Esmer ve Siyah Alaca Buzağılarda Süt İçme Süresi ve Miktarının Bazı Büyüme ve Gelişme Özelliklerine Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 94 - 102, 16.12.2022

Bahri Bayram , Ömer Akbulut

Öz

Bu çalışmada, Esmer ve Siyah Alaca buzağılarda süt içme süresi ve miktarının bazı büyüme ve gelişme özelliklerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, buzağılar süt içme süresi (53.7 gün) ve miktarı (160.5 kg) ortalamanın üzerinde ve altında şeklinde iki gruba ayrılmıştır. Ortalama doğum ağırlığı, Esmer ve Siyah Alaca buzağılarda sırasıyla; 39.4 ve 35.2 kg olarak ölçülmüş, farklılık önemlidir (P<0.05). Süt içme süresinin, sütten kesim ve 6.ay ağırlığına etkisi olmamıştır. Ortalamanın üzerinde süt içen buzağıların sütten kesim ağırlığı (61.9, 54.0 kg) ve 6.ay ağırlığı daha yüksek (257.6, 145.2 kg) bulunmuş, ortaya çıkan farklılık önemlidir (P<0.01; P<0.05). Süt içme süresi ve süt miktarının (cidago yüksekliği hariç), vücut ölçülerine etkisi olmamıştır. Yüksek doğum ağırlığına sahip buzağılar, daha fazla süt içmiş, daha erken sütten kesilmiş ve sonraki dönem canlı ağırlıkları daha yüksektir. Bu durumun, yüksek canlı ağırlıkta doğan buzağıların ortalama üzerinde süt tüketimi sonucunda rumenin erken gelişmesi sonucu ortaya çıktığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Buzağı, büyüme, gelişme, sütten kesim

