1980’den Günümüze Türkiye’nin Hükûmet Programlarında Eğitim, Dil ve Edebiyat

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 38, 442 - 470, 27.06.2023

Hülya Kübra Gürsoy

https://doi.org/10.35675/befdergi.1243455

Öz

Hükûmetler devletin görevlerini yerine getirmekle sorumlu organlardır. Seçimler yoluyla çoğunluğu elde eden siyasi partiler hükûmet kurarak görev süresince hedefledikleri temel politikaları içeren belgeler hazırlamaktadır. Söz konusu belgeler hükûmet programı olarak adlandırılmaktadır. Hükûmet programları siyasî, iktisadi, eğitim, sosyal ve kültürel alanlarda izlenecek politikaları kapsamaktadır. 1980’den günümüze Türkiye’de toplumsal kurumlarda ve alanlarda çeşitli gelişmeler yaşanmıştır. Türkiye’nin yakın geçmişinde yürürlüğe konulmuş olan hükûmet programlarının eğitim, dil ve edebiyat alanındaki hedeflerinin bilinmesi bu alanların; toplumu yansıtması ve toplumsal ögeleri sonraki nesillere aktaran temel alanlar olması sebebiyle önemlidir. 1980- 2023 yılları arasındaki hükûmet programlarında eğitim, dil ve edebiyat alanlarının incelendiği bu çalışma nitel desenli olup çalışmanın verileri doküman incelemesi yoluyla elde edilmiştir. Veriler hükûmet programlarından toplanmış, betimsel yöntem vasıtasıyla analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda 1980 yılından 2023’e kadar Türkiye’de kurulan hükûmetlerin programlarında eğitimle ilgili planlamalara yer verildiği; ancak dil ve edebiyata dair çalışma ve planlamaların bazı programlarda göz ardı edildiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Dil, edebiyat, eğitim, hükûmet programı

Kaynakça

• Aktel, M., & Erten, Ş. (2017). Türkiye Cumhuriyeti hükümetlerinin engellilik alanına yaklaşımı: Hükümet programları üzerinden bir değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1), 165-177.
• Altan Arslan, Ş. (2017). Kadın odaklı politikaların hükûmet programlarına yansımaları üzerine bir analiz. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Özel Sayı, 411-440.
• Aykın, A. G., & Bilir, F. P., (2013). Hükümet programları ve spor politikaları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (2), 239-254. Althusser, L. (2000). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. İletişim.
• Balcı, E. (2023). Türkiye’de eğitim politikaları 1980- 2023. Detay.
• Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2005). Research methods in education. (5.ed.). Routledge Falmer. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. (2018). T.C. Resmî Gazete, 30474, 10 Temmuz 2018. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180710.pdf adresinden 21 Eylül 2022 tarihinde alındı.
• Çoban, A. (2018). Cumhuriyet dönemi hükûmet programları ve öğretmenlik mesleği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 67, 1278- 1301.
• Demirel, Ö. (1999). Plandan değerlendirmeye öğretme sanatı. Pegem A.
• Durkheim, E. (2016). Eğitim ve sosyoloji. (P. Ergenekon, Çev.). Pinhan.
• Eğitim ve Öğretim Politikalar Kurulu. (2020). https://twitter.com/cbegitimogretim adresinden 20 Ağustos 2022 tarihinde alındı.
• Ergin, M. (1980). Türk dil bilgisi. Boğaziçi.
• Ertürk, S. (1994). Eğitimde program geliştirme. Meteksan.
• Esen, Ş., Emir, G., & Uyar, H. (2012). Cumhuriyetten günümüze hükûmet programlarında turizm. Detay. Hükûmetler- Programları ve Genel Kurul Görüşmeleri. (2013). Cilt 7, 1979- 1989, (İ. Neziroğlu, T. Yılmaz, Haz.). TBMM Basımevi.
• Hükûmetler- Programları ve Genel Kurul Görüşmeleri. (2013). Cilt 8, 1989- 1995, (İ. Neziroğlu, T. Yılmaz, Haz.). TBMM Basımevi.
• Hükûmetler- Programları ve Genel Kurul Görüşmeleri. (2013). Cilt 9, 1995- 1999, (İ. Neziroğlu, T. Yılmaz, Haz.). TBMM Basımevi.
• Hükûmetler- Programları ve Genel Kurul Görüşmeleri. (2013). Cilt 10, 1999- 2011, (İ. Neziroğlu, T. Yılmaz, Haz.). TBMM Basımevi.
• Hükûmet Programı. (2014). T.C. Resmî Gazete, 29112, 7 Eylül 2014. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/09/20140907.pdf adresinden 14 Ekim 2022 tarihinde alındı.
• Hükûmet Programı. (2015). 64. Hükûmet Programı, 25 Kasım 2015. https://www.aa.com.tr/uploads/TempUserFiles/64.hukumet_programi.pdf adresinden 18 Ekim 2022 tarihinde alındı.
• Hükûmet Programı. (2016). 65. Hükûmet Programı, 24 Mayıs 2016. https://webdosya.csb.gov.tr/db/strateji/icerikler/65-hukumet-programi-20180125142728.pdf adresinden 14 Kasım 2022 tarihinde alındı.
• Kantarcıoğlu, S. (1998). Türkiye Cumhuriyeti hükûmet programlarında kültür. Kültür Bakanlığı.
• Tekin, A. R. (1998). Hükûmet programlarında iktisat politikaları ve ekonomik yapı (Tez No. 358036) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Turan, R. (2020). Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminde eğitim ve öğretim hizmetlerinin yönetimi ve Millî Eğitim Bakanlığı. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Sonbahar Özel Sayı, 90- 100.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.