Ortaokul Öğrencilerinin Psikolojik Sağlamlığının Eğitim Stresi Açısından İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 11 Sayı: 2, 0 - 0, 23.12.2016

Feridun Kaya , Adem Peker , Besra Gündüz

Öz

Çalışmanın amacı, ilköğretim 6-7-8. Sınıf öğrencilerinin psikolojik sağlamlığının eğitim stresi açısından incelenmesidir. Çalışma grubunu ortaokul öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmaya, Erzurum il merkezinde yaşayan ilköğretim 6-7-8. Sınıflara giden 344 öğrenci katılmıştır. Katılımcılar 148 erkek, 196 kızlardan oluşmaktadır. Öğrencilerin yaşları 12-16 arasındadır. Araştırma verilerini toplamak için Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ve Eğitim Stres Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları SPSS 22 programında analiz edilmiştir. Çocuklarda eğitim stresinin psikolojik sağlamlılıkları üzerinde yordayıcı rolü çoklu regresyon analiziyle incelenmiştir. Çoklu regresyon analizi sonuçları psikolojik sağlamlılığının çalışma baskısı ve ders yükü tarafından negatif yordanırken başarı kaygısı tarafından pozitif yordandığını göstermiştir. Bununla birlikte beklentiye karşılık umutsuzluğun ise çocuklarda psikolojik sağlamlığı yordamadığı ortaya çıkarılmıştır. Standardize edilmiş beta katsayılarına göre psikolojik sağlamlılığı yordayan en önemli değişken çalışma baskısıdır. Bu bulgular ışığında sonuç ve önerilere yer verilmiştir.

Kaynakça

• Anyan, F. & Hjemdal, O. (2016). Adolescent stress and symptoms of anxiety and depression: Resilience explains and differentiates the relationships. Journal of Affective Disorders. 213-220.
• Arslan, G. (2015). Çocuk ve genç psikolojik sağlamlık ölçeği’nin (çgpsö) psikometrik özellikleri: geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ege Eğitim Dergisi,16(1), 1-12.
• Atkinson, R., Atkinson, R. C. & Hilgard, E. R. (1996). Psikolojiye giriş (Çeviri: Yavuz Alogan). Ankara: Arkadaş Yayınları.
• Durna, U. (2006). Üniversite öğrencilerinin stres düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 133-150.
• Gürgan, U. (2006). Yılmazlık ölçeği (yö): ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39 (2) ,45-74.
• Karaırmak, Ö. & Çetinkaya, R. S. (2011). Benlik saygısının ve denetim odağının psikolojik sağlamlık üzerine etkisi: duyguların aracı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 30-41.
• Karaırmak, Ö. & Siviş-Çetinkaya, R. (2009). Deprem deneyimini yaşamış yetişkinlerin bağlanma stilleri ve psikolojik dayanıklılıkları arasındaki ilişki. XVII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı Kitapçığı içinde (s.74-75). Ege Üniversitesi.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. (20. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Li, M. H. & Yang, Y. (2016). A cross‐cultural study on a resilience–stress path model for college students. Journal of Counseling & Development, 94(3), 319-332.
• Masten, A. S. & Coastworth, J. D. (1998). The development of competence in favorable and unfavorable environments: lessons from research on successful children. American Psychologist, 53(2), 205- 220
• Mori, S. C. (2000). Addressing the mental health concerns of international students. Journal of Counseling and Development, 78, 137–144.
• Odaci H. & Çikrıkci Ö.(2012). University students’ ways of coping with stress, life satisfaction and subjective well-being. The online journal of counseling and education (TOJCE) içinde (s. 117-130).
• Oktan, V. (2008). Üniversite sınavına hazırlanan ergenlerin psikolojik sağlamlıklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Peker, A. & Demir, M. (2016). Stres ile başa çıkma tarzları ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide mutluluğun aracı ve düzenleyici rolü. III. Internatıonal Eurasıan Educatıonal Research Congress Bildiri Özetleri Kitabı içinde (ss.1691-1692). Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
• Prince-Embury, S. (2010). Psychometric properties of the resiliency scales for children and adolescents and use for youth with psychiatric disorders. Journal of Psychoeducational Assessment, 28(4), 291-302.
• Rutter, M. (1987). Psychosocial resilience and protective mechanisms. American Journal of Orthopsychiatry, 57(3), 316-331.
• Rutter, M. (1990). Psychosocial resilience and protective mechanisms. In J. E. Rolf, A.S. Masten, D. Cicchetti, K. Nuechterlein ve S. Weintraub) Risk and protective factors in the development of psychopathology. New York: Cambridge University Press.
• Seçer, İ., Veyis, F. & Gökçen, R. A. (2015). Eğitim stres ölçeğinin türk kültürüne uyarlanması: güvenirlik ve geçerlik çalışması. İlköğretim Online,14(1).
• Silva III, J. M. (1990). An analysis of the training stress syndrome in competitive athletics. Journal of Applied Sport Psychology, 2(1), 5-20.
• Şahin Baltacı, H. & Karataş, Z. (2015). Perceived social support, depression and life satisfaction as the predictor of the resilience of secondary school students: the case of Burdur. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), (60).
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
• Terzi, Ş. (2006). Kendini toparlama gücü ölçeğinin uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi, 26, 77-86.
• Turgut. Ö. (2015). Ergenlerin psikolojik sağlamlık düzeylerinin önemli yaşam olayları, algılanan sosyal destek ve okul bağlılığı açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisan tezi. Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Wilks, S. E. (2008). Resilience amid academic stress: the moderating impact of social support among social work students. Advances in Social Work, 9(2), 106-125.
• Wilks, S. E. & Spivey, C. A. (2010). Resilience in undergraduate social work students: social support and adjustment to academic stress 1. Social Work Education, 29(3), 276-288.
• Winkelman, M. (1994). Culture shock and adaptation. Journal of Counseling and Development,73, 121–126.
• Yalım, D. (2007). Üniversite ögrencilerinin uyumu: psikolojik sağlamlık, başa çıkma, iyimserlik ve cinsiyetin rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.