Özel Eğitim Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetlerinin Sosyodemografik Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2024, , 1986 - 2016, 30.06.2024

Gülşah Selin Tümkaya

https://doi.org/10.35675/befdergi.1385024

Öz

Araştırmada özel eğitim öğretmenlerinin sosyodemografik değişkenler ile örgütsel bağlılıkları ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesi için ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını Türkiye’nin farklı illerinde çalışan 224 özel eğitim öğretmeni oluşturmuştur. Araştırma sonuçları öğretmenlerin duygusal bağlılık düzeylerinin yüksek, devam ve normatif bağlılık düzeylerinin orta, işten ayrılma niyetlerinin ise düşük olduğunu göstermiştir. Öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının; cinsiyet, medeni durum, hizmet süresi ve görev yaptığı kurum değişkenlerine göre farklılaşmadığı, buna karşın duygusal bağlılığın mezun olunan bölüm ve öğrenci sayısı, devam bağlılığının yaş, normatif bağlılığın ise öğrenci sayısı değişkenlerine göre farklılaştığı anlaşılmıştır. Özel eğitim öğretmenlerinin işten ayrılma niyetleri; medeni durum, mezun olunan bölüm, hizmet süresi, görev yaptığı kurum ve öğrenci sayısı değişkenleri açısından farklılık gösterirken, cinsiyet ve yaş değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir. İşten ayrılma niyeti ile örgütsel bağlılığın duygusal bağlılık ve devam bağlılığı alt boyutları arasında negatif yönde orta düzeyde bir ilişki saptanmıştır. Duygusal ve devam bağlılığının işten ayrılma niyetini anlamlı bir şekilde yordadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İşten ayrılma niyeti, örgütsel bağlılık, özel eğitim öğretmeni

The Examination of Special Education Teachers' Organizational Commitment and Intention to Leave According to Sociodemographic Variables

Öz

In this research, the relationship between special education teachers' sociodemographic variables, organizational commitment, and intention to leave is examined. A relational survey model was used to determine the relationship between the variables. A total of 224 special education teachers working in different provinces of Turkey participated in the study. The results showed that teachers had high levels of emotional commitment, moderate levels of continuance and normative commitment, and low intention to leave. Teachers' organizational commitment did not differ according to gender, marital status, years of service and institution. However, emotional commitment was found to differ according to the department of graduation and the number of students, continuance commitment varied by age and normative commitment varied by the number of students. Special education teachers' intention to leave varied according to marital status, department of graduation, years of service, institution and the number of students, but not by gender and age. A moderately negative relationship was found between the intention to leave and the emotional and continuance commitment sub-dimensions of organizational commitment. Additionally, emotional and continuance commitment were found to significantly predict the intention to leave.

Anahtar Kelimeler

Intent to leave, organizational commitment, special education teacher

Kaynakça

• Al Momani, H.M. (2017). The mediating effect of organizational commitment on the relationship between work-life balance and ıntention to leave: Evidence from working women in Jordan. International Business Research, 10(6), 164-177. https://doi.org/10.5539/ibr.v10n6p164
• Ali, H.M. & Yangaiya, S.A. (2015). Investigating the influence of distributed leadership on school effectiveness: A mediating role of teachers’ commitment. Journal of Educational and Social Research, 5(1), 163–174. https:// doi.org/10.5901/jesr.2015.v5n1s1p163
• Alijanpou, M., Dousti, M. & Alijanpour, M. (2013). The relationship between organizational commitment and organizational trust of staff. Annals of Applied Sport Science, 1(4), 45-52.
• Allam, F. C. & Martin, M. M. (2021). Issues and challenges in special education: A qualitative analysis from teacher’s perspective. Southeast Asia Early Child. 10, 37–49.
• Altun, G. (2010). Özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No. 264094) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi-İstanbul].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Altun, M. (2017). The effects of teacher commitment on student achievement. International Journal of Social Sciences & Educational Studies, 3(3), 51-54. https://doi.org/10.23918/ijsses.v3i3p51
• Amble, B. (2006). Work- life balance becoming critical to recruitment and retention. Management Issues. Retrieved on September 24, 2023. https://www.management-issues.com/news/2981/work-life-balance-becoming-critical-to-recruitment-and-retention/
• Armstrong-Stassen, M. (1998). Alternative work arrangements: Meeting the challenges. Canadian Psychology 39(1-2), 108–123. https://doi.org/10.1037/h0086799
• Avcı, N. & Küçükusta, D. (2009). Konaklama işletmelerinde örgütsel öğrenme, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma eğilimi arasındaki ilişki. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20(1), 33-44.