Kaynakça

• Akbulut, Ö., Bayram, B., Yanar, M. (2001). Yarı entansif şartlarda yetiştirilen Esmer ve Siyah Alaca Buzağıların Doğum Ağırlığına ait fenotipik ve genetik parametre tahminleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Dergisi. 41 (2): 11-20.
• Akbulut, Ö., Bayram, B., Tüzemen, N., Aydın, R. (2002). Esmer ırk buzağıların doğum ağırlığı ve doğumdaki bazı vücut ölçülerine ait fenotipik ve genetik parametre tahminleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Derg., 33(1): 59-64.
• Altınel, A. (1985). Esmer sığırların büyüme ve süt verim özelliklerini etkileyen bazı çevresel faktörler üzerine araştırmalar. İstanbul Üniversitesi Vet. Fak. Dergi., 11(1): 43-68.
• Alugongo, G.M., Xiao, J., Azarfar, A., Liu, S., Yousif, M.H., Ma, Y., Wang, Y., Li, S., Cao, Z. (2022). Effects of milk feding strategy and acidification on growth performance, metabolic traits, okidative stress, and health of Holstein calves. Frontiers in Animal Science, 3: 1-13.
• Ayaşan, T., Hızlı, H., Ünalan, A. (2015). Farklı sütten kesim yaşının Siyah Alaca buzağıların canlı ağırlık artışı, vücut ölçüleri ve süt maliyetine etkisi. 9. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 3-5 Eylül, 2015-Konya.
• Aydın, R., Yanar, M., Diler, A., Koçyiğit, R., Güler, O., Avcı, M. (2018). Farklı yem sunum yöntemlerinin Siyah Alaca buzağıların büyüme performansı, yem tüketimi ve bazı davranış özellikleri üzerine etkileri. KSÜ Tarım ve Doğa Derg., 21 (4): 607-614.
• Bayram, B., Akbulut, Ö. (1999). Esmer ve Siyah Alaca buzağıların büyüme özellikleri ve sütten kesim zamanın tespiti. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 30(1): 25-31.
• Bayram, B., Yanar, M., Güler, O., Metin, J. (2007. Growth performance, health and behavioural characteristics of Brown Swiss calves fed a limited amount of acidified whole milk. Italian of Journal Animal Sciemce, 6(3): 273-279.
• Bayram, B., Topal, M., Aksakal V., Önk, K. (2016). Investigate the Effects of Non-genetic Factors on Calving Difficulty and Stillbirth Rate in Holstein Friesian Cattle Using the CHAID Analysis. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 21 (5): 645-652.
• Bleul, U. (2011). Risk factors and rates of perinatal and postnatal mortality in cattle in Switzerland. Livestock Sci, 135, 257-264, 2011. DOI: 10.1016/j. livsci.2010.07.022
• Çakır, A., Aksoy, A., Haşimoğlu, S. (1995). Çiftlik hayvanlarının uygulamalı beslenme ve yemlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 179, s. 92-95-Erzurum.
• Çoban, Ö., Genç, M., Kesen, A.O. (2021). Esmer ve Siyah Alaca sığırlarda Erken dönem büyüme. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi., 16 (1): 1-7.
• Demir, P.A., Aydın, E., Ayvazoğlu, C. (2019). Estimation of the Economic Losses Related to Calf Mortalities Kars Province, in Turkey. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 25(3).
• Güler, O., Yanar, M., Bayram, B., Metin, J. (2006). The effects of levels milk repleacer feding on the performance of Brown Swiss Calves raised in east Turkey. J Animal and Veterinary Advances, 2: 129-136.
• Günlü, A. (2020). Buzağı kayıpları ve buzağı hastalıklarının ekonomik değerlendirilmesi. T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı.
• Gürdal, M., Zülkadir, U. (2019). Konya Ereğli’de özel bir işletmede yetiştirilen Siyah Alaca buzağılarda doğum-dört ay arası dönemlerdeki gelişimi. KSÜ Tarım ve Doğa Derg 22 (Ek Sayı 1): 154-161.
• Karslı, M. A., Evci, Ş. (2018). Buzağı kayıplarının önlenmesinde inek ve buzağı beslemenin önemi. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 58(3), 23-34.
• Kaygısız, A., Akyol, İ., Yılmaz, İ. (1995). Van Tarım Meslek Lisesi İşletmesinde yetiştirilen İsviçre Esmeri buzağılarda doğum ağırlığına ilişkin Genetik ve Fenotipik parametre tahminleri. Hayvancılık Araştırma Dergisi, 5 (1-2): 71-73.
• Kaygısız, A., Sönmez, E. (2018). Süt emme döneminde uygulanan farklı besleme yöntemlerinin Siyah Alaca buzağıların gelişim performansı ve bazı kan parametreleri üzerine etkisi. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi 21 (5): 757-764.
• Keleş, A.E. (2010). Sütten kesim öncesinde kaba ve kesif yem verilme şeklinin sütten kesim sonrası buzağı büyütme performansına etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 2010.
• Koçyiğit, R., Aydın, R., Yanar, M., Güler, O., Diler, A., Avcı, M., Özyürek, S., Kabakçı, D., Hirik, E.N. (2015). Effects of weaning ages on the growth, feed conversion efficiency and some behavioral traits of Brown Swiss x Eastern Anatolian Red F1 calves. Journal of Agricultural Sci.,: 492-499.
• Langoni, H., Linhares, A.C., Avilas, F.A., DaSilva, A.V., Elias, A.O. (2004). Contribution to the study diarrhea etilogy in neonate dairy calves in Sao Paulo state, Brazil. Brazilian journal of Veterinary Research and Animal Science, 41: 313-319.
• Quigley, I., Smith J.D., Heitmann, Z.P. (1991). Changes in plasma volatile fatty acids in response to weaning and feed intake in young calves. J Dairy Sci., 74: 258-263.
• Schmidt, G.H., Van Vieck, L.D. (1974). Principles of dairy science. W.H. Freeman and Company, San Francisco. SPSS (2004). SPSS for Windows. Release 13.0, SPSS Inc.
• Şahal, M., Terzi, O.S., Ceylan, E., Kara, E. (2018). Buzağı ishalleri ve korunma yöntemleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 58(3), 41-49.
• Tüzemen, N., Akbulut, Ö., Özhan, M. (1994). Esmer ve Siyah Alaca sığırlarının Erzurum koşullarında büyüme ve gelişme özelliklerinin karşılaştırılması. TUBİTAK VHAG-876. Proje kesin raporu.
• Uğur, F., Yanar, M. (1998). Farklı sütten kesim sürelerinin Siyah Alaca buzağıların büyüme ve yemden yararlanma özellikleri üzerine etkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 29(1): 79-87.
• Yanar, K.E. (2022).Yeni doğan buzağı ishallerinin nedenleri, tedavileri ve korunma yöntemleri. Palandöken Journal of Animal Science, Technology and Economics, 1(1): 54-59.
• Yanar, M., Güler, O., Bayram, B. (2002a). The Effect of Concentrate Feeding Levels on the Postweanining Performance of Holstein Friesian Calves. Turkish J Veterinary Animal Science, 26: 1025-1032.
• Yanar, M., Güler, O., Bayram, B. (2002b). Effect of concentrate levels on the growth characteristics end feed efficiency of Brown Swiss calves. Indian J of Animal Sciences, 72 (7): 612-615.
• Yanar, M., Güler, O., Bayram B., Metin, J. (2006). Effects of Feeding Acidified Milk Replacer on the Growth, Health Effects of Feeding Acidified Milk Replacer on the Growth, Health and Behavioural Characteristics of Holstein Friesian Calves and Behavioural Characteristics of Holstein Friesian Calves. Turkish Journal of Veterinary and Animal Science, 30: 235-241.
• Yıldız, N., Bircan, H. (1994). Uygulamalı İstatistik. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 60.