BOLU MUALLİMLER BİRLİĞİ VE YAYIN ORGANLARI

Yıl 2021, Sayı: 21, 73 - 88, 01.01.2021

Fahri Kılıç

https://doi.org/10.33431/belgi.769535

Öz

Bolu’da Vilayet Matbaası açıldıktan sonra Vilayet Gazetesi, salname, haber bültenleri, resmi bildiriler, duyurular ile sanat ve edebiyat içerikli dergi ve gazeteler çıkarılmaya başlanmıştır. II. Meşrutiyet Döneminde Ferda, Kardeş, Millî Mücadele Döneminde Dertli, Türkoğlu, Kürsü-i Millet, Gamlı, Duygu Yurdu, Yeni Yol, Milli Gaye gibi dergi ve gazeteler yayımlanmıştır. Cumhuriyet’in ilk yıllarında Ankara’da kurulan Muallimler Birliğinin bir şubesi de Muallimler Birliği olarak Bolu’da kurulmuştur. Bolu Muallimler Birliği de Altın Yaprak, Yeşil Yaprak ve son olarak da Çığır dergisi adıyla bir eğitim dergisi yayımlamıştır.
Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme tekniği kullanılacaktır. İncelemede alan yazınının dışında, arşiv kaynakları, süreli yayınlar, tetkik eserler ve anılara başvurulacaktır. Elde edilen bulgular ışığında Cumhuriyet Dönemi eğitim tarihi açısından genel bir değerlendirilme yapılacaktır. Dergide yer alan eğitim içerikli yazıların Bolu’nun eğitim öğretim hayatına etkileri değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Bolu, Cumhuriyet, Toplum, Kültür, Eğitim, Mualllimler

