PRESIDENT CELAL BAYAR'S VISIT TO LEBANON (16-22 June 1955)

Yıl 2024, Sayı: 28, 147 - 167, 01.07.2024

Nesrin Hangül

https://doi.org/10.33431/belgi.1383202

Öz

After 400 years of Ottoman rule, Lebanon came under the mandate of France upon the Ottoman Empire’s withdrawal from the region in 1918. During this period, Türkiye-Lebanon relations maintained under the supervision of France. Lebanon, which lived under French rule until 1943, declared its independence on this date. In 1946, it gained its full independence. Türkiye recognized Lebanon's independence in 1946.
Contacts between the two countries started with the visit of Lebanese President Bechara El Khoury to Türkiye in 1946. Then, in January 1955, Turkish Prime Minister Adnan Menderes went to Lebanon. Lebanese President Camille Chamoun visited Türkiye on 1-10 April 1955. Chamoun invited President Celal Bayar to Lebanon to return this visit. In turn, President Celal Bayar paid an official visit to Lebanon between 16-22 June 1955. Although Prime Minister Adnan Menderes was expected to attend this visit, he could not due to his busy schedule.
During the official visit that started on 16 June, President Celal Bayar was welcomed with a great show of affection in Lebanon. Cities and towns of Lebanon such as Beirut Saida, Baalbek, Bhamdoun, Zahlé, Tripoli, and Dhour El Choueir were visited. During the visits, all streets and avenues where the official delegation passed were decorated with flags and welcome signs. President Celal Bayar and his entourage were welcomed with great excitement and enthusiasm by the authorities and the people.
This study discusses President Celal Bayar's official visit to Lebanon between 16-22 June 1955. It also addresses a brief history of Lebanon and Turkish-Lebanese relations. President Bayar's visit to Lebanon was widely covered in the press. The news of the visit was reflected in the press day by day. In this respect, periodicals, especially Cumhuriyet, Milliyet, and Akşam newspapers, served as a source of reference for this study. Additionally, archival documents, books, articles, and thesis studies were utilized.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Lebanon, Celal Bayar, Camille Chamoun

CUMHURBAŞKANI CELAL BAYAR’IN LÜBNAN ZİYARETİ (16-22 HAZİRAN 1955)

Öz

400 yıl Osmanlı idaresi altında yaşayan Lübnan, Osmanlı Devleti’nin 1918’de bölgeden çekilmesiyle birlikte Fransa’nın mandası altına girdi. Bu dönemde Türkiye-Lübnan ilişkileri Fransa’nın önderliğinde gelişti. 1943 yılına kadar Fransa hâkimiyeti altında yaşayan Lübnan bu tarihte bağımsızlığını ilan etti. 1946 yılında da tam bağımsızlığına kavuştu. Türkiye, 1946’da Lübnan’ın bağımsızlığını tanıdı.
İki ülke arasındaki temaslar Lübnan Cumhurbaşkanı Beşara El Huri’nin 1946’da Türkiye’yi ziyaret etmesiyle başladı. 1955 Ocak ayında Başbakan Adnan Menderes Lübnan’a gitti. Lübnan Cumhurbaşkanı Camille Shamoun 1-10 Nisan 1955 tarihinde Türkiye’yi ziyaret etti. Camille Shamoun, bu ziyaretini iade amacıyla Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ı Lübnan’a davet etti. Cumhurbaşkanı Celal Bayar 16-22 Haziran 1955 tarihleri arasında Lübnan’a resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Bu ziyarete Başbakan Adnan Menderes’in de katılması beklenirken Başbakan Adnan Menderes işlerinin yoğunluğu nedeniyle katılamadı.
16 Haziran’da başlayan resmi ziyarette Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Lübnan’da büyük bir sevgi gösterisiyle karşılandı. Lübnan’ın Beyrut başta olmak üzere Sayda, Baalbek, Bahamdun, Zahle, Trablusşam, Duhur el Şuheyr gibi şehir ve kasabaları ziyaret edildi. Ziyaretler esnasında resmi heyetin geçtiği bütün cadde ve sokaklar bayraklarla, hoş geldin yazılarıyla donatıldı. Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve beraberinde bulunan ekip resmi makamlar ve halk tarafından büyük heyecan ve coşkuyla karşılandı.
Çalışmada Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın 16-22 Haziran 1955 tarihlerinde Lübnan’a yaptığı resmi ziyaret ele alındı. Ayrıca Lübnan’ın kısa tarihine, Türk-Lübnan ilişkilerine değinildi. Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın Lübnan ziyareti basında geniş bir yankı uyandırdı. Ziyaret haberleri gün gün basına yansıdı. Bu bakımdan çalışma oluşturulurken özellikle Cumhuriyet, Milliyet ve Akşam gazeteleri başta olmak üzere süreli yayınlar başvuru kaynağı oldu. Bunun yanı sıra arşiv belgelerinden, kitap, makale ve tez çalışmalarından da faydalanıldı.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Lübnan, Celal Bayar, Camille Chamoun

