ÇİFT ÜNSÜZLE BAŞLAYAN KELİMELERİN YAZIM SORUNU

Yıl 2009, Cilt: 57 Sayı: 