BAŞKURTÇA SÖZ VARLIĞI ÜZERİNE NOTLAR

Yıl 2007, Cilt: 55 Sayı: 2007/2, 89 - 100, 01.01.2010

Mustafa Öner

Öz

Makalede Başkurtçanın bazıları tamamen kendisine özgü s > h, ç > s gibi ses

özelliklerinin yanı sıra özellikle söz varlığı üzerinde durulmaktadır. Burada tartışılan

sözler Seyfi Kudaş ve Mostay Kerim gibi Başkurtçanın klasik iki yazarının söz varlığında

belirlenmiştir. Bu 20 söz, Başkurtçanın klasik karşılaştırma konusu olan Tatar

yazı dilinin standart sözlüğünde değil Tatar diyalektolojik sözlüklerinde bulunmuştur.

Böylece Çağdaş Türk yazı dillerinin standart söz varlıkları ile ağızlarına ait söz varlıkları

sorununa dikkat çekilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Başkurtça, söz varlığı, Başkurt ağızları, Mostay Kerim, Seyfi Kudaş

BAŞKURTÇA SÖZ VARLIĞI ÜZERİNE NOTLAR

Öz

In the article, the lexicon of Bashkir is especially argued together with phonetic

characteristics such as s > h, ç > s that some of them is entirely peculiar to Bashkir.

The words argued in the article the vocabularies of Seyfi Kudaş and Mostay Kerim

who are classical author of Bashkir. These twenty words have been looked up in dialectological

dictionaries of Tatar, not in standard dictionary of Tatar written language

which is subject of classical comparative subject. Thus, it has been pointed out that

the matter is between standard lexicon and dialectological lexicon of modern Turkic

languages.

Anahtar Kelimeler

Bashkir language, Bashkir lexicology, Bashkir dialectology, Mostay Kerim, Seyfi Kudaş

Kaynakça

• Öner, M. (1995) Başkurt Türkçesinden Metinler. Ege Üniversitesi Türk Dili ve EdebiyatıAraştırmaları Dergisi Cilt: VIII, 66-114.
• Öner, M. (1998) Bugünkü Kıpçak Türkçesi. Ankara: “Türk Dil Kurumu Yayınları: 703”
• Öner, M. (1999) Tatar, Başkurt ve Kazak Sözlükleri. Kebikeç -İnsan Bilimleri İçin KaynakAraştırmaları Dergisi, , yıl: 4, sayı: 7-8, 115-129.
• Özşahin, M. (2005) Seyfi Kudaş’ın Şiirleri, Giriş-Metinler-Sözlük, YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, XXXIX + 295.
• Poppe, N. (1962) Die Mongolischen Lehnwörter im Komanischen. Nʾmeth Armağanı (Haz.
• J. Eckmann, A. S. Levend, M. Mansuroğlu) Ankara: “Türk Dil Kurumu Yayınları: 191”331-340.
• Poppe, N. (1962) Bashkir Manual, Descriptive Grammar and Texts with a Bashkir-English
• Glossary. Bloomington: “İndiana University Uralic and Altaic Series, Volume 36”
• Safiullina, F. S. (1999) Hezěrgě tatar edebi tělě, Leksikologiya. Kazan: “ħetěr”.
• Schönig, C. (2000) Mongolische Lehnwörter im Westoghusischen. Wiesbaden: “HarrasowitzVerlag”
• Sertkaya O. F. (1992) Mongolian Words and Forms in Chagatay Turkish (Eastern Turki)and Turkey Turkish (Western Turki). Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten-1987,Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 545, 265-280.
• TTDS (1969) Tatar tělěněñ diyalektologik süzlěgě (Tözüçěler: N. B. Borhanova, L. T.Mahmutova, Z. R. Sadıykova, G. K. Yakupova) Kazan.
• TTDS (1993) Tatar tělěněñ diyalektologik süzlěgě (Tözüçěler: F. S. Bayazitova, D.
• B. Ramazanova, Z. R. Sadıykova, T. H. Heyretdinova) Kazan: “Tatarstan KitapNeşriyatı”
• Toparlı, R; Vural, H.; Karaatlı, R. (2003) Kıpçak Türkçesi Sözlüğü. Ankara: “Türk Dil Kurumu Yayınları: 835”.