Kaynakça

• T.C. Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), 30.1.0.0./1.8.20.
• BCA, 30.18.1.2./140.70.3.
• Andırırbu, Rüveyda, (2022), “Lübnan Hükümeti’nin Güvenlik Sorununa Dönüşen Filistinli ve Suriyeli Mülteciler”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, Cilt:5, Sayı: 1, s.244-256.
• Armaoğlu, Fahir, (2015), 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1995, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Arslan, Merve, (2019), Celal Bayar’ın Cumhurbaşkanlığı Dönemindeki Yurtdışı Seyahatleri (1950-1960), Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
• Atacan, Fulya, (2004), “Küçük Ülke Büyük Sorunlar:Lübnan”, Yay. Haz. Fulya Atacan, Değişen Toplumlar Değişmeyen Siyaset: Ortadoğu, İstanbul: Bağlam Yayıncılık, s.283-310.
• Ayhan, İsmail, (2014), Demokrat Parti Döneminde Türkiye’yi Ziyaret Eden Devlet Başkanları Ve Bu Ziyaretlerin Türk Basınına Yansımaları, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır.
• Bağlıoğlu, Ahmet, (2008),“Lübnan’ın Tarihsel Dokusu ve Yönetim Anlayışındaki Mezhebi Etkiler”, İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13:1, s.13-36.
• Balcıoğlu, Mustafa, (2011), Cumhuriyet Dönemi Türk Dış Politikası, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi II,Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, s.411-515.
• Bilge, Mustafa L.,(2003), “Lübnan” Türkiye Diyanet Vakfı, İslam Ansiklopedisi, 27. Cilt, Ankara, s.244-247.
• Buzpınar, Şit Tufan, (2003), “ Lübnan-Osmanlı Dönemi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 27. Cilt, Ankara, s.248-254.
• Çiyan, Hakkı Yılmaz, (2007), Manda İdaresinden Sonra Lübnan ve Lübnan-Türkiye İlişkileri, Basılmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Fırat, Melek, Kürkçüoğlu, Ömer,(2019), “Ortadoğu’yla İlişkiler”, Edit. Baskın Oran, Türk Dış Politikası, Kurutuluş Savaşı’ndan Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Cilt:1, İletişim Yayınları, İstanbul, s.615-635.
• Karpat, Kemal H.,(2020),Türk Dış Politikası Tarihi, İstanbul:Timaş Yayınları.
• Kılınçkaya, M. Derviş, (2008), Osmanlı Yönetimindeki Topraklarda Arap Milliyetçiliğinin Doğuşu ve Suriye,Ankara : Atatürk Araştırma Merkezi.
• Kor, Zahide Tuba, (2009), Ortadoğu’nun Aynası Lübnan, İstanbul: Gümüş Ofset.
• Pehlivanoğlu, A. Öner, (2004), Ortadoğu ve Türkiye, İstanbul: Kastaş Yayınevi.
• Sander, Oral, (2020), Siyasi Tarih (1918-1994), Ankara: İmge Kitapevi.
• Turp, Muharrem, (2018), “Türkiye’nin Demokratikleşme Sürecinde Bir Mihenk Taşı: Basında 1950 Seçimleri”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XVIII/37, s.677-714.
• Turp, Muharrem, (2024), “Lübnan Cumhurbaşkanı Bişara El-Huri’nin Türkiye Ziyareti (19-28 Haziran 1946) , Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 35, s.105-122.
• Uçarol, Rifat, (2015),Siyasi Tarih (1789-2014),İstanbul:Der Yayınları.
• Umar, Ömer Osman, (2004), Osmanlı Yönetimi ve Fransız Manda İdaresi Altında Suriye (1908- 1938),Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Yılmaz, Hasan, (2016),“Adnan Menderes Dönemi Türkiye Ortadoğu İlişkileri”, Birey ve Toplum,Cilt:6, Sayı:12, s.203-232.
• Türk Dil Kurumu, https://sozluk.gov.tr/. Erişim Tarihi: 15.09.2023.