• Aven, F., Parker, B. & McEvoy, G.M. (1993). Gender and attitudinal commitment to organization: A meta analysis. Journal of Applied Psychology, 72, 642-648. https://doi.org/10.1016/0148-2963(93)90043-O
• Bağcıoğlu, Z. (2017). Çalışanlarda motivasyon ve örgütsel bağlılık (Tez No. 449969) [Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi-İstanbul].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Batool, M. & Ullah, R. (2013). Impact of job satisfaction on organizational commitment in banking sector: Study of commercial banks in district Peshawar, International Review of Basic and Applied Sciences, 1(2), 12-24. https://www.researchgate.net/publication/269929286
• Batugal, M.L.C. & Tindowen, D.J.C. (2019). Influence of organizational culture on teachers’ organizational commitment and job satisfaction: The case of catholic higher education institutions in the Philippines. Universal Journal of Educational Research, 7(11), 2432–2443. https://doi.org/10.13189/ujer.2019.071121
• Bilgin, Y. (2018). Özel eğitim okullarında görev yapan öğretmenlerin çalışma yaşam kalitesi, psikolojik iyi oluş ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No. 529421)[Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi-Konya].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Billingsley, B. (2004a). Special education teacher retention and attrition: A critical analysis of the research literature. J. Spec. Educ. 38, 39-55. https://doi.org/10.1177/ 00224669040380010401
• Billingsley, B. S. (2004b). Promoting teacher quality and retention in special education. Journal of Learning Disabilities, 37(5), 370-376. https://doi.org/10.1177/00222194040370050101
• Billingsley, B., & Bettini, E. (2019). Special education teacher attrition and retention: A review of the literature. Rev. Educ. Res. 89, 697-744. https://doi.org/10.3102/ 0034654319862495
• Boe, E. E., Bobbitt, S. A., Cook, L. H., Whitener, S. D. & Weber, A. L. (1997). Why didst thou go? Predictors of retention, transfer, and attrition of special and general education teachers from a national perspective. The Journal of Special Education, 30(4), 390-411. https://doi.org/10.1177/002246699703000403
• Boen, F., Vanbeselaere, N. & Cool, M. (2006). Group status as a determinant of organizational identification after a takeover: A social identity perspective. Group Processes Intergroup Relations, 9 (4), 547 - 560. https://doi.org/10.1177/1368430206067555
• Brown. B.B. (2003). Employees’ organizational commitment and their perception of supervisors’ relations-oriented and task-oriented leadership behaviors [Master’s thesis, Virginia Polytechnic Institute and State University]. https://www.proquest.com/dissertations-theses/employees-organizational-commitment-their/docview/305300530/se-2?accountid=15725
• Çakınberk, A., Derin, N. & Demirel, E. T. (2011). Örgütsel özdeşleşmenin örgütsel bağlılıkla biçimlenmesi: Malatya ve Tunceli özel eğitim kurumları örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 3(1), 89-121.
• Çakır, A. (2007). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri ve okul kültürü algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No. 211334) [Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi-İstanbul].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Cammann C., Fichman M., Jenkinks D. & Klesh, J. (1979). The Michigan organizational assessment questionnaire. Unpublished manuscript, University of Michigan, Ann Arbor, 71, 138.
• Çankıran, S. (2019). Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin mesleki tükenmişlik ve iş doyumlarının mesleki benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi (Tez No. 555243) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi-Konya].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Chitiyo, M. (2006). Special education in Zimbabwe: Issues and trends. The Journal of the International Association of Special Education, 7(1), 22-27. https://doi.org/10.1186/s12978-015-0055-2
• Çiftçi Kahriman, G. (2022). İlkokul öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri ile örgütsel sessizlik düzeyleri arasındaki ilişki [Tezsiz yüksek lisans, Pamukkale Üniversitesi-Denizli].
• Conley, S. & You, S. (2017). Key influences on special education teachers’ intentions to leave: The effects of administrative support and teacher team efficacy in a mediational model. Educ. Manag. Adm. Leadersh. 45, 521-540. https://doi.org/10.1177/ 1741143215608859
• Cross, L.H. & Billingsley, B.S. (1994). Testing a model of special educators’ intent to stay in teaching. Exceptional Children 60(5), 411-421.
• Culverson, D. E. (2002). Exploring organizational commitment following radical change: A case study within the parks Canada agency [Master’s thesis, University of Waterloo]. http://hdl.handle.net/10012/717
• Dehaloo, G., & Schulze, S. (2013). Influences on the work engagement of secondary school teachers in rural Kwazulu-Natal. TD: The Journal for Transdisciplinary Research in Southern Africa, 9(2), 225-240.https://doi.org/10.4102/td.v9i2.205
• Demirkıran, T. (2004). Özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlerin iş tatminleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No. 149033) [Yüksek lisans tezi Marmara Üniversitesi-İstanbul].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Dilek, H. (2005). Liderlik tarzlarının ve adalet algısının; örgütsel bağlılık, iş tatmini ve örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkilerine yönelik bir araştırma (Tez No. 188149) [Doktora tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü-Kocaeli].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Dinç, G. (2018). Özel eğitim kurumlarında çalışan özel eğitim öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi (Tez No. 524807) [Yüksek lisans tezi, Biruni Üniversitesi -İstanbul].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Dirik, D. (2019). Ulusal yazın bağlamında işten ayrılma niyetinin öncüllerine ilişkin bir metaanaliz çalışması. Yönetim ve Ekonomi, 26(1), 131-155. https://doi.org/10.18657/yonveek.520699
• Eichinger, J. (2000). Job stress and satisfaction among special education teachers: Effects of gender and social role orientation. International Journal of Disability, Development and Education, 47(4), 397-412.
• Elitharp, T. (2005). The relationship of occupational stres, psychological strain, satisfaction with job, commitment to the profession, age, and resilience to the turnover ıntentions of special education teachers [Doctoral dissertation, Virginia Polytechnic Institute and State University].https://www.proquest.com/dissertations-theses/relationship-occupational-stress- psychological/docview/305381130/se-2?accountid=15725
• Eskibağ Ş. (2014). Öğretmenlerin örgütsel bağlılık ve iş doyumları ile mesleki performans arasındaki ilişki (Tez No. 370646) [Yüksek lisans tezi, Sabahattin Zaim Üniversitesi-İstanbul].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Ezer, Ö. (2014). Öğretim liderliği ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki (Sakarya ili örneği) (Tez No. 385877) [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi-Sakarya].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Fauth, B., Decristan, J., Decker, A., Büttner, G., Hardy, I., Klieme, E. & Kunter, M. (2019). The effects of teacher competence on student outcomes in elementary science education: The mediating role of teaching quality. Teaching and Teacher Education, 86, 102882. https://doi.org/10.1016/j.tate.2019.102882
• Fellows, S., Kahn, W. A. & Kessler, E. H. (2016). Encyclopedia of management theory. https://www.researchgate.net/publication/264205545_Organizational_commitment_theoy
• Fore, C. III, Martin, C. & Bender, W.N. (2002). Teacher burnout in special education: The causes and the recommended solutions. The High School Journal, 86(1), 36-44. https://doi.org/10.1353/hsj.2002.0017
• Fransson, G., & Frelin, A. (2016). Highly committed teachers: What makes them tick? A study of sustained commitment. Teachers and Teaching, 22(8), 896-912. https://doi.org/10.1080/13540602.2016.1201469
• Fu, W., Pan, Q., Zhang, C. & Cheng, L. (2022). Influencing factors of Chinese special education teacher turnover intention: Understanding the roles of subject well-being, social support, and work engagement. International Journal of Developmental Disabilities, 68(3), 342-353. https://doi.org/10.1080/20473869.2020.1780553
• Garipağaoğlu, B. Ç. (2013). Examining organizational commitment of private school teachers. Journal of Educational & Instructional Studies in the World, 3(2), 22-28.
