Old Turkic Inscription A 78 (Kurgak I) or Sacrificial Inscription in Old Turks

Yıl 2013, Cilt: 61 Sayı: 1, 101 - 118, 01.05.2013

Nurdin Useev

Öz

In this article have been conducted reading and interpreting experiments on the newly discovered Turkic inscription which found in the Kurgak mountain close to the Kosh-Agach village of Altai Republic. Up to date has been suggested two separate recommendation of readings and meanings on the inscription. Some of the shortcomings of Klyashtorniy and Kubarev’s readings who first published the inscription have been noticed by Tybykova, Nevskaya and Erdal and were made adjustments. In the result of the epigraphic certification process made on the inscription has been noticed that there are gaps both readings. İn this article have been proposed new readings and meanings of the words which considered hade been read incomplete and inaccurate. As a result have been offered that words which hade been read as alp körki by Klyashtorniy and Kubarev can be read as alp yürek. İt is believed that the inscription is religious-cultic ritual inscription describing of victim-cutting ceremony

Anahtar Kelimeler

Old Turkic inscriptions, the Kurgak I, yagısh, Old Turks, sacrifical, inscription of ceremony

ALTAY CUMHURİYETİ YAZITLARINDAN A 78 (KURGAK I) YAZITI YA DA ESKİ TÜRKLERDE KURBANLIK YAZISI

Öz

Makalede A 78 Kurgak I yazıtı ele alınarak üzerinde okuma ve anlamlandırma denemesi yapılmıştır. Bu yazıt üzerinde buğüne kadar iki ayrı okuma ve anlamlandırma çalışması yapılmıştır. Yazıtı ilk yayımlayan Klyaştornıy ile Kubarev’un okumalarındaki bazı eksiklikler Tıbıkovalar tarafından fark edilmiş ve düzeltmeler yapılmıştır. Yazıt üzerinde yapılan epigrafik belgeleme işlemi sonucunda hem Klyaştornıy ile Kubarev’un hem de Tıbıkovaların okumalarında eksikliklerin olduğu fark edilmiştir. Tıbıkovalar tarafından ele alınmayan, Klyaştornıy ile Kubarev tarafından ikirti(m) şeklinde okunan kelimenin yagış kelimesi olabileceği ileri sürülmüştür. Yazıt üzerinde genel değerlendirme yapılarak yedimiz, yagış kelimelerinden hareketle yazıtın Temir Apa adlı kişinin anısına Koluŋ adlı babası tarafından yazılan, onun öbür dünyadaki iyiliği için kurban kesildiğini, onun etini yediklerini anlatan dini-kültsel tören yazıtı olduğu düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

Köktürk harfli yazıtlar, Kurgak I Yazıtı, yagış, Eski Türkler, kurbanlık, tören yazıtı