Ironic Discourse in Sabahattin Ali’s Novel The Devil Inside Us

Yıl 2025, Sayı: 2, 14 - 23, 30.06.2025

Mehmet Eren

Öz

Sabahattin Ali is one of the writers who contributed to the development and shaping of Turkish literature during the Republic period. Sabahattin Ali focuses on humans in his works and reveals the reality of humans and their search for meaning with his creative imagination. The writer uses a clear Turkish language by developing his own style in his works. His simple, lively and fluent language reveals the realistic and naturalistic aspects of his works. This aspect used by the writer finds an echo in his works as a reflection of social reality. Starting from reality, Sabahattin Ali criticizes the faulty aspects of society through individual-individual or individual-society. In his works, the writer criticizes the faulty aspects of the periodhe lives in from a socio-cultural perspective, exemplifying both the satire genre and the irony genre. As someone who knows and recognizes his own values, Sabahattin Ali transforms the existential problems of man in the changing and developing world and the contradictions he experiences in his inner world into a humorous discourse in his novel, The Devil Inside Us. In this work, the author tells what is and what should be in an ironic way based on his own inner world. In the novel in question, the ironic discourse is conveyed through the protagonists Ömer and Macide. Throughout the novel, the author gives what is and what should be in the protagonist; however, at the end of the novel, he presents the shock effect of irony to the reader through the character Bedri. In this study, the theoretical framework of the irony genre is drawn, and the types of irony and their functional purposes are discussed. In this context, the types of irony used by the author in the novel are exemplified by the discourses of the novel's characters.

Anahtar Kelimeler

Modern Turkish Literature , Sabahattin Ali , The Devil İnside Us , criticism , ironic discourse

Sabahattin Ali’nin İçimizdeki Şeytan Romanında İronik Söylem

Öz

Sabahattin Ali, Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının gelişip şekillenmesine katkı sunan yazarlardan biridir. Sabahattin Ali; eserlerinde insanı merkeze almakta, yaratıcı muhayyile gücüyle insan gerçeğini ve onun anlam arayışlarını ortaya koymaktadır. Yazar, eserlerinde kendisine has üslup geliştirerek duru bir Türkçe kullanmaktadır. Onun sade, canlı ve akıcı dili, eserlerinin realist ve natüralist yönünü açığa çıkarmaktadır. Yazarın kullandığı bu yön, eserlerinde toplumsal gerçekliğin bir izdüşümü olarak yankı bulmaktadır. Sabahattin Ali, realiteden yola çıkarak toplumun aksayan yönlerini birey-birey ya da birey-toplum üzerinden eleştirmektedir. Yazar, eserlerinde yaşadığı dönemin aksayan yönlerini sosyokültürel açıdan eleştirerek hem satir türünü hem de ironi türünü örneklendirmektedir. Kendilik değerlerini bilen ve tanıyan biri olarak Sabahattin Ali, değişen ve gelişen dünyada insanın varoluş sorunlarını ve insanın iç dünyasında yaşadığı karşıtlıkları İçimizdeki Şeytan romanında mizahî bir söyleme dönüştürmektedir. Yazar, bu eserinde kendi iç dünyasından hareketle olanı ve olması gerekeni ironik bir şekilde anlatmaktadır. Söz konusu romanda ironik söylem, başkahraman Ömer ve Macide üzerinden aktarılmaktadır. Yazar, roman boyunca olan ve olması gerekeni başkahraman üzerinden vermektedir; ancak romanın sonunda ironinin şok etkisini Bedri karakteriyle okura sunmaktadır. Bu çalışmada, ironi türünün kuramsal çerçevesi çizilerek ironinin hangi türleri olduğu ve işlevsel amaçları ele alınmıştır. Bu bağlamda yazarın romanda hangi ironi türlerini kullandığı roman kahramanlarının söylemlerinden hareketle örneklendirilerek ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yeni Türk Edebiyatı , Sabahattin Ali , İçimizdeki Şeytan , eleştiri , ironik söylem

Kaynakça

• Alay, O. (2016). Türk halk şiirinde öteki gerçeklik olarak ironi. Folklor/Edebiyat, 22(88), 117-130.
• Ali, S. (2016). İçimizdeki şeytan. Yapı Kredi Yayınları.
• Aydın, İ. S. (2013). Yazılı ironik metinlerin anlamlandırılması üzerine bir durum saptaması: köşe yazısı örneği. Bilig, 64, 49-70.
• Aytaç, G. (1972). Thomas Mann’ın “der zauberberg” ve “lotte in weimar” romanlarındaki edebi kişiliği. Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Bergson, H. (1945). Gülme komiğin anlamı üzerine deneme. (M. Ş. Tunç, Çev.). Millî Eğitim Basımevi.
• Bingöl, U. (2019). Bir kavram ve bir edebî tür: ironi ve roman. Mecmua Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 125-134.
• Booth, W. C. (1974). A rhetoric of irony. The University of Chicago Press.
• Cebeci, O. (2016). Komik edebi türler. İthaki Yayınları.
• Colebrook, C. (2004). Irony. Routlege Taylor - Francis Group.
• Demir, A. (2012). Ömer Seyfettin’in hikâyelerinde ironik gerilim. Türk Yurdu, 32(294), 54-56.
• Demir, A. (2013). İnce alaydan satire: saatleri ayarlama enstitüsü’nde hiciv ve mizah. Grafiker Yayınları.
• Freud, S. (2016). Espriler ve bilinçdışı ile ilişkileri. (E. Kapkın, Çev.). Payel Yayınevi.
• Kierkegaard, S. (2009). İroni kavramı. (S. Okur, Çev.). İmge Kitabevi.
• Korkmaz, R. (2016). Sabahattin Ali insan ve eser. Kesit Yayınları.
• Lang, B. (2008). İroninin sınırları. (Ş. Öztürk, Çev.). Cogito, İroni Özel Sayısı, 57, 231-249.
• Lapp, E. (1992). Linguistik der ironie. Narr.
• Lukacs, G. (2017). Roman kuramı. (C. Soydemir, Çev.). Metis Yayınları.
• Muecke, D. C. (1982). Irony and the ironic. Methuen Publishing.
• Nelson, P. A. (2010). Irony’s devices: modes of irony from Voltaire to Camus. [Yayımlanmamış doktora tezi]. The Ohio State Universty.
• Taşdelen, V. (2007). Felsefede ve sanatta ironi. Tabula Rasa, 19, 45-63.
• Türk Dil Kurumu (t.y.). İroni. Güncel Türkçe Sözlük. 15.08.2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden edinilmiştir