• Gatling, A., Kang, H. J. A. & Kim, J. S. (2016). The effects of authentic leadership and organizational commitment on turnover intention. Leadership & Organization Development Journal, 37(2), 181-199. https://doi.org/10.1108/LODJ-05-2014-0090
• Gautam, T., Van Dick, R. & Wagner, U. (2004). Organizational identification and organizational commitment: Distinct aspects of two related concepts. Asian Journal of Social Psychology, 7(3), 301–315. https://doi.org/10.1111/j.1467-839X.2004.00150.x
• Gençer Çelik, G. (2020). Öğretmenlerin işten ayrılma niyetlerinde iş tatmini, örgütsel bağlılık ve tükenmişliğin rolü. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 7(7), 276-294. https://dergipark.org.tr/en/pub/asead/issue/56000/751629
• Gersten, R., Keating, T., Yovanoff, P., & Harniss, M. K. (2001). Working in special education: Factors that enhance special educators' intent to stay. Exceptional Children, 67(4), 549-567. https://doi.org/10.1177/001440290106700408
• Gökaslan, M.O. (2018). Öğretmenlerde örgütsel bağlılık, işe gömülmüşlük, işe adanmışlık ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: Bir alan çalışması. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 3(2), 25-46.
• Golan, O., LaCava, P. G. & Baron-Cohen, S. (2007). Assistive Technology as an Aid in Reducing Social Impairment in Autism. In R. L. Gabriels & D. E. Hill (Ed.), Growing up with Autism: Working with school-age children and adolescents (pp. 124-142). Guilford Press.
• Gül, Ö. (2018). İlkokul öğretmenlerinin özyeterlik inancı ile örgütsel bağlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No. 532839) [Doktora tezi, Balıkesir Üniversitesi-Balıkesir].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Güleç-Aslan, Y., Özbey, F., Sola-Özgüç, C. & Cihan, H. (2014). Vaka araştırması: Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin sorunları ve ihtiyaçları. Journal of International Social Research, 7(31), 639-659.
• Güngören, A. S. (2020). Otizm üzerinde çalışan özel eğitim öğretmenlerinin örgütsel bağlılığı [Tezsiz yüksek lisans, Pamukkale Üniversitesi-Denizli].
• Gürül, B. (2013). Takım çalışması ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiye yönelik uygulamalı bir araştırma (Tez No. 331088) [Doktora tezi, Aydın Üniversitesi- İstanbul].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Hackett, R. D., Bycio, P. & Hausdorf, P. A. (1994). Further assessments of Meyer and Allen's (1991) three-component model of organizational commitment. Journal of Applied Psychology, 79(1), 15-23. https://doi.org/10.1037/0021-9010.79.1.15
• Hagaman, J. L. & Casey, K. J. (2018). Teacher attrition in special education: Perspectives from the field. Teach. Educ. Spec. Educ. 41, 277-291. https://doi.org/10.1177/ 0888406417725797
• Hawkins, Wilbert D. (1998). Predictions of affective organizational commitment among high school principals [Doctoral dissertation, Virginia Polytechnic Institute and State University]. https://www.proquest.com/dissertations-theses/predictors-affective-organizational-commitment/docview/304461116/se-2?accountid=15725
• Himmetoğlu, B., Shikhkamalova, V., & Bayrak, C. (2022). Özel eğitim öğretmenlerinin karşılaştıkları problemler ve bu problemlerin çözümünde okul müdürlerinin rolü. Trakya Eğitim Dergisi, 12(3), 1597-1618.
• Imran, R., Allil, K. & Mahmoud, A. B. (2017). Teacher’s turnover intentions: Examining the impact of motivation and organizational commitment. International Journal of Educational Management, 31(6), 828-842. https://doi.org/10.1108/IJEM-05-2016-0131
• Ingersoll, R.M. (2001). Teacher turnover and teacher shortages: An organizational analysis. American Educational Research Journal, 8(3), 499-534 https://doi.org/10.3102/00028312038003499
• Jonathan, H., Thibeli, M. & Darroux, C. (2013). Impact investigation of organizational commitment on intention to leave of public secondary school teachers in Tanzania. Developing Country Studies, 3(11), 78-91. https://core.ac.uk/download/pdf/234681336.pdf
• Kamel, M. M. (2013). The mediating role of affective commitment in the relationship between quality of work life and intention to leave. Life Science Journal, 10(4),1062-1067.
