ANADOLU VE RUMELİ AĞIZLARININ DAYANDIĞI TEMELLER

Yıl 2007, Cilt: 55 Sayı: 2007/1, 87 - 110, 01.01.2010

Zeynep Korkmaz

Öz

Anadolu ve Rumeli Ağızları, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde Türkiye Türkçesi

yazı dilinden ses, şekil bilgisi ve söz varlığı açısından birçok yönde ayrılıklar gösteren

bir ağız topluluğudur. Tarihî gelişme sürecinde Oğuzcanın son halkasını oluşturur.

Ağızlardaki bu dil zenginliği, 24 Oğuz boyuna özgü birbirinden farklı ağız özelliklerine,

daha sonra Kıpçak vb. lehçelerden gelen bazı özelliklerin de eklenerek ta Eski

Türkçeden başlayıp Eski Anadolu Türkçesi kanalı ile XV. yüzyıldan XXI. yüzyıla kadar

uzanan değişme ve gelişmelerin ortaya koyduğu çeşitliliğin ürünüdür.

Eldeki makalede bu şekillenme ile ilgili gelişmeler üzerinde durulmuştur

Anahtar Kelimeler

Eski Türkçe, Eski Anadolu Türkçesi, Oğuz boyları, Oğuzca, Kıpçakça, ses ve şekil bilgisi

ANADOLU VE RUMELİ AĞIZLARININ DAYANDIĞI TEMELLER

Öz

Anatolian and Rumelien Turkey dialects, is a collection of dialects that shows many

differences about fonology, morfology and the vocabulary from standard Turkish within

the borders of Turkey. These dialects form the last link of the Oghuz language throughout

the process of historic development. This wealthiness in the dialects come from

so me sources: first, different dialects of 24 Oghuz tribes were soon come together with

Kipchak and other dialects. Then they form the Old Turkish and from the beginning of

Old Turkish, with the link of Old Anatolian Turkish and from the XV. century till XXI.

century the change and development in the language caused a great diversity.

In this article the developments about this transformation are deal with

Anahtar Kelimeler

Old Turkish, Old Anatolian Turkish, Oghuz tribes, Oghuz language, Kipchak dialects, fonology and morfology

Kaynakça

• DEMİR, Nurettin (1996/a), “Güneybatı Anadolu Ağızlarında Kullanılan Şimdiki Zamaneki ik gelir”, Dilbilim Araştırmaları, s. 136-148.
• DEMİR, Nurettin (1996/b), “Die Vergangenheitsform auf –(y)ik in anatolischen Dialekten”,39th PIAC Conference, Szeged Hungary (June 16-21), Studia Uralo-altaica,Szeged,s. 65-79.
• ERCİLASUN, Ahmet B. (1983), “Muğla Ağzında Kullanılan Bir Şimdiki Zaman Şekli”,Şükrü Elçin Armağanı, Hacettepe Ünv. yay., s. 261-262.
• ERCİLASUN, Ahmet (2002), Kars İli Ağızları – Ses Bilgisi - , TDK yay., Ankara, 386 s.
• ERGİN, Muharrem (1951), “Kadı Burhaneddin Divanı Üzerine Bir Gramer Denemesi”,İstanbul, TDED, IV-3, s. 287-327.
• GABAIN, A. von (1974), Alttürkische Grammatik, Wiesbaden, Otto Harrassowitz.
• GÜLENSOY, Tuncer (1985), “Anadolu Ağızlarında Şimdiki Zaman Eki”, Türk KültürüAraştırmaları (Prof. Dr. İbrahim Kafesoğlu’nun Hatırasına Armağan), s. 282-295.
• GÜNAY, Turgut (2003), Rize İli Ağızları, TDK yay., Ankara, 340 s.
• KARAHAN, Leylâ (1996), Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, TDK yay., Ankara.
• KORKMAZ, Zeynep (1983), “Türkiye Türkçesi”, Türk Ansiklopedisi, C. XXXII/261, s.393-426.
• KORKMAZ, Zeynep (1994/1), Güney-Batı Anadolu Ağızları: Ses Bilgisi, TDK yay., Ankara,128 s.
• KORKMAZ, Zeynep (1994/2), Nevşehir ve Yöresi Ağızları (NYA), TDK yay., AnkaraXVI+230 s.
• KORKMAZ, Zeynep (1994/3), Bartın ve Yöresi Ağızları.