PAPA II. JOHN PAUL’UN TÜRKİYE ZİYARETİ (28-30 KASIM 1979)

Yıl 2021, Sayı: 22, 589 - 622, 01.07.2021

Tuğba Belenli , Togay Seçkin Birbudak

https://doi.org/10.33431/belgi.911699

Öz

Katolik ve Ortodoks kiliseleri teolojik konulardaki çeşitli anlaşmazlıklar nedeniyle 1054 yılında karşılıklı olarak birbirlerini aforoz etmişler, bu karar 1964 yılında iptal edilmiştir. Bu, iki taraf için yeni bir diyalog sürecinin başlaması demektir. Diyalog, Papa II. John Paul’un 1979 yılının Kasım ayında Türkiye'ye gelmesi ile devam etmiştir. Roma Katolik Kilisesi ile Doğu’daki Ortodoks kiliselerinin tekrar birleşmesi çabalarını daha fazla ilerletmek, Aziz Andrew onuruna İstanbul’da yapılacak törene katılmak ve ekümenik bir görevi yerine getirmek Papa’nın Türkiye ziyaretinin amacıdır.
Papanın Türkiye’ye gelişinden dönüşüne kadar geçen süre hem Türk hem yabancı basın tarafından yoğun bir şekilde takip edilmiştir. Örneğin Papa’nın Türkiye’ye gelirken izlediği hava güzergâhı tartışma konusu olmuştur. En önemli tartışma konusu ise Papa’nın, 1967 yılında Türkiye’yi ziyaret eden Papa VI. Paul gibi, Ayasofya’da diz çökerek dua edip etmeyeceği olmuştur.
Papa II. John Paul’un ziyareti Türkiye'de yoğun terör olayları yaşandığı bir döneme denk gelmiş ve bu yüzden Papayı korumak için olağanüstü güvenlik önlemleri alınmıştır. Papa, diğer ülkelere yaptığı ziyaretlerde kalabalıklar içinde olmuştur. Türkiye’de ise, bir suikast ihtimaline karşın mümkün olduğunca gözlerden uzak tutulmuştur. Öyle ki, kimse Papaya yaklaşamamış, bu da yabancı basında Türk halkının Papa’ya sevgi gösterisinde bulunmadığı şeklinde yorumlanmıştır.
Papa Ankara, İstanbul ve İzmir’de yaptığı kamuya açık konuşmalarda dini fanatizmden endişeli olduğunu ifade etmiş ayrıca İslam’ın monoteist bir din olduğunu, Müslümanların Hz. İsa’yı peygamber olarak tanıdıklarını ve Hz. Meryem’e saygı gösterdiklerini vurgulamıştır. Hıristiyanlık, İslâm ve Museviliğin tek bir Tanrı’ya inandıklarını vurgulayan Papa aslında bu söylemleriyle dinlerarası diyalogun sözcülüğünü yapmıştır. Terör saldırıları konusundaki tehditlere karşı alınan ve aşırı olduğu yönünde eleştirilen önlemler sayesinde ziyaret sırasında bir aksilik yaşanmamıştır. Papa da ziyaretinin sonunda Türkiye’den mutlu ve memnun ayrıldığını ifade etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ortodoks, Katolik, Papa II. John Paul

PAPA II. JOHN PAUL’UN TÜRKİYE ZİYARETİ (28-30 Kasım 1979)

Öz

Katolik ve Ortodoks kiliseleri teolojik konulardaki çeşitli anlaşmazlıklar nedeniyle 1054 yılında karşılıklı olarak birbirlerini aforoz etmişler, bu karar 1964 yılında iptal edilmiştir. Bu, iki taraf için yeni bir diyalog sürecinin başlaması demektir. Diyalog, Papa II. John Paul’un 1979 yılının Kasım ayında Türkiye'ye gelmesi ile devam etmiştir. Roma Katolik Kilisesi ile Doğu’daki Ortodoks kiliselerinin tekrar birleşmesi çabalarını daha fazla ilerletmek, Aziz Andrew onuruna İstanbul’da yapılacak törene katılmak ve ekümenik bir görevi yerine getirmek Papa’nın Türkiye ziyaretinin amacıdır.
Papanın Türkiye’ye gelişinden dönüşüne kadar geçen süre hem Türk hem yabancı basın tarafından yoğun bir şekilde takip edilmiştir. Örneğin Papa’nın Türkiye’ye gelirken izlediği hava güzergâhı tartışma konusu olmuştur. En önemli tartışma konusu ise Papa’nın, 1967 yılında Türkiye’yi ziyaret eden Papa VI. Paul gibi, Ayasofya’da diz çökerek dua edip etmeyeceği olmuştur.
Papa II. John Paul’un ziyareti Türkiye'de yoğun terör olayları yaşandığı bir döneme denk gelmiş ve bu yüzden Papayı korumak için olağanüstü güvenlik önlemleri alınmıştır. Papa, diğer ülkelere yaptığı ziyaretlerde kalabalıklar içinde olmuştur. Türkiye’de ise, bir suikast ihtimaline karşın mümkün olduğunca gözlerden uzak tutulmuştur. Öyle ki, kimse Papaya yaklaşamamış, bu da yabancı basında Türk halkının Papa’ya sevgi gösterisinde bulunmadığı şeklinde yorumlanmıştır.
Papa Ankara, İstanbul ve İzmir’de yaptığı kamuya açık konuşmalarda dini fanatizmden endişeli olduğunu ifade etmiş ayrıca İslam’ın monoteist bir din olduğunu, Müslümanların Hz. İsa’yı peygamber olarak tanıdıklarını ve Hz. Meryem’e saygı gösterdiklerini vurgulamıştır. Hıristiyanlık, İslâm ve Museviliğin tek bir Tanrı’ya inandıklarını vurgulayan Papa aslında bu söylemleriyle dinlerarası diyalogun sözcülüğünü yapmıştır. Terör saldırıları konusundaki tehditlere karşı alınan ve aşırı olduğu yönünde eleştirilen önlemler sayesinde ziyaret sırasında bir aksilik yaşanmamıştır. Papa da ziyaretinin sonunda Türkiye’den mutlu ve memnun ayrıldığını ifade etmiştir.