• Karakoç, B. (2016). Öğretmenlerin okulda karşılaştıkları yıldırma davranışları ile örgütsel bağlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Tez No. 416225) [Yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi-Sivas].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Karakuş, S., & Ünsal, S. (2017). Özel eğitim öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık ile mesleki sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Eurasia Social Sciences/Uluslararasi Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 8(29), 831-850.
• Karasar, N. (2022). Bilimsel araştırma yöntemleri (37. baskı). Nobel Yayıncılık
• Karataş, S. & Güleş, H. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş tatmini ile örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 74-89.
• Klein, H. J. & Park, H. M. (2015). Organizational commitment. In: James D. Wright (Ed.), International encyclopedia of the social & behavioral sciences, (2nd edition, pp. 334–340), Elsevier.
• Konakçı Göven, E. (2018). İlkokullarda örgütsel sessizlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki (Eskişehir il merkezindeki ilkokullarda bir çalışma) (Tez No. 506584) [Yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi-Eskişehir].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Loscocco, K. A. (1990). Reactions to blue-collar work: A comparison of women and men. Work and Occupations, 17(2), 152-177. https://doi.org/10.1177/0730888490017002002
• Makanjee, C.R., Hartzer, Y.F. & Uys, I.L. (2006). The effect of perceived organizational support on organizational commitment of diagnostic imaging radiographers. Radiography, 12(2), 118-126. https://doi.org/10.1016/j.radi.2005.04.005
• McInerney, D. M., Ganotice Jr, F. A., King, R. B., Marsh, H. W. & Morin, A. J. (2015). Exploring commitment and turnover intentions among teachers: What we can learn from Hong Kong teachers. Teaching and Teacher Education, 52, 11-23. https://doi.org/10.1016/j.tate.2015.08.004
• Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1997). Commitment in the workplace: theory, research, and application. Sage publications.
• Meyer, J. P. Stanley, D. J., Herscovitch, L. & Topolnytsky, L. (2002). Affective, continuance, and normative commitment to the organization: A meta-analysis of antecedents, correlates, and consequences. Journal of vocational behavior, 61(1), 20-52. https://doi.org/10.1006/jvbe.2001.1842
• Meyer, J. P., Allen, N. J. & Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology, 78(4), 538–551. https://doi.org/10.1037/0021-9010.78.4.538
• Meyer, J.P. & Allen, N.J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61–89. https://doi.org/10.1016/1053-4822(91)90011-Z
• Miller, M. D., Brownell, M. T. & Smith, S. W. (1999). Factors that predict teachers staying in, leaving, or transferring from the special education classroom. Exceptional Children, 65(2), 201-218.
• Moç, T. (2018). Duygusal emek davranışlarının işten ayrılma niyeti üzerine etkisi: Özel eğitim kurumlarında çalışanlar üzerine bir araştırma. Journal of Institute of Economic Development and Social Researches, 4(13), 673-690. https://doi.org/10.31623/iksad.107
• Morvant, M. & Gersten, R. (1995). Attrition/retention of urban special education teachers: Multi-faceted research and strategic action planning. Final Performance Report, 1[Chapter Three and Chapter Four].
• Murangi, A., Rothmann S. & Nel, M. (2022). Special education teachers' job demands-resources profiles and capabilities: Effects on work engagement and intention to leave. Front Psychol., 13, 1-19. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.942923
• Murangi, A. & Bailey, L. (2022). Employee engagement of special needs teachers in Windhoek, Namibia: The moderating role of job crafting. SA Journal of Industrial Psychology, 48(1), 1-10. https://doi.org/10.4102/sajip.v48i0.1964
• Nayir, F. (2012). The relationship between perceived organizational support and teachers’ organizational commitment. Eurasian Journal of Educational Research, 48, 97-116.
