Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışları ile Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Örgütsel Adaletleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 20 Sayı: 48, 1588 - 1604

Yunus Erdoğan , Murat Kul

https://doi.org/10.35675/befdergi.1678987

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin etik liderlik davranışları ile örgütsel adalet algıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışma, 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Sakarya ilinde görev yapan 90 kadın ve 254 erkek olmak üzere toplam 344 öğretmen ile yürütülmüştür. Öğretmenlerin etik liderlik algılarını ölçmek amacıyla "Etik Liderlik Ölçeği", örgütsel adalet algılarını belirlemek amacıyla ise "Örgütsel Adalet Ölçeği" kullanılmıştır. Verilerin analizinde öncelikle normallik testi uygulanmış; ardından alt problemlerin test edilmesinde t-testi, ANOVA ve Pearson Korelasyon Analizi yöntemlerinden yararlanılmıştır. Araştırma bulguları, öğretmenlerin etik liderlik ve örgütsel adalet algılarının; cinsiyet, yaş, mesleki kıdem, okuldaki görev süresi ve okul yöneticiliği deneyimi değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar gösterdiğini ortaya koymuştur. Ayrıca, etik liderlik ile örgütsel adalet algıları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular, mevcut literatürle büyük ölçüde örtüşmekte olup, beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin örgütsel adalet algılarının geliştirilmesinde etik liderlik davranışlarının belirleyici bir rol oynadığını göstermektedir. Bu doğrultuda, eğitim kurumlarında etik liderlik anlayışının teşvik edilmesi, öğretmenlerin örgütsel adalet algılarının güçlendirilmesine katkı sağlayabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Beden eğitimi ve spor öğretmeni , etik liderlik , örgütsel adalet

Investigation of the Relationship Between School Administrators' Ethical Leadership Behaviors and the Organizational Justice of Physical Education and Sports Teachers

Öz

The main purpose of this research is to examine the relationship between ethical leadership behaviors of physical education and sports teachers and their perceptions of organizational justice. The study was conducted with a total of 344 teachers, 90 female and 254 male, working in Sakarya province in the 2019-2020 academic year. "Ethical Leadership Scale" was used to measure teachers' ethical leadership perceptions, and "Organizational Justice Scale" was used to determine their perceptions of organizational justice. First, normality test was applied in the analysis of the data; then, t-test, ANOVA and Pearson Correlation Analysis methods were used to test the sub-problems. The research findings revealed that teachers' ethical leadership and organizational justice perceptions showed statistically significant differences according to the variables of gender, age, professional seniority, tenure at school and school administration experience. In addition, a positive significant relationship was found between ethical leadership and organizational justice perceptions. The findings largely coincide with the existing literature and show that ethical leadership behaviors play a decisive role in the development of physical education and sports teachers' perceptions of organizational justice. In this direction, it was concluded that encouraging ethical leadership in educational institutions could contribute to the strengthening of teachers' perceptions of organizational justice.

Anahtar Kelimeler

Physical education and sport teacher , ethical leadership , organizational justice

Kaynakça

• Acar, G. & Kaya, M. (2012). Physical education teachers' views on ethical leadership behaviors of school administrators. Selcuk University Journal of Physical Education and Sports Science, 14(1), 95-102.
• Akatay, A., Yücekaya, P. & Kısat, N.Ç. (2016). The effects of managers' ethical leadership behaviors on organizational justice and cynicism: A study in Çanakkale Provincial Police Department. Journal of Management Sciences, 14(28), 483-509.
• Altınkurt, Y. & Yılmaz, K. (2010). Examining the relationship between management by values and organizational justice according to the perceptions of secondary school teachers. Educational Administration in Theory and Practice, 16(4), 463-484.
• Arslantaş, C. C. & Dursun, M. (2008). The indirect role of interactional justice in the effect of ethical leadership behavior on trust in the manager and psychological empowerment. Anadolu University Journal of Social Sciences, 8(1), 111-122.
• Aydın, I. (2018). Ethics in education and teaching. Pegem Citation Index.
• Brown, M. E. & Trevino, L. K. (2006). Ethical leadership: A review and future directions. The Leadership Quarterly, 17, 595-616.
• Can, N. (2002). Educational administration in the process of change. Journal of National Education, 155–156.
• Can, N. (2014). Teacher leadership, Pegem Publications.
• Chughtai, A., Byrne, M., & Flood., B. (2015). Linking ethical leadership to employee wellbeing: The role of trust in supervisor. Journal of Business Ethics, 653-663.
• Çengelci, E. (2014). Okul yöneticilerinin etik liderlik davranışları (Tez No. 372443) [Yüksek lisans tezi, Kocatepe Üniversitesi- Afyonkarahisar]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Demirkaya, H. & Şimşek-Kandemir, A. (2014). A business case study on the analysis of the relationship between dimensions of organizational justice and organizational trust. Atatürk University Journal of Social Sciences Institute, 18(2), 263-279.
• Deniz, S., Çimen, M., & Özsarı, H. (2016). A study to determine the organizational justice perception of health care workers. The Journal of Academic Social Science Studies, 42, 329-343.
• Ertürk, H. (2012). Okul müdürlerinin etik liderlik davranış düzeylerinin incelenmesi (Uşak ili örneği) (Tez No. 327798) [Yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi-Uşak]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Gül, H. & İnce, M. (2014). A study on the relationships between ethical leadership and organizational justice. Niğde University Journal of Economics and Administrative Sciences, 7(2), 127-150.
• Konak, M., & Erdem, M. (2015). The relationship between ethical leadership behaviors and conflict management strategies of primary school principals according to teachers' views. Educational Administration in Theory and Practice, 21(1), 69-91.
• Mertler, B. Z. (2015). Sınıf öğretmenlerinin okul yöneticilerinin etik liderlik davranışlarına ilişkin görüşleri (Tez No. 417626) [Yüksek lisans tezi, Okan Üniversitesi- Istanbul]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Örücü, E. & Özafşaroğlu, S. (2013). The effect of organizational justice on employees' turnover intention: An application in the Republic of South Africa. Mustafa Kemal University Social Sciences Institute Journal, 10(23), 335-358.
• Özdemir, T. Y., Boydak-Ozan, M. & Yirci, R. (2013). Ethical leadership behaviors of Provincial/District National Education Directorates' administrators according to the views of teachers and school administrators. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(3), 509-527.
• Saunders, M. N. & Thornhill, A. (2003). Organizational justice, trust and the management of change. Personnel Review, 32(3), 360-375.
• Sezgin-Nartgün, Ş. & Mor, DM (2015). The relationship between ethical leadership and psychological resilience according to teachers' views. AIBU Social Sciences Institute Journal, 15(2), 269-290.
• Şentürk, C. & Sağnak, M. (2012). The relationship between the leadership behaviors of primary school principals and school climate. Turkish Journal of Educational Sciences, 10(1), 29-43.
• Tuna, M. & Yeşiltaş, M. (2013). Ethical dimension of leadership: Perception of ethical leadership by employees in hotel enterprises. Journal of Business Research, 5(3), 184-209.
• Turan, E. D. (2015). Okul öncesi eğitimi yöneticilerinin etik liderlik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel adalet algısı ile ilişkisi (Adıyaman ili örneği) (Tez No. 439902) [Yüksek lisans tezi, Zirve Üniversitesi- Gaziantep]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Uğurlu, C. T. (2012). Perceptions of primary school teachers regarding ethical leadership behavior of managers. Ç. Ü. Journal of Social Sciences, 36(2), 203-213.
• Yıldırım, F. (2003). The relationship between organizational commitment in work life and organizational justice, organization-based self-esteem and some personal and organizational variables. Mülkiye, 27(239), 371-402
• Yıldız, H. (2015). Özel ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları: Konya / Meram ilçesi örneği (Tez No. 412347) [Yüksek lisans tezi, Mevlana Üniversitesi- Konya]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Yılmaz, E. (2005). Validity and reliability study of ethical leadership scale. Proceedings Book of XIV.Educational Sciences Congress, Pamukkale University, Denizli, 808-814.
• Zhu, W., May, D. R. & Avolio, B. J. (2004). The impact of ethical leadership behavior on employee outcomes: The roles of psychological empowerment and authentication. Journal of Leadership & Organizational Studies, 11(1), 16-26.