Anahtar Kelimeler

ortodoks, katolik, Papa II. John Paul

Kaynakça

• Alıcı, Mustafa (2013), “Katolik-Yahudi Diyaloğu: Tarihçe ve Ana Konular”, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 6, Sayı 1, ss. 135-156.
• Aliyev, Vasib (2007), Devrim Sonrası İran-ABD İlişkileri (1979-1991), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Biçici, Mehmet (2017), “Papa Eftim ve Milli Mücadeledeki Önemi”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16 (2), ss. 453-460.
• Çevik, Zeki, “Milli Mücadele’de Mustafa Kemal İle Papa Mektuplaşması”, Turkish Studies, Volume 2/1, Kış 2007, ss. 219-226.
• Çoban, Bekir Zakir (2009), Geçmişten Günümüze Papalık, İnsan Yayınları, İstanbul.
• Çoban, Bekir Zakir (2017), “Nostra Aetate’nin Arkaplanı”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı XLVI, ss. 7-34.
• Duhaime, Jean (2016), « L’ancienne Alliance jamais révoquée » dans les interventions récentes des papes, Théologiques, Cilt 24, Sayı 2, s. 147-166.
• Özdemir, Nazif, Hıristiyanlıkta Konsiller ve II. Vatikan Konsili’nde Müslümanlarla İlgili Kararlar, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Isparta 2019.
• Raymond, Janin (1969), “Biskupski (Prof. Dr Ludwik), L'origine et l'histoire de la représentation officielle du Saint-Siège en Turquie (1204-1067)”, Revue Des Etudes Byzantines, Yıl 27, s. 338-339.
• Sametli, Ferzat (2019), İran İslam Cumhuriyeti’nde Uluslararası Hukuk Anlayışı: Rehine Krizi, Salman Rüşdi Krizi ve Çocuk İdamları Örnekleri, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
• SJ, Chrisitan W. Troll (2003), “Dinler Arası Diyalog Üzerine Katolik Öğretisi Son Resmi Dökümanların, Özellikle Hıritiyan-Müslüman İlişkileri İtibariyle Analizi”, II. Din Şûrası Tebliğ ve Müzakereleri (23-27 Kasım 1998) (II), Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, ss. 54-91.
• Taşpınar, İsmail (2011), “Katolik Kilisesi’nin Modern Dünyaya Uyumu: II. Vatikan Konsili ve Katoliklerin Yaklaşımı”, M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 41, 2, ss. 107-120.
• Topbaş, Tansel (2007), Ekümeniklik ve Fener Rum Patrikhanesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Türkan, Ahmet (2012), “İstanbul’daki Katolik Ermeni Gruplarının Problemleri ve Papalığın Müdahaleleri (19. yy.)”, History Studies: International Journal of History, Cilt 4 Sayı 2, 2012, ss. 317-341.
• Türkan, Ahmet, Bayram Akbulut (2019), “Osmanlı’dan Cumhuriyete Türkiye Vatikan İlişkileri”, İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, s. 123-158.
• Ulutürk, Muammer (2006), “Katolik Hristiyanlığına Göre İsa’nın Halefi ve İlk Papa Havari Simun Petrus”, Marife, Yıl 6, Sayı 1, s. 145-167.
• Yelt, Ali Murat (1993), “Fatıma, The Pope And Mehmet Ali Ağca”, Islamic Studies, Vol. 32, No. 4, ss. 447-460.