SÜT SIĞIRI YETİŞTİRİCİLERİNİN YEM TERCİHLERİ ve YEMLEME UYGULAMALARI: KARS İLİ SELİM İLÇESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 1 - 12, 21.11.2024

Abdulkerim Diler , Mete Yanar , Oğuzhan Tarhan

Öz

Bu araştırma, Kars İli Selim İlçesinde yetiştiricilerin yem tercihlerinin ve hayvan yemleme alışkanlıklarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla ilçede 350 işletme sahibiyle yüz yüze anket çalışması yapılarak veriler elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre bitkisel üretimi yapan yetiştiricilerin oranı %90 olarak belirlenmiştir. Bu işletmelerde yem bitkilerinden çoğunlukla fiğ ve yulaf, tane yemlerden ise arpa üretimi yapılmaktadır. Silajlık mısır üretimi oldukça düşük (%3.4) düzeydedir. İşletmelerde kullanılan kaba yem kaynaklarında saman (%96.9) ilk sırayı alırken bunu fiğ (%62.9) takip etmiştir. Yonca üretimi (%8.9) ve kullanımının (%15.4) düşük olduğu görülmüştür. Buzağılarda kesif yem olarak çoğunlukla büyütme yemi, kaba yem olarak da saman kullanılmaktadır. İlçede yem bitkileri yetiştiriciliğinde özellikle yonca ve silajlık mısır üretiminin arttırılmasının gerekli olduğu görülmektedir. İşletmelerde verimliliğinin artırılması için diğer faktörlerin iyileştirilmesinin yanı sıra kaliteli yemlerin kullanılması gerekmektedir. Bu amaçla eğitim, tanıtım ve farkındalık yaratma konusunda ilgili kurumların ortak bir çaba ve gayret göstererek yem bitkileri üretimi başta olmak üzere teknik besleme yemleme uygulamalarının çiftçilere benimsetilmesi başarıya ulaşmayı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bitkisel üretim, yemleme alışkanlığı, Kars, yem bitkileri

Kaynakça

• Akkuş, Z. (2009). Konya İlindeki Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri. Yükseklisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı.
• Arıkan, R. (2007). Araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama. Asil Yayın Dağıtım Ltd., Ankara
• Aydın, M. K., Keskin, M. (2019). Muğla ilinde süt sığırı yetiştiriciliğinin mevcut durumu, bazı verim ve yapısal özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 59(2), 57-63.
• Aydın, R., Yanar, M., Diler, A., Koçyiğit, R., Özdemir, V. F. and Tosun, M. (2022). Feed usage and feeding practices in cattle farms in İspir county of Erzurum province. Atatürk University Journal of Agricultural Faculty. 53(2):105-113.
• Bakır G., Demirel, M. (2001). Van İli ve İlçelerindeki sığırcılık işletmelerinde kullanılan yem çeşitleri ve hayvan besleme alışkanlıkları. Tarım Bilimleri Dergisi, 11(1):29-37
• Bakır, G., Han, F. (2014). Yalova ilindeki işletmelerin yapısal özelliklerini etkileyen faktörler: Yem ve besleme alışkanlıkları. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi 1:55-62.
• Bakır, G., Kibar, M. (2018). Muş ilinde büyükbaş süt sığırcılığı işletmelerinde kullanılan yem çeşitleri ve besleme özellikleri. International Journal of Agricultural and Natural Sciences, 1(1), 61-68.
• Bayındır, A. (2008). Van İlinde Büyükbaş Hayvan İşletmelerinde Bakım ve Beslenme yöntemlerinin Belirlenmesi Ve Çiftçilerin Hayvan Besleme hakkında Bilgi Düzeylerinin Tespit Edilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Ana Bilim Dalı.
• Boyar, S. ve Yumak, H. (2000). Isparta ve Burdur illeri süt sığırcılığı işletmelerinde kaba ve karma yem mekanizasyon düzeyi, karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüzüncü Yıl University Journal of Agricultural Sciences. 10(1):11-18.
• Budağ, C., Keçeci, Ş. (2013). Van’da büyükbaş hayvan besilerinde kullanılan yemler ve besi şekillerine ilişkin bir anket çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bil. Ens. Derg. 18 (1-2):48-61
• Daş, A., İnci, H., Karakaya, E., Şengül, A.Y. (2014). Bingöl İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine bağlı sığırcılık işletmelerinin mevcut durumu. Türk Tarım ve Doğa Bil. Derg. 1(3): 421-429
• Demir, P, Aksu Elmalı, D., Işık, S., Tazegül, R., Ayvazoğlu, C. (2013). Kars İli Süt sığırcılık işletmelerinde yem kullanımı ve hayvan besleme alışkanlıklarının ekonomik önemi. Atatürk Üniv. Vet. Bil. Derg. 8(3): 229-236
• Demirhan, S.A., Yenilmez, M. (2019). Current Situation, Problems And Solution of Dairy Cattle Enterprises in Uşak Province. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology 7(12): 2198-2203.
• Diler, A., Güler, O., Aydın, R., Yanar, M., Koçyiğit, R. (2017). Erzurum İli Narman İlçesi Sığırcılık İşletmelerinde Çiftlik Yönetimi ve Buzağı Yetiştirme Uygulamaları. Alınteri Journal of Agriculture Science 32(1): 39-45
• Diler, A., Koçyiğit, R., Yanar, M., Aydın, R., Güler, O. (2018). Erzurum İli Narman İlçesi Sığır Yetiştiricilerinin Sığır Besleme Tercihleri. Journal of the Institute of Science and Technology, 8(1), 341-349.
• Diler, A., Koçyiğit, R., Yanar, M., Aydin, R., Güler, O., Avcı, M. (2016). Erzurum ili Hınıs ilçesi sığırcılık işletmelerinde sığır besleme uygulamaları üzerine bir araştırma. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31(1): 149.
• Diler, A., Yanar, M., Özdemir, V. F., Aydın, R., Koçyiğit, R., & Yılmaz, A. (2022). A Study on Cattle Feeding Practices and Habits of Cattle Enterprises in Central County of Ağrı Province. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 10(6), 1083-1088.
• Doğanay, S., Yanar, M. (2023). Şanlıurfa İli Eyyubiye İlçesi Sığırcılık İşletmelerinde Sığır Besleme Alışkanlıkları ile İşletme Büyüklüğü Arasındaki İlişkiler. ANADOLU Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 33(1), 122-133.
• Han, Y., Bakır, G. (2009). Ergani İlçesindeki özel besi işletmelerinde besi uygulamaları ve ırk tercihleri. 6. Zootekni Bilim Kongresi 24-26 Haziran, Erzurum.
• Hozman, S.B. (2014). Sivas ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine üye süt sığırcılığı işletmelerinde hayvan besleme uygulamaları (Master's thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Kaygısız, A., Özkan, İ. (2021). Samsun Tekkeköy İlçesindeki Süt Sığırcılık İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Hijyen Koşulları. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25(2): 225- 233.
• Kaygısız, A., Tapkı, İ., Daş, Ö. (2022). Kahramanmaraş İli Andırın İlçesinde Faaliyet Gösteren Sığırcılık İşletmelerinde Buzağı Yetiştirme Teknikleri. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(3): 1857 - 1870.
• Kaygısız, A., Tümer, R. (2009). Kahramanmaraş İli süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri: 3. Hayvan besleme alışkanlıkları. KSÜ Doğa Bil. Dergisi, 12(1): 48-52.
• Kılıç, O., Eryılmaz, G.A. (2020). Samsun ilinde süt sığırcılığı yapan işletmelerin yapısal özellikleri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 7(3), 637-645.
• Koçyiğit, R., Diler, A., Yanar, M., Güler, O., Aydın, R. ve Avcı, M. (2015). Erzurum ili Hınıs ilçesi sığırcılık işletmelerinin yapısal durumu: çiftlik yönetimi ve buzağı yetiştirme uygulamaları. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 5(4): 85-97.
• Kurt, Ö., Şahin, O., Çoban, Ö.B. (2020). Muş İli Merkez İlçesi Sığırcılık İşletmelerinde İneklerin ve Buzağıların Beslenmesi Açısından Mevcut Durum ve Çözüm Önerileri. Akademik Ziraat Dergisi, 9(2), 337-344.
• Oğuz, K.F., Oğuz, N.M., Sipahi, C. (2013). Burdur İli süt sığırcılık işletmelerinde hayvan besleme ve beslenme hastalıklarına ilişkin yapısal durum Vet Hekim Der Derg 84(2): 7-19.
• Önal, A.R., Özder, M. (2008). Edirne ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine üye işletmelerin yapısal özellikleri. Namık Kemal Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(2): 197-203.
• Özdemir, V.F., Yanar, M., Bayram, B., Koçyiğit, R., Ergün, O. F., Aydın, R., Diler, A., Şat, O. (2023). Erzurum İli Aşkale İlçesi Sığırcılık İşletmelerinde Buzağı Yetiştirme Uygulamaları. Akademik Ziraat Dergisi, 12(2), 279-288.
• Özdemir, Y.Ö., Karaman, S. (2008). Tokat Merkez İlçedeki süt sığırı ahırlarının yapısal ve çevre koşulları yönünden yeterliliklerinin ve geliştirme olanaklarının araştırılması. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 1(2): 27-36.
• Özsağlıcak, S. and Yanar, M. (2021). Feed usage and cattle feeding practices in cattle enterprises in the Eastern Anatolia Region: The case of central County of Erzincan Province, Journal of Animal Science and Products. 4 (2):136-152.
• Öztürk, O., Şen, C., Aydın, B. (2019). Hayvancılık İşletmelerinin Yem Bitkileri Yetiştiriciliği ve Mera Kullanım Alışkanlıklarının Karşılaştırmalı Analizi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 28(1), 29-38.
• Savaş, S., Yenice, G. (2016). Rize İlinde Yapılan Süt Sığırcılığının Mevcut Durumunun Araştırılması. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 11(1): 78-83.
• Sezer, Y., Baytok, E., Akçay, A. (2020). Nevşehir ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısı ve hayvan besleme uygulamaları yönünden değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 17(3): 235-241.
• Soyak, A., Soysal, M.İ., Gürkan, E.K. (2007). Tekirdağ İli Süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri ve bu işletmelerin Siyah Alaca süt sığırı popülasyonunun çeşitli morfolojik özellikleri üzerine bir araştırma. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 4(3): 297-305.
• Tilki, M., Aydın, E., Sarı, M., Aksoy, A.R., Önk, K. (2013). Kars İli sığır işletmelerinde barınakların mevcut durumu ve yetiştirici talepleri: 1. Mevcut durum. Kafkas üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 19(1): 109-116, 2013.
• Tugay, A., Bakır, G. (2008). Giresun yöresindeki sığırcılık işletmelerinde kullanılan yem çeşitleri ve hayvan besleme alışkanlıkları. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 39(2): 231-239.
• TÜİK, (2024). Bitkisel ve Hayvansal Üretim İstatistikleri. http://tuik.gov.tr/ [Erişim tarihi:16.08.2024] Uzal, S., Uğurlu, N. (2006). Konya ili besi sığırı işletmelerinin yapısal analizi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(40): 131-139.
• Vural, Y. (2018). Kırıkkale yöresindeki bazı büyükbaş hayvan yetiştiricilerinin vermiş olduğu bilgilere ve işletmelerin uygulamış oldukları yöntemlere dayanarak büyükbaş hayvan yetiştiriciliği ve beslenme durumunun değerlendirilmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. 97 sayfa. Kırıkkale.