Kaynakça

• Akyüz, Yahya, “Doğuşunun Yüzüncü Yılında Türkiye’de Öğretmen Örgütlenmesinin İlk On Yılına Bakışlar(1908-1918)”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi(OTAM), S.22 Ankara 2007, s.8-11.
• Akyüz, Yahya, Öğretmen Örgütlenmesi, Türkiye, Fransa, İsviçre’de ve Uluslararası Kuruluşla Etkinlikler Sorunlar, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara 1980.
• Akyüz, Yahya, Türkiye’de Öğretmenlerin Toplumsal Değişmedeki Etkileri 1848-1940, Doğan Basımevi, Ankara 1948.
• Altın Yaprak, 15 Nisan 1341, Bolu: Vilayet Matbaası, s.4, 8.
• Altunya, Niyazi, Türkiye’de Öğretmen Örgütlenmesi (1908-1998), Ürün Yayınları, Ankara 2008.
• Atuf, Nafi, Türkiye Maarif Tarihi Hakkinda Bir Deneme, Muallim Ahmet Halit Kitaphanesi, Ankara 1930.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, Tarih 24/B/1328, DosyaNo113, Gömlek No54, Fon Kodu DH. MUİ
• Bolu Gazetesi 24 Haziran 1931
• Bolu Muallimler Birliğinin Yardım Makbuzu.
• Cumhuriyet, 27 Ağustos 1924.
• Çankaya, Ali, Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler (1859-1968), C.3, Ankara 1969.
• Çığır Dergisi, s.1, 1930.
• Dertli Gazetesi, 15 Mayıs 1339.
• Dönmez, Cengiz, Tarihi Gerekçeleriyle Harf İnkılâbı ve Kazanımları, Gazi Kitabevi, Ankara 2008.
• Ergün, Mustafa, Atatürk Devri Türk Eğitimi, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları, Ankara 1982.
• Evcin, Erol, Birinci Dünya Savaşı’ndan Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluşuna Bolu ve Çevresi (Olaylar ve İz Bırakanlar, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2013.
• Göldaş, İsmail, Milli Kurtululuş Savaşı’nda Öğretmenler, Öğretmen Dünyası Yayınları, İstanbul 1981.
• Güneş, Günver, Müslime Güneş, “Türk Ocakları ve Harf İnkılâbı”, 80. Yılında Türk Harf İnkılâbı Uluslararası Sempozyumu, Yeditepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü” İstanbul 10-11 Kasım 2008, s. 187-197.
• Hâkimiyet-i Milliye, 1 Temmuz 1926.
• KILIÇ, Fahri, - Tarhan, Murat, Yeşil Yaprak Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Eğitime Taşradan Bir Bakış, Siyasal Yayınevi, Ankara 2018.
• Kılıç, Fahri, “Bolu Müdâfaa-İ Hukuk Cemiyeti ve Faaliyetleri”, AİBÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, S.11(1), 2011, s.35.
• Kılıç, Fahri, Solak, Mehmet, Tarhan, Murat, Altın Yaprak, (Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Eğitime Taşradan Bir Bakış), Siyasal Yayınevi, Ankara 2016. s. 11-30.
• Kılıç, Fahri, Tarhan, Murat, Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Eğitime Taşradan Bir Bakış, Siyasal Yayınevi, Ankara 2018.
• Kılıç, Fahri, Yeni Türk Alfabesinin Kabulü Ve Öğretiminde Kullanılan Yöntemler-Araçlar, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2012.
• Milli Gaye Mecmuası, Mart 1923, S.8, s.1.
• Muallimler Birliği Dergisi, Bolu Muallimler Birliği Raporu, Sayı: 10, Sene:1, 1926 Ankara.
• Muallimler Cemiyeti Nizamnamesi, Matbaa-i Amire, İstanbul 1335.
• Muallimler Mecmuası, C. 8, Sayı:12, 15 Teşrin-i Sani 1930, s. 62.
• Nurdoğan, Arzu M., “Türkiye’de Öğretmenlik Mesleğinde Sosyal Dayanışma Fikrinin Doğuşu: Muallim Cemiyetleri (1908-1914)”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, İstanbul 2007, S.17, s.65-66.
• Orhan, Ahmet, Cumhuriyet Dönemi Öğretmen Örgütlenmesi, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul 2001.
• Oymak, Filiz, Türkiye Muallimler Birliği Mecmuasının Sistematik Tahlili, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Denizli 2009. Özdemir, Nuray, Osmanlıdan Cumhuriyete: Bir Cemiyet Kadını Nakiye Elgün, Phoenix Yayınevi, Ankara 2014.
• Özkaya, Hilal, “Cumhuriyet Dönemi’nde Bir Eğitim Dergisi: Bolu’da “Altın Yaprak”, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.XVI, Bolu 2016, s. 283-284.
• Öztürk, Selahattin, “Osmanlıca Eğitim, Çocuklar ve Gençlere Dair Süreli Yayınlar (Bir Bibliyografya Denemesi)”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, EDAM, S.1, Haziran, İstanbul 2001, s:210-220.
• Pustu, Yunus, “Türkiye Muallimler Birliği Genel Merkezi Ve Şubelerinin Neşrettiği Mecmualar”, Çukurova Araştırmaları Dergisi, S.5, Adana 2017, s.69.
• Şahin, Mustafa, “Türkiye’de Öğretmen Örgütlenmelerine Bir Örnek: Ege Bölgesi Köy Öğretmenleri Derneği”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, S.XIV/28, Ankara 2014, s.281-282.
• TBMM Zabıt Ceridesi, 21 Temmuz 1920.
• Tunaya, Tarık Zafer, Türkiye’de Siyasal Partiler, Hürriyet Yayınları, C. I, İstanbul 1984.
• Türkoğlu Gazetesi, 25 Mart 1339.
• Uygun, Selçuk, “Öğremen Örgütlenmesinin 100. Yılında Öğretmen Örgütleri Ve Çanakkale Muallimler Birliği” Çağdaş Eğitim Dergisi, Yıl: 34, Sayı: 363, Ankara 2009, s.18-20.
• Vakit Gazetesi, 23 Ağustos 1924.
• Yaşaroğlu, Ahmet Halit,“Meşrutiyetten Sonra İlk Muallimler Cemiyeti”, Öğretmen, İstanbul 1949, C. 3, S. 25, s. 8-9.