An Investigation of the Researches Conducted in Turkey Between 2013-2023 on the Field of Lifelong Learning and Adult Education

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 41, 1843 - 1869, 30.03.2024

Serkan Yenil , Gulsun Şahan

https://doi.org/10.35675/befdergi.1321521

Öz

The aim of this study was to examine the research/review articles published in Turkey from 2013 to 2023 on lifelong learning in terms of the years of publication, subject, method and design, sample type, sample size, data collection tools, and data analysis technique in order to provide orientation and currency in the field and to shed light on future studies. For this purpose, 188 articles published between 2013 and May 2023 were accessed. Of these articles, 63 review articles were excluded from the scope of the study, and 125 research/review articles were analyzed. Descriptive analysis technique was used in the study and the articles were analyzed according to years, method, sampling, sample size, data analysis methods, etc. The findings obtained as a result of the study were presented with frequency/percentage tables and graphs. As a result of the study, it was seen that the number of articles published in the field has increased over the years. It was also found that the sample of most of the studies examined consisted of undergraduate students, non-experimental methods were more preferred, and quantitative studies were more common.

Anahtar Kelimeler

Lifelong learning, adult education.

Hayat Boyu Öğrenme Alanında 2013-2023 Yılları Arasında Türkiye’de Yapılmış Araştırmaların İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de 2013 yılından 2023 yılına kadar hayat boyu öğrenmeyle ilgili yayınlanan araştırma/inceleme türündeki makaleleri yayınlandıkları yıllara, konusuna, yöntem ve desenine, örneklem türüne, örneklem büyüklüğüne, veri toplama araçlarına, veri analiz tekniğine göre incelemektir. Bu amaçla 2013 yılından 2023 mayıs ayına kadar yayınlanmış olan 188 makaleye ulaşılmıştır. Bu makalelerden 63 derleme türündeki makale çalışma kapsamı dışında tutulmuş ve 125 araştırma/inceleme türündeki makale incelenmiştir. Çalışmada betimsel analiz tekniği kullanılmış ve incelenen makaleler yıllara, yönteme, örnekleme, örneklem büyüklüğüne, veri analiz yöntemlerine vb. özelliklerine göre analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgular frekans/yüzde tablosu ve grafikler ile sunulmuştur. Çalışma sonucunda yıllar içerisinde alanda yayınlanan makalelerin sayısında artış olduğu görülmüştür. İncelenen çalışmaların çoğunun örnekleminin lisans düzeyinde öğrencilerden oluştuğu ve deneysel olmayan yöntemlerin daha çok tercih edildiği, nicel çalışmaların daha fazla olduğu da ulaşılan sonuçlar arasında olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hayat boyu öğrenme, yaşam boyu öğrenme, yetişkin eğitimi

