THE TRANSLATION OF KITABU’T-TA’BIR BY AHMED-I DAI

Yıl 2019, , 23 - 47, 01.12.2019

İhsan Sabri Çebi

https://doi.org/10.32925/tday.2019.29

Öz

The translation of Kitabu’t-ta’bir belongs to Ahmed-i Dai, who was one of the authors of Old Anatolian Turkish Period. The work has not been published. This work, also known as Tabir-name-i Turki, is about dream interpretations, and it is originally Arabic. Ebu Bekr bin Abdullah El-Vasiti is mentioned as the author of the original Arabic work. The work was translated from Arabic to Persian. The translation of Kitabu’t-ta’bir was translated from Persian to Turkish by Ahmed-i Dai on behalf of II. Yakub Germiyan Bey. This work which includes a eulogy written for II. Yakub the Sultan Germiyan Bey is an important source in that it displays morphological and phonological features of Old Anatolian Turkish Period and it includes words from various areas in terms of content due to its quality of explaining objects seen in dreams increases
its importance. With this study, we aim to introduce the work in detail.

Anahtar Kelimeler

Old Anatolian Turkish, Ahmed-i Dai, Kitabu’t-ta’bir, The Translation of Kitabu’t-ta’bir, Tabir-name-i Turki

AHMED-İ DÂÎ’NİN KİTÂBÜ’T-TA’BÎR TERCÜMESİ

Öz

Kitabü’t-ta’bîr Tercümesi Eski Anadolu Türkçesi dönemi müelliflerinden Ahmed-i Dâî’ye aittir. Eser yayımlanmamıştır. Tabir-name-i Türkî adıyla da bilinen bu eser düş (rüya) tabirleri hakkındadır. Eserin aslı Arapçadır. Arapça aslın yazarı olarak Ebu Bekr bin Abdullah El-Vasıtî’nin ismi geçer. Eser Arapçadan Farsçaya çevrilmiştir. Kitâbü’t-ta’bîr Tercümesi Ahmed-i Dâî tarafından Germiyan Beyi II. Yakub adına bu Farsça tercümeden Türkçeye çevrilmiştir. Germiyan Beyi Sultan II. Yakub için yazılmış bir medhiyeyi de içinde bulunduran bu eser Eski Anadolu Türkçesi döneminin ses ve şekil özelliklerini göstermesi bakımından önemli bir kaynaktır. Düşte görülen objeleri açıklaması yönüyle de muhteva bakımından birçok farklı alana ait kelimeleri bulundurması kitabın önemini ayrıca artırmaktadır. Bu çalışma ile eseri ayrıntılı bir şekilde tanıtmayı amaçladık.

Anahtar Kelimeler

Eski Anadolu Türkçesi, Ahmed-i Dai, Kitabü’t-ta’bîr Tercümesi, Kitabü't-ta'bîr, Tabir-name-i Türkî

Kaynakça

• Ahmed-i Dâi. Kitābü’t-ta‘bîrnāme. Süleymaniye Kütüphanesi, Hekimoğlu Ali Paşa, No 588.
• Canım, R. (2014). Ahmed-i Dā’î. http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=2005, Erişim Tarihi: 17.09.2018.
• Demir, E. (2004). Ahmed-i Dâî, Ta’bîr-name, (100B - 208B) giriş çevriyazılı metin- indeks - tıpkıbasım. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi.
• Devellioğlu, F. (2013). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lügat (30. Baskı). Ankara:Aydın Kitabevi Yayınları.
• Dilçin, C. (1977). Yeni tarama sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ertaylan, İ. H. (1952). Ahmed-i Da’i, hayatı ve eserleri. İstanbul.
• Kanar, M. (2011). Eski Anadolu Türkçesi sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
• Şemsettin Sami (1317). Kamus-ı Türki. İstanbul: İstanbul İkdam Matbaası.
• Tekin, Ş.- Alpay Tekin, G. (1992). Çengnâme. Harvard Üniversitesi Yayınları.
• Turan, F. (1998). Eski bir Türkçe tâbir-nâmede ebced hesabı, bir. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, Prof. Kemal Eraslan Özel Sayısı (Festschrift), 9-10, İstanbul 1998, s. 671-679.
• Türkçe sözlük (2011). 11. Baskı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Yilmaz, S. (1998). Kitabü’t-ta’bîr (Ta’bîrname-i Türki). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi.