S. (1940). Ankara keçisinin tarihi ve menşei hakkında bir tetkik. T.C. Yüksek Ziraat Enstitüsü Çalışmaları:55. Ankara.
• Bilgen, A., Akman, N., Erol, H., Ankaralı, B., Aytaç, M. 82008). Lalahan hayvancılık merkez araştırma enstitüsünde yetiştirilen Ankara keçilerinde bazı tiftik özellikleri ve kırkım sonu canlı ağırlığı. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 48(1), 25-33.
• Bilgen, A., Akman, N., Erol, H., Ankaralı, B., Aytaç, M. 82008). Lalahan hayvancılık merkez araştırma enstitüsünde yetiştirilen Ankara keçilerinde bazı tiftik özellikleri ve kırkım sonu canlı ağırlığı. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 48(1), 25-33.
• Cedden, F. (2002). Ankara keçilerinde bazı çevre faktörlerinin gebelik süresi üzerine etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 12(2), 59-61.
• Cedden, F. (2002). Ankara keçilerinde bazı çevre faktörlerinin gebelik süresi üzerine etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 12(2), 59-61.
• Daşkıran, İ., Ertuğrul, M. (1994). Sütten kesim çağında besiye alınan Ankara keçisi erkek oğlaklarının besi performansı ve karkas özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 34(1-2), 59-78.
• Daşkıran, İ., Ertuğrul, M. (1994). Sütten kesim çağında besiye alınan Ankara keçisi erkek oğlaklarının besi performansı ve karkas özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 34(1-2), 59-78.
• Daşkıran, I. (2000). A research on various descriptive breed characteristics of Angora goat. Msc Thesis, Graduate School of Natural and Applied Science Department of Anim Science of Ankara University, Ankara-Turkey, 69p.
• Daşkıran, I. (2000). A research on various descriptive breed characteristics of Angora goat. Msc Thesis, Graduate School of Natural and Applied Science Department of Anim Science of Ankara University, Ankara-Turkey, 69p.
• Daşkıran, I., Cankaya, S., Darcan, N. K., Gunes, E. (2010). A case study for production system analysis of Turkish Angora goat farms. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 16(4): 512-520
• Daşkıran, I., Cankaya, S., Darcan, N. K., Gunes, E. (2010). A case study for production system analysis of Turkish Angora goat farms. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 16(4): 512-520
• Daşkıran, İ., Koluman, N., Konyalı, A. (2012). Keçi yetiştirme. Web sitesi: https://www.researchgate.net/publication/276920048_Kecicilik. Erişim tarihi: 08.01.2021.
• Daşkıran, İ., Koluman, N., Konyalı, A. (2012). Keçi yetiştirme. Web sitesi: https://www.researchgate.net/publication/276920048_Kecicilik. Erişim tarihi: 08.01.2021.
• Daşkıran, İ., Koluman, N. (2015). Ankara ili Tiftik (Ankara) keçisi işletmelerinin güncel analizi ve sürdürülebilir yetiştiriciliğe ilişkin yaklaşımlar. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30(1), 25-38.
• Daşkıran, İ., Koluman, N. (2015). Ankara ili Tiftik (Ankara) keçisi işletmelerinin güncel analizi ve sürdürülebilir yetiştiriciliğe ilişkin yaklaşımlar. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30(1), 25-38.
• Düzgüneş, O. (1987). Hayvancılıkta genetik kaynaklar. Türkiye’nin biyolojik zenginlikleri. Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayını. Ankara.
• Düzgüneş, O. (1987). Hayvancılıkta genetik kaynaklar. Türkiye’nin biyolojik zenginlikleri. Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayını. Ankara.
• Elmacı, C., Asal, S. (1998). Ankara keçilerinde transferin (beta-globulin) polimorfizmi. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 22(4), 321-323.
• Elmacı, C., Asal, S. (1998). Ankara keçilerinde transferin (beta-globulin) polimorfizmi. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 22(4), 321-323.
• Elmacı, C., Dellal, G., Asal, S., Akman, N. (1999). Ankara keçisi oğlaklarının büyüme özelliklerine bazı çevre faktörleri ile amilaz ve transferrin tiplerinin etkisi. Hayvansal Üretim, 40(1), 49-53.
• Elmacı, C., Dellal, G., Asal, S., Akman, N. (1999). Ankara keçisi oğlaklarının büyüme özelliklerine bazı çevre faktörleri ile amilaz ve transferrin tiplerinin etkisi. Hayvansal Üretim, 40(1), 49-53.
• Erol, H. (2011). Ankara keçilerinde bakım, besleme ve hastalıklar. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsü, Yayın No:71.
• Erol, H. (2011). Ankara keçilerinde bakım, besleme ve hastalıklar. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsü, Yayın No:71.
• Erol, H., Akçadağ, H. İ., Ünal, N., Akçapınar, H. (2012). Ankara keçilerinde süt verimi ve oğlaklarda büyümeye etkisi. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 59, 129-134.
• Erol, H., Akçadağ, H. İ., Ünal, N., Akçapınar, H. (2012). Ankara keçilerinde süt verimi ve oğlaklarda büyümeye etkisi. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 59, 129-134.
• Gökçe, O., Engindeniz, S. (1997). Keçi yetiştiriciliğinin ekonomisi, keçi yetiştiriciliği (Editör: M.Kaymakçı, Y. Aşkın), Ankara. s.4-33. Günlü, A., Alaşahan, S. (2010). Türkiye’de keçi yetiştiriciliği ve geleceği üzerine bazı değerlendirmeler. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 81(2), 15-20.
• Gökçe, O., Engindeniz, S. (1997). Keçi yetiştiriciliğinin ekonomisi, keçi yetiştiriciliği (Editör: M.Kaymakçı, Y. Aşkın), Ankara. s.4-33. Günlü, A., Alaşahan, S. (2010). Türkiye’de keçi yetiştiriciliği ve geleceği üzerine bazı değerlendirmeler. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 81(2), 15-20.
• Gürer, B., Ulutaş, Z. (2021). TR71 Bölgesinde işletmelerin koyun yetiştiriciliği faaliyetine devam etme olasılığını etkileyen faktörlerin analizi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 36(1), 63-72.
• Gürer, B., Ulutaş, Z. (2021). TR71 Bölgesinde işletmelerin koyun yetiştiriciliği faaliyetine devam etme olasılığını etkileyen faktörlerin analizi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 36(1), 63-72.
• Kaymakçı, M. (2006). Keçi yetiştiriciliği. İzmir İli Damızlık Koyun-Keçi Yetiştiricileri Birliği Yayınları No: 2, Bornova-İzmir.
• Kaymakçı, M. (2006). Keçi yetiştiriciliği. İzmir İli Damızlık Koyun-Keçi Yetiştiricileri Birliği Yayınları No: 2, Bornova-İzmir.
• Kaymakçı, M., Engindeniz, S. (2010). Türkiye keçi yetiştiriciliği; sorunlar ve teknik-ekonomik çözümler, Ulusal Keçicilik Kongresi, 24-26 Haziran 2010, Çanakkale, s.1-25.
• Kaymakçı, M., Engindeniz, S. (2010). Türkiye keçi yetiştiriciliği; sorunlar ve teknik-ekonomik çözümler, Ulusal Keçicilik Kongresi, 24-26 Haziran 2010, Çanakkale, s.1-25.
• Koyuncu, M., Tuncel, E. (1996). Ankara keçisi x Kıl keçisi melez oğlaklarında besi ve karkas özellikleri. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(1), 89-100.
• Koyuncu, M., Tuncel, E. (1996). Ankara keçisi x Kıl keçisi melez oğlaklarında besi ve karkas özellikleri. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(1), 89-100.
• Müftüoğlu, Ş., Öznacar, K. (1972). Ankara keçisi yetiştiriciliği ve tiftik. Zootekni Araştırma Enstitüsü Yetiştirme ve Deneme Çiftliği Basım Servisi, Yayın No: 29, Lalahan.
• Müftüoğlu, Ş., Öznacar, K. (1972). Ankara keçisi yetiştiriciliği ve tiftik. Zootekni Araştırma Enstitüsü Yetiştirme ve Deneme Çiftliği Basım Servisi, Yayın No: 29, Lalahan.
• Örkiz, M. (1980). Ankara keçisi yetiştirme ve tiftik pazarlama. Gıda-Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü. Yayın no:62, Ankara.
• Örkiz, M. (1980). Ankara keçisi yetiştirme ve tiftik pazarlama. Gıda-Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü. Yayın no:62, Ankara.