Kaynakça

• Akbaş, O., & Özdemir, S. M. (2002). Avrupa Birliğinde yaşam boyu öğrenme. Milli Eğitim Dergisi, 155(156), 112-126.
• Akınoğlu, O. (2003). Bir eğitim değeri olarak eleştirel düşünme. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3), 7-26.
• Akkuş, N. (2008). Yaşam Boyu Öğrenme becerilerinin göstergesi olarak 2006 Pısa sonuçlarının Türkiye açısından değerlendirilmesi (Tez no. 231419) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Altunışık, R., Coşkun R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Kitapevi.
• Ay, F., & Şahan, G. (2018). Aile eğitimi kurslarının yetişkin eğitimi bağlamında etkililiğinin değerlendirilmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 66-86. https://dergipark.org.tr/tr/pub/usaksosbil/issue/36870/420932
• Aydın, A. (2003). Bilgi toplumu oluşumunda bireylerin yetiştirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(14), 183-190.
• Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma, yöntem, teknik ve ilkeler. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Berberoğlu, B. (2010). Hayat boyu öğrenme ile bilgi ve iletişim teknolojileri açısından Türkiye’nin Avrupa Birliği’ndeki konumu. Journal of Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi 5(2), 113-117.
• Beycioğlu, K., & Konan, N. (2008). Yaşam Boyu Öğrenme ve Avrupa eğitim politikaları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(24), 369-382.
• Bölükoğlu, H. İ. (2002). Bilgi çağında eğitim fakültelerinde resim iş eğitiminin genel bir değerlendirmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 247-259.
• Boztepe, Ö., & Demirtaş, Z. (2018). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme ve iletişim memnuniyet düzeylerinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8(2), 327-335.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çalışkan Toyoğlu, A., & Doğan, S. (2020). Okullarda hayat boyu öğrenme kültürüne ilişkin öğretmen algıları. Trakya Eğitim Dergisi, 10(3), 566-581.
• Chapman, J., Gaff, J., Toomey, R., & Aspin, D. (2005). Policy on lifelong learning in Australia. International Journal of Lifelong Education, 24(2), 99-122.
• Dehmell, A. (2006). Making a European area of lifelong learning a reality? Some critical reflections on the European Union’s lifelong learning policies. Comparative Education, 42 (1), 49-62.
• Demirel, M. (2011). Lifelong learning and its reflections on Turkish elementary education curricula. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 1(1), 87-105.
• Dinevski, D., & Dinevski, I. V. (2004). The concepts of university lifelong learning provision in Europe. Transition Studies Review, 11(3), 227-235.
• Doğan, H., & Tok, T. N. (2018). Türkiye’de eğitim bilimleri alanında yayınlanan makalelerin incelenmesi:Eğitim ve Bilim dergisi örneği. Current Research in Social Sciences, 4(2), 94-109.
• Duman, A. (2007). Yetişkinler Eğitimi. Ütopya Yayınevi.
• Edwards, R., & Usher, R. (2001). Lifelong learning: a postmodern condition of education?. Adult Education Quarterly, 51(4), 273- 287.
• Erdamar, G., Demirkan, Ö., Saraçoğlu, G., & Alpan, G. (2017). Lise öğretmenlerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve eğitsel internet kullanma öz-yeterlik inançları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 636-657.
• Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005–2006 yılları arasında yayımlanan eğitim bilimleri dergilerindeki makalelerin bazı özellikler açısından incelenmesi: Betimsel bir analiz. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(1), 140-147.
• Erdoğan, M., Marcinkowski, T., & Ok, A. (2009). Content analysis of selected features of k‐8 environ-mental education research studies in Turkey, 1997- 2007. Environmental Education Research, 15 (5), 525-548.
• Ersoy, A., & Yılmaz, B. (2009). Yaşam boyu öğrenme ve Türkiye’de halk kütüphaneleri. Türk Kütüphaneciliği, 23(4), 803-834.
• European Commission (2000). Lisbon European Council 23 and 24 March 2000, Presidency Conclusions, Lisbon.
• European Commission (2003). Implementing Lifelong Learning Strategies İn Europe: Progress Report On The Follow-Up To The Council Resolution Of 2002 On Lifelong Learning, Brussels.
• European Commission (2019). Key Competences For Lifelong Learning, Publications Office of the European Union, Lüksemburg.
• Fazlıoğulları, O., & Kurul, N. (2012). Türkiyedeki eğitim bilimleri doktora tezlerinin özellikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 43- 75.
• Gall, M. D., & Borg, W. R. (1989). Educational research. A guide for preparing a thesis or dissertation proposal in education. 5th edition, Longman, White Plains, NY.
• Gökbulut, B. (2021). Öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeyleri ile hayat boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 11(3), 469-479.
• Güleç, İ., Çelik, S., & Demirhan, B. (2012). Yaşam boyu öğrenme nedir? Kavram ve kapsamı üzerine bir değerlendirme. Sakarya University Journal of Education, 2(3), 34-48.
• Günüç, S., Odabaşı, H., & Kuzu, A. (2012). Yaşam boyu öğrenmeyi etkileyen faktörler. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 309-325.
• Güven, S., & Yıldırım, G (2021). Lisansüstü öğrencilerin yaşam boyu öğrenme yeterliklerine ilişkin görüşleri. Anadolu University Journal of Education Faculty, 5(4), 465-489.
• Kalkınma Planları (2022). https://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, (16.05.2023).
• Kılıç, A. E., & Yılmaz, R. (2019). Descriptive analysis of the articles published in the last 10 years within the context of lifelong learning: A meta-analysis. Bartın University Journal of Faculty of Education, 8(1), 322-359.
