Investigation of the Relationships between Personality Traits and Self-Perceptions of Leadership Behaviors of Faculty of Sport Sciences Students

Yıl 2024, , 2743 - 2769, 21.12.2024

Adem Bulut , İsmail Karataş , Eda Adatepe

https://doi.org/10.35675/befdergi.1465708

Öz

This research was conducted to examine the relationships between the personality traits of students of Faculty of Sports Sciences at Bayburt University and their self-perceptions of leadership behaviors. In this context, consistent with the purpose of the quantitative study, the relational screening model was used. The sample of the study consists of a total of 451 students of the Faculty of Sports Sciences, including 188 women and 263 men. Convenience sampling method was used in selecting the research group. A survey form was used as a data collection tool and this form consists of three parts. The first part of this survey form includes "Personal Information Form", the second part includes "Undergraduate Students' Self-Perceptions of Leadership Behaviors Scale", and the third part includes "Turkish Big Five Personality Scale". First, descriptive statistics of the raw data obtained through this form were calculated, taking into account the data type. Correlation and regression analyzes were conducted on the data obtained in the study. As a result, it was determined that there were significant relationships between the participants' personality traits and their self-perceptions of leadership behaviors, and it was understood that these personality traits were effective on their self-perceptions of leadership behaviors.

Anahtar Kelimeler

Personality, leadership, sports, sports sciences, student

Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Kişilik Özellikleri İle Liderlik Davranışlarına İlişkin Öz Algıları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi

Öz

Bu araştırma, Bayburt Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin kişilik özellikleri ile liderlik davranışlarına ilişkin öz algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu bağlamda nicel olarak yürütülen çalışmanın amacıyla tutarlı olarak ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu, 188 kadın ve 263 erkek olmak üzere toplam 451 Spor Bilimleri Fakültesi öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma grubu seçiminde kolayda örnekleme yönteminden faydalanılmıştır. Veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmış olup bu form üç bölümden oluşmaktadır. Bu anket formunun birinci bölümünü “Kişisel Bilgi Formu”, ikinci bölümünü “Lisans Öğrencilerinin Liderlik Davranışlarına İlişkin Öz Algıları Ölçeği”, üçüncü bölümünü “Türkçe Büyük Beşli Kişilik Ölçeği” oluşturmaktadır. Bu form aracılığıyla elde edilen ham verilerin ilk olarak veri türü gözetilerek tanımlayıcı istatistikleri hesaplanmıştır. Araştırmada elde edilen verilere ilişkin korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Sonuç olarak katılımcıların kişilik özellikleri ile liderlik davranışlarına ilişkin öz algıları arasında anlamlı ilişkilerin olduğu tespit edilmiş olup bu kişilik özelliklerinin liderlik davranışlarına ilişkin öz algılar üzerinde etkili oldukları anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kişilik, liderlik, spor, spor bilimleri, öğrenci