• Özdemir, H. (2009). Türkiye’de Ankara keçisi yetiştiriciliğinin yapısal ve yetiştiricilik özellikleri. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Fen bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, H. (2009). Türkiye’de Ankara keçisi yetiştiriciliğinin yapısal ve yetiştiricilik özellikleri. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Fen bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Polat, H., Dellal, G. (2008). Ankara Keçisi Oğlaklarında Serum Kalsiyum Ca ve Fosfor P Seviyelerinin Degişimi. Journal of Agricultural Sciences, 14(02), 139-142.
• Polat, H., Dellal, G. (2008). Ankara Keçisi Oğlaklarında Serum Kalsiyum Ca ve Fosfor P Seviyelerinin Degişimi. Journal of Agricultural Sciences, 14(02), 139-142.
• Şahin, G. (2013). Türkiye’de Ankara keçisi (Capra Hircus Ancryrensis) yetiştiriciliğinin dünü bugünü ve yarını. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 338-352.
• Şahin, G. (2013). Türkiye’de Ankara keçisi (Capra Hircus Ancryrensis) yetiştiriciliğinin dünü bugünü ve yarını. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 338-352.
• Şen, A. (2015). Genç Ankara keçilerinde bazı tiftik kalite özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı.
• Şen, A. (2015). Genç Ankara keçilerinde bazı tiftik kalite özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı.
• Tamur, E. (2003). Ankara keçisi ve Ankara tiftik dokumacılığı. Ankara Ticaret Odası Yayınları, Ankara.
• Tamur, E. (2003). Ankara keçisi ve Ankara tiftik dokumacılığı. Ankara Ticaret Odası Yayınları, Ankara.
• Taşlıgil, N., Şahin, G. (2010). Türkiye’de keçi yetiştiriciliğinin coğrafi dağılımı. II. Ulusal Keçicilik Kongresi, 24-26 Haziran 2010, Çanakkale.
• Taşlıgil, N., Şahin, G. (2010). Türkiye’de keçi yetiştiriciliğinin coğrafi dağılımı. II. Ulusal Keçicilik Kongresi, 24-26 Haziran 2010, Çanakkale.
• Tatlıyer, A. (2020). Türkiye’deki tiftik üretimi değişiminin regresyon analizi ile incelenmesi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 321-326.
• Tatlıyer, A. (2020). Türkiye’deki tiftik üretimi değişiminin regresyon analizi ile incelenmesi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 321-326.
• Tüfekci, H. (2020). Yozgat ili küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal durumu ve geliştirme olanaklarının belirlenmesi. Hayvansal Üretim, 61(2), 91-100.
• Tüfekci, H. (2020). Yozgat ili küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal durumu ve geliştirme olanaklarının belirlenmesi. Hayvansal Üretim, 61(2), 91-100.
• TÜİK, (2021). Türkiye İstatistik Kurumu hayvancılık istatistikleri. https://www.tuik.gov.tr/ Erişim Tarihi: 10.02.2021.
• TÜİK, (2021). Türkiye İstatistik Kurumu hayvancılık istatistikleri. https://www.tuik.gov.tr/ Erişim Tarihi: 10.02.2021.
• Yalçın, B. C. (1990). Türkiye’de yetiştirilen keçi ırkları. In: Aytuğ, C.N. Yalçın, B.C. Alaçam, E. Türker, H. Özkoç, Ü. Gökçen, H. Koyun-Keçi Yetiştiriciliği ve Hastalıkları, Tüm Vet Hayvancılık Hizmetleri Yayını, No:2, İstanbul, 454-458.
• Yalçın, B. C. (1990). Türkiye’de yetiştirilen keçi ırkları. In: Aytuğ, C.N. Yalçın, B.C. Alaçam, E. Türker, H. Özkoç, Ü. Gökçen, H. Koyun-Keçi Yetiştiriciliği ve Hastalıkları, Tüm Vet Hayvancılık Hizmetleri Yayını, No:2, İstanbul, 454-458.
• Yeni, H. (2003). Genç Ankara keçilerinde büyüme fonksiyonunun belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı.
• Yeni, H. (2003). Genç Ankara keçilerinde büyüme fonksiyonunun belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı.
• Yiğit, G. K. (2011). Angora goat and mohair production in Turkey. Archives of Applied Science Research, 3(3), 145-153.
• Yiğit, G. K. (2011). Angora goat and mohair production in Turkey. Archives of Applied Science Research, 3(3), 145-153.