• Nguni, S., Sleegers, P. & Denessen, E. (2006). Transformational and transactional leadership effects on teachers’ job satisfaction, organizational commitment, and organizational citizenship behavior in primary schools: The Tanzanian case. School Effectiveness and School Improvement, 17(2), 145-177. https://doi.org/10.1080/09243450600565746
• Öğülmüş, K. (2014). Alan mezunu ve alan dışı lisans programlarından mezun özel eğitim öğretmenlerinin mesleki yeterliklerinin değerlendirilmesi (Tez No. 372165) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi-Konya].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Oktay, E. & Gül, H. (2005). Demografik değişkenlerin duygusal, devamlılık ve normatif bağlılıkla ilişkileri üzerine bir araştırma. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 4, 65 - 83.
• Okubanjo, A. O. (2014). Organizational commitment and job satisfaction as determinant of primary school teachers turnover ıntention. Higher Education of Social Science, 7(1), 173-179. http://dx.doi.org/10.3968/5304
• O'Reilly, C. A. & Caldwell, D. F. (1981). The commitment and job tenure of new employees: Some evidence of post decisional justification. Administrative Science Quarterly, 597-616.
• Özkeskin, M. (2019). Öğretmenlerin işle bütünleşme düzeyleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No. 602351) [Yüksek lisans tezi, Kastamonu Üniversitesi-Kastamonu].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Özsoy, A. S., Ergül, Ş. & Bayık, A. (2004). Bir yüksekokul çalışanlarının kuruma bağlılık durumlarının incelenmesi. İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. E-Dergi, 6 (2), http://www.isguc.org/arc_view.php?ex=221. 12/08/2005
• Öztürk Çiftçi, D., Meriç, E. & Meriç, A. (2015). Örgütsel sessizlik, tükenmişlik ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: Ordu ili özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde bir uygulama. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41), 996-1007. http://dx.doi.org/1017719/jisr.20154115082
• Peyton, D. J., Acosta, K., Harvey, A., Pua, D. J., Sindelar, P. T., Mason-Williams, L., Dewey, J., Fisher, T. & Crews, E. (2021). Special education teacher shortage: Differences between high and low shortage states. Teacher Education and Special Education, 44(1), 5-23. http://dx.doi.org/10.1177/ 0888406420906618
• Rice, C.J. & Goessling, D.P. (2005). Recruiting and retaining male special education teachers. Remedial and Special Education, 26(6), 347-356. http://dx.doi.org/10.1177/07419325050260060501
• Sabuncu, Ş. (2015). Eğitim kurumlarında uygulanan kariyer yönetimi uygulamaları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki (Kazan ilçesi örneği) (Tez No. 397401) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Sarı, H. (2004). An analysis of burnout and job satisfaction among Turkish special school headteachers and teachers, and the factors effecting their burnout and job satisfaction. Educational Studies, 30(3), 291-306. http://dx.doi.org/10.1080/0305569042000224233
• Schaufeli, W., Salanova, M., Gonzalez-Roma, V. & Bakker, A. (2000). The measurement of engagement and burnout: A two sample confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness Studies, 3, 71-92. https://doi.org/10.1027/1015-5759/a000430
• Şenel, S. & Karaca, A. (2022). Duygusal bağlılık ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkide örgütsel kimliğin aracı rolü: Devlet okullarında bir alan araştırması. Journal of Academic Perspective on Social Studies, 1, 19-42. https://doi.org/10.35344/japss.1067434
• Shyman, E. (2011). Examining mutual elements of the job strain model and the effort-reward imbalance model among special education staff in the USA. Educational Management Administration & Leadership, 39(3), 349–363.
• Singer, J.D. (1993). Are special educators’ career paths special? Reports from a 13-year longitudinal study. Exceptional Children, 59, 262-279.
• Sönmez, M. (2016). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel bağlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Tez No. 448408) [Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi-İstanbul].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Sousa-Poza, A. & Henneberger, F. (2004). Analysing job mobility with turnover intentions: An international comparative study. Journal of Economic, 38(1), 113-137. https://doi.org/10.1080/00213624.2004.11506667
• Stempien, L. R. & Loeb, R. C. (2002). Differences in job satisfaction between general education and special education teachers: Implications for retention. Remedial and Special Education, 23(5), 258-267. https://doi.org/10.1177/07419325020230050101
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson Education.