Kaynakça

• Aktan, E., Ağca, H., & Çakmak, V. (2014). Liderliğe yönelik bilimsel yaklaşımlar. P. A. Gürel ve R. Yılmaz (Ed.) Liderlik ve çağdaş boyutları (1. baskı, s.317-336) içinde. İstanbul: Derin Yayınları.
• Ballı, E. (2013). Lider olarak algılanmada kişilik özelliklerinin etkisi: Özel güvenlik görevlisi örnekleminde ampirik bir çalışma, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (3), 85-94.
• Bilgin, A. (2022). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin kişilik özelliklerinin liderlik davranışlarına olan etkisinin incelenmesi (Tez No: 751330) [Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi-Muğla]. Yükseköğrenim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik. (Çev. İ.D. Erguvan Sarıoğlu). Kaknüs Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (4.baskı). Pegem A Yayıncılık.
• Chelladurai, P., & Saleh, S. D. (1980). Dimensions of leader behavior in sports: development of a leadership scale. Journal of sport psychology, 2(1), 34-45. https://doi.org/10.1123/jsp.2.1.34
• Colbert, A. E., Judge, T. A., Choi, D., & Wang, G. (2012). Assessing the trait theory of leadership using self and observer ratings of personality: The mediating role of contributions to group success. The leadership quarterly, 23(4), 670-685. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2012.03.004
• Cüceloğlu, D. (1993). İnsan ve davranışı (4. Basını). Remzi Kitabevi.
• Çivitci, N., & Arıcıoğlu, A. (2012). Beş faktör kuramına dayalı kişilik özellikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 78-96.
• Dayıcan, Y., & Demiray, E. (2021). Türkiye masa tenisi liglerinde oynayan sporcuların liderlik yönelimleri ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 257-268. https://doi.org/10.25307/jssr.892620
• Doğan, S. (2005). Çalışan ilişkileri yönetimi (1. Baskı). Kare Yayınları.
• Düger, Y. S. (2021, July 10-13). Kişilik özelliklerinin liderlik etme motivasyonuna etkisi: Cinsiyet bağlamında bir araştırma, 20. International Business Congress, Giresun, Turkey.
• Düzgün, A. (2022). Z Kuşağının Kişilik Özellikleri ile Liderlik Tarzı Beklentisi Arasındaki İlişki. Erciyes Akademi, 36(1), 408-431. https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.-1077762
• Ensari, N., Riggio, R.E., Christian, J., & Carslaw, G. (2011). Who emerges as a leader? Meta-analyses of individual differences as predictors of leadership emergence. Personality and Individual Differences, 51, 532-536. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/j.paid.2011.05.-017
• Eren, E. (2000). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi (6.baskı). Beta Yayınevi.
• Evinç, Ş. G. (2004). Maternal personality characteristics, affective state, and psychopathology in relation to children's attention deficit and hyperactivity disorder and comorbid symptoms (147591). [Master’s thesis, Middle East Technical University-Ankara]. Yükseköğrenim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Farsani, M. E. (2013). Relationship between leadership styles and personality traits among woman physical education teachers. European Journal of Sports and Exercise Science, 2(1):17-21.
• Gama, D. R. N. D., Nunes, R. D. A. M., Castro, J. B. P. D., Souza, C. A. M. D., Rodrigues Júnior, F. L., & Vale, R. G. D. S. (2019). Analysis of the relationship between personality traits and leadership characteristics of handball coaches of school teams in the state of Rio de Janeiro, Brazil. Motriz: Revista de Educação Física, 25. https://doi.org/10.1590/s1980-6574201900030014
• Garland, D. J., & Barry, J. R. (1990). Personality and leader behaviors in collegiate football: A multidimensional approach to performance. Journal of research in personality, 24(3), 355-370. https://doi.org/10.1016/0092-6566(90)90026-3
• George, D., & Mallery, P. (2010). SPSS for Windows step by step: a simple guide and reference, 17.0 update. 10th ed. Boston: Allyn & Bacon.
• Gökbaraz, N., Bozyiğit, E., & Gökçe, H. (2021). Spor bilimleri öğrencilerinin liderlik davranışlarına ilişkin öz algıları ile yaratıcı kişilik özellikleri arasındaki ilişki. Eurasian Research in Sport Science, 6(1), 77-88. https://doi.org/10.29228/ERISS.7
• Hazar, M. (2000). Beden eğitimi ve sporda oyunla eğitim. Tutibay Yayınları.
• Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2010). Management theory, research and practice. Ankara: Nobel Printing Distribution.
• İnanç, B., & Yerlikaya, E. (2013). Kişilik kuramları (7.baskı). Pegem Akademi.
• Judge, T. A., Bono, J. E., Ilies, R., & Gerhardt, M. W. (2002). Personality and leadership: A qualitative and quantitative review. Journal of Applied Psychology, 87(4), 765–780. https://doi.org/10.1037/0021-9010.87.4.765
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. (5. Baskı). Asil Yayın Dağıtım.
• Kalshoven, K., Den Hartog, D. N., & De Hoogh, A. H. B. (2011). Ethical leadership at work questionnaire (ELW): Development and validation of a multidimensional measure. The Leadership Quarterly, 22(1), 51-69.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi: kavram ilkeler teknikler (7. Basım). 3A Eğitim Araştırma Danışmanlık Ltd.
• Kassim, A. F. M., Mazli, A., Saufi, A., & Mansor, S. H. (2021). Assessing coach’s personality and transformational leadership behavior among team and individual sports. The International Journal of Indian Psychology, 9(3), 1061-70. http://dx.doi.org/-10.25215/0903.097
• Konter, E. (1996). Bir lider olarak antrenör. Alfa Yayınları.
• Köknel, Ö. (1984). Kişilik, kaygıdan mutluluğa (5.baskı). Altın Kitaplar.
• Kul, M., & Güçlü, M. (2010). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile beden eğitimi öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2),1021-1038.
• Lowe, K. B., Kroeck, K. G., & Sivasubramaniam, N. (1996). Effectiveness correlates of transformational and transactional leadership: A meta-analytic review of the MLQ literature. The leadership quarterly, 7(3), 385-425. https://doi.org/10.1016/S1048-9843(96)90027-2
• Maxwell, J. C. (1999). Liderlik nitelikleri. (Çev: İ. Şener). Beyaz Yayınları.
• McClure, L. and Werther, W.B. (1993). Personality Variables in Management Development Interventions. Journal of Management Development, Vol. 12 No. 3, pp. 39-47. https://doi.org/10.1108/02621719310025056
• McCrae, R. R., & Costa, P. T., Jr. (2008). The five-factor theory of personality. In O. P. John, R. W. Robins, & L. A. Pervin (Eds.), Handbook of personality: Theory and research (pp. 159–181). The Guilford Press.
• Özbek, O., & Kızılyallı, M. (2017). Lisans öğrencilerinin liderlik davranışlarına ilişkin öz algıları: Ölçek geliştirme çalışması. Journal of Human Sciences, 14(4), 4112-4122. DOI:10.14687/jhs.v14i4.4635
• Özdevecioğlu, M. (2002). Kamu ve özel sektör yöneticileri arasındaki davranışsal çalışma koşulları ve kişilik farklılıklarının belirlenmesine yönelik bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (19), 115- 134.
• Özkan, R., & Yaman, M. (2023). Amatör spor kulüpleri federasyonu yöneticilerinin liderlik yönelimleri, kişilik özellikleri ve empati düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Online Journal of Recreation and Sports, 12(1), 55-69. http://dx.doi.org/10.22282/-tojras.1201080
• Robertson, I. T. (2000). Conscientiousness and managerial performance. Journal of Occupational & Organizational Psychology 73(2): 171-18. http://dx.doi.org/-10.1348/096317900166967
• Sayın, U., & Sayın, H. Z. (2019). Y kuşağı üniversite son sınıf öğrencilerinin beş faktör kişilik özellikleri ve liderlik uygulamaları tercihleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Anadolu University Journal of Education Faculty, 3(2), 57-78. https://doi.org/-10.34056/aujef.458916
• Sekaran, U., & Bougie, R. (2016). Research methods for business: A Skill-Building Approach (7th Edition). West Sussex: John Wiley & Sons Ltd.
• Shalaby, M. N. (2017). The Determinants of leadership: Genetic, hormonal, personality traits among sport administrators. International Journal of Pharmaceutical and Phytopharmacological Research, 7(5), 9-14. https://eijppr.com/aY6eARL
• Shrestha, N. (2020). Detecting multicollinearity in regression analysis. American Journal of Applied Mathematics and Statistics, 8(2), 39-42. DOI:10.12691/ajams-8-2-1
• Şengül, A. N. (2019). Genç futbolcuların kişilik ve bazı özellikleri ile antrenörlerde bulunmasını istedikleri liderlik tarzlarının değerlendirilmesi (Tez No. 599968) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed.). Allyn and Bacon.
• Tahaoğlu, F., & Gedikoğlu, T. (2009). İlköğretim okul müdürlerinin liderlik rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(58), 274-98.
• Tiryaki, Ş. (2000). Spor psikolojisi kavramlar, kuramlar ve uygulama (1.baskı) Eylül Yayınları.
• Ünlü, İ. O. (2023). Kickboks sporcularının liderlik yönelimi. Yalova Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 12-29.
• Weinberg, S. R, & Gould, D. (2007). Personality and sport. Foundation of sport and exercise psychology. Human Kinetics Publishers: Champaign, IL. p.40.
• Yetim, A. (1996). Spor yönetiminde liderlik. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(3), 85-94.