DÂHİLİYE VEKÂLETİ VE EMNİYET UMUM MÜDÜRLÜĞÜ BÜTÇE GÖRÜŞMELERİNDE POLİS TEŞKİLATININ SORUNLARI (1939-1960)

Yıl 2023, Sayı: 25, 39 - 67, 01.01.2023

Hacı Veli Gök

https://doi.org/10.33431/belgi.1199192

Öz

1939 yılında Almanya’nın Polonya’yı işgal etmesi ile başlayan II. Dünya Savaşı, tüm dünyayı olduğu gibi Türkiye’yi de etkilemiştir. Bu doğrultuda iç ve dış güvenlik meselesi Türkiye için elzem bir durum olmuştur. Türkiye bu dönem içerisinde bir yandan savaşa girmemek için gerekli diplomatik adımları atarken öte yandan da iç istikrarın sağlanması adına güvenlik teşkilatlarına ve iç güvenlik anlayışına önceki dönemlere kıyasla daha özen göstermeye gayret sarf etmiştir. Ancak tüm bu çaba ve gayretlere rağmen güvenlik teşkilatlarında meydana gelen aksamalar ve eksiklikler devlet yönetiminin ve milletvekillerinden gözünden kaçmamış ve bahse konu aksaklıklar TBMM’de gündeme gelmiştir. Bu bağlamda Dâhiliye Vekâleti ve bağlı kuruşlar bütçe görüşmeleri, güvenlik teşkilatlarının sorunlarının Meclis kürsüsünde görüşülmesi ve tartışılmasında yegâne araç durumuna gelmiştir. Bahse konu görüşmelerde milletvekilleri ülke çapında güvenlik teşkilatları ile ilgili görmüş oldukları eksiklikleri doğrudan bu teşkilatların bağlı bulundukları Dâhiliye Vekilleri önünde gündeme getirme şansı elde etmiş ve bu konuda çözüm önerilerini sıralamışlardır. Çalışmanın konusunu teşkil eden 1939-1960 seneleri incelenerek, aslında Cumhuriyet Halk Partisinin son yıllarını Demokrat Partinin ise ilk yılları baz almıştır. Böylece gerek tek parti iktidarı döneminde gerekse çok partili yaşamın bir sonucu olan Demokrat Parti iktidarı döneminde, Türkiye’nin güvenlik teşkilatlarını teşkil eden Emniyet Umum Müdürlüğü’nün mevzuat ve işleyiş bakımından ne gibi sorunlarının olduğu ve iki iktidar döneminde bu sorunların aşılması adına ne gibi mesafelerin kat edildiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Zira böylesi bir çıkarımda bulunulması, polis teşkilatının Cumhuriyet dönemi içerisinde yaşadığı sıkıntı ve sorunların ortaya çıkmasını sağlayacak, polis teşkilatının sorunlar anlamında dününü ve bu gününü ortaya çıkarmış olacaktır. Bu amaç doğrultusunda Dâhiliye Vekâleti ve Emniyet Umum Müdürlüğü bütçe görüşmelerinin ayrıntılı bir şekilde incelenmesi önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bütçe Görüşmeleri, Cumhuriyet Halk Partisi, Dahiliye Vekaleti, Demokrat Parti, Emniyet Umum Müdürlüğü

THE PROBLEMS OF POLICE ORGANIZATION IN BUDGET DISCUSSIONS OF THE MINISTRY OF INTERIOR AND SECURITY GENERAL DIRECTORATE (1939-1960)

Öz

It began with Germany's invasion of Poland in 1939. World War II affected Turkey as well as the whole world. In this respect, the issue of internal and external security has been essential for Turkey. During this period, Turkey has taken the necessary diplomatic steps to avoid going to war, while also making an effort to take more care of its security agencies and internal security understanding in order to ensure domestic stability. However, despite all these efforts and efforts, the disruption and shortcomings in the security services did not go unnoticed by the state government and the MPs, and the problems raised in the parliament. In this regard, the Deputies and affiliated pennies have become the sole instruments in discussing and debating the issues of security agencies on the Assembly bench. During the debates, MPs had a chance to raise the shortcomings they had seen regarding security agencies across the country directly in front of the Deputies of Genius, which these agencies are affiliated with, and lined up proposals for solutions. In fact, the last years of the Republican People's Party were based on the early years of the Democratic Party by examining the 1939-1960 years that constitute the subject of the study. Thus, during the Democratic Party's rule, which was both a result of one-party rule and multiparty life, it was attempted to reveal what problems the Security Hope Directorate had in terms of legislation and functioning, which constitutes the security services of Turkey, and what distances have been travelled to overcome these problems during the two ruling periods. Because making such an inference will bring to light the troubles and problems that the police force experienced during the Republic period. In this regard, it is important to thoroughly examine the budget discussions of the Deputies and the Directorate of Security.

Anahtar Kelimeler

Budget Discussion, Republican People's Party, Ministry of İnterior, Democratic Party, Security General Directorate

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri Resmi Yayınlar Süreli Yayınlar Telif Eserler