• Tett, R. & Meyer, J. (1993). Job satisfaction, organizational commitment, turnover intention and turnover: Path analyses based on meta-analytic findings. Personnel Psychology, 46, 259–293. http://dx.doi.org/10.1111/j.1744-6570.1993.tb00874.x
• Thornton, B., Peltier, G. & Medina, R. (2007). Reducing the special education teacher shortage. The Clearing House, 80(5), 233-238. http://dx.doi.org/10.3200/TCHS.80.5.233-238
• Tiryaki, T. (2005). Örgüt kültürünün örgütsel bağlılık üzerine etkileri (Tez No. 185986) [Yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi-Kütahya].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Tiwari, A., Das, A. & Sharma, M. (2015). Inclusive education a “rhetoric” or “reality”? Teachers’ perspectives and beliefs. Teaching and Teacher Education, 52, 128-136. https://doi.org/10.1016/j.tate.2015.09.002
• Topaloğlu, M., Koç, H. & Yavuz, E. (2008). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığının bazı temel faktörler açısından analizi. Kamu-İş Dergisi, 9(4), 4-11.
• Trimble, D. E. (2006). Organizational commitment, job satisfaction, and turnover intention of missionaries. Journal of Psychology and Technology, 34(4), 349-360. https://doi.org/10.1177/009164710603400405
• Uştu, H. & Tümkaya, S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin mesleki bağlılık, işten ayrılma niyeti ve bazı sosyo-demografik özelliklerinin örgütsel bağlılığı yordama düzeylerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 16(3), 1262-1274. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.330256
• Van der Klink, J. J. L., Bültmann, U., Burdorf, A., Schaufeli, W. B., Zijlstra, F. R. H., Abma, F. I., Brouwer S, & van der Wilt, G.J. (2016). Sustainable employability–definition, conceptualization, and implications: A perspective based on the capability approach. Scand. J. Work Environ. Health 42, 71-79. https://doi.org/10.5271/sjweh. 3531
• Vittek, J. (2015). Promoting special educator teacher retention: A critical review of the literature. SAGE Open, 5, 1-6. https://doi.org/10.1177/2158244015589994
• Whitaker, S. D. (2000). Mentoring beginning special education teachers and the relationship to attrition. Exceptional children, 66(4), 546-566.
• Xie, Z. & Zhang, L.F. (2022). Attitudes towards inclusive education and organizational commitment: Comparing three types of teachers in Chinese inclusive education schools. Asia Pacific Journal of Education, 1-4. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/02188791.2022.2112146
• Yapıcı, N. (2008). İşyerinde sistematik yıldırma(mobbing), algılanan nedenleri ve iş tatmini ile işten ayrılma niyeti üzerine etkisi: Antalya ili tarım sektöründe bir araştırma (Tez No. 229311) [Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi-Antalya].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Yeo, L.S., Chong, W.H., Neihart, M.F. & Huan, V.S. (2014). Teachers’ experience with inclusive education in Singapore. Asia Pacific Journal of Education, 36(sup1), 69-83. https://doi.org/10.1080/02188791.2014.934781
• Yoldaş, M. A. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri ile örgütsel bağlılık düzeylerinin incelenmesi (Tez No. 533724) [Yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi-Gaziantep].Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Yücel, I. & Bektaş, C. (2012). Job satisfaction, organizational commitment and demographic characteristics among teachers in Turkey: Younger is better? Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 1598-1608. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.05.346
• Yüksel Kayahan, D. (2018). Rehabilitasyon merkezinde çalışan öğretmenlerin karşılaştıkları güçlükler ve ihtiyaçlarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Researcher: Social Science Studies, 6(2), 57-64.
• Yüksel, H. & Yüksel, M. (2014). İş doyumu ile işten ayrılma düzeyi arasındaki ilişki: İlköğretim öğretmenleri üzerinde bir uygulama. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(32), 5 59- 572.
• Zaman, O. (2006). Ortaöğretim kurumlarında çalışan alan dışından atanmış rehber öğretmenlerin iş doyumları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki (Tez No. 215384) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Zemba, B. & Chipindi, F. M. (2020). Challenges faced by pupils with disabilities in accessing primary education in two selected inclusive education piloting schools in Livingstone district. International Journal of Research and Scientific Innovation (IJRSI), 7 (12), 116-126. https://doi.org/10.51244/IJRSI.2020.71205