• Kılıç, A., & Altınışık, S. (2018). Hayat boyu öğrenmede Türkiye açısından yeni bir model: üçüncü bahar üniversitesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 1566-1592.
• Miles, M. B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis : an expanded sourcebook (2nd Edition). Calif. : SAGE Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2010). Türkiye Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi ve 2009- 2013 Dönemi Hayat Boyu Öğrenme Faaliyet Planı, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2014). Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi, http://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_04/20025555_hbostratejibelgesi_2014_2018.pdf (26.04.2023).
• Okçabol, R. (2006). Halk Eğitimi:(Yetişkin Eğitimi). Ütopya Yayınevi.
• Önal, İ. (2010). Tarihsel değişim sürecinde yaşam boyu öğrenme ve okuryazarlık: Türkiye deneyimi. Bilgi dünyası, 11(1), 101-121.
• Oral, B., & Yazar, T. (2015). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenmeye ilişkin algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(52), 1-11.
• Ozan, C., & Köse, E. (2012). Eğitim programları ve öğretim alanındaki araştırma eğilimleri: bir içerik analizi. 2. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Bolu, Türkiye, 27-29 Eylül 2012.
• Ozan, C., & Köse, E. (2014). Eğitim programları ve öğretim alanındaki araştırma eğilimleri. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 116-136.
• Özçiftçi, M., & Çakır, R. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve eğitim teknolojisi standartları özyeterliklerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 1-19.
• Öztürk, H. İ. (2020). Hayat boyu öğrenme alanında yapılan tezlerin içerik analizi. International Journal of Active Learning, 5(1), 12-32.
• Özüdoğru, G., Baltacı, Ö., & Özçakır, B., (2021). Türkiye’de hayat boyu öğrenme konusunda yapılan tezlerin bibliyografik değerlendirilmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(2), 829-842.
• Saban, A., Koçbeker Eid, B.N., Saban, A., Alan, S.,Doğru, S., Ege, İ., & Tunç, P. (2010) Eğitimbilim alanında nitel araştırma metodolojisiyle gerçekleştirilen makalelerin analiz edilmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 125-142.
• Şahan, G., & Yasa, H. D. (2017). Hayat boyu öğrenme ve yetişkin eğitimi yüksek lisans eğitiminin öğrencilere katkısının değerlendirilmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(5), 1851-1867.
• Samancı, O., & Ocakcı, E. (2017). Hayat boyu öğrenme. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 711-722. Sancak, S. (2002). Verimliliğin artırılmasında hizmet içi eğitimin rolü (Tez no. 122941) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi-İstanbul). Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Saracaloğlu, A. S., & Dursun, F. (2010). Türkiye’de eğitim programları ve öğretim alanındaki lisansüstü tezlerinin incelenmesi. 1. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Balıkesir Üniversitesi, Ayvalık.
• Sarıgöz, O. (2015). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme yaklaşımına ilişkin görüş ve farkındalıklarının değerlendirilmesi (Tez no. 402218) [Yayınlanmamış doktora tezi, Yakın Doğu Üniversitesi-Lefkoşa]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Senemoğlu, N. (2001). Gelişim öğrenme ve öğretim- kuramdan uygulamaya. Gazi Kitapevi.
• Sevinç, Ş., & Çelebi, M. (2020). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 16(29 Ekim Özel Sayısı), 3533-3564.
• Sözbilir, M., & Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education [Special issue], 24(3), 1-22.
• Tezcan, F., & Deveci, T. (2018). Andragoji ve yaşam boyu öğrenme bağlamında yetişkinlerin öğrenmesi. Social Science Studies, 6 (2), 123-137.
• Turan, S. (2005). Öğrenen toplumlara doğru Avrupa Birliği eğitim politikalarında yaşam boyu öğrenme. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 5(1), 87–98.
• Ulusoy, Y. Ö., & Akpınar, Ş. (2018). Hayat boyu öğrenme programlarına katılan yetişkinlerin kurslara ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 4(6), 211-231.
• Ünal, C. (2006). Bazı AB ülkelerindeki halk eğitim ve mesleki eğitim uygulamaları ve ülkemizin halk eğitim ve mesleki eğitim uygulamaları açısından AB’ye uyumlulaştırılması (Tez no. 191601) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Ünal, D. P. (2019). Ders kitaplarında sunulan içeriğin yaşam boyu öğrenme becerilerini kazandırma düzeyinin incelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 79-97.
• Uzunboylu, H., & Selcuk, G. (2016). Lifelong learning competency perceptions of teacher candidates according to a teacher training program. The Anthropologist, 24(1), 19-125.
• Yenen, E. T., & Yıldırım, M. (2020). Yetişkin eğitimi kapsamında okuma yazma kurslarına katılan kadın kursiyerlerin günlük yaşamlarındaki değişimler. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 719-726.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız Durak, H., & Şahin, Z. (2018). Kodlama eğitiminin öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme yeterliliklerinin geliştirmesine katkısının incelenmesi. Ege Eğitim Teknolojileri Dergisi, 2(2), 55-67. https://dergipark.org.tr/en/pub/eetd/issue/41971/495179
• Yüksel, S., Gündoğdu, K., Akyol, B., & Akar Vural, R. (2016). Hayat boyu öğrenme konusunda yayımlanan tez ve makalelere ilişkin bir içerik analizi: 2000-2015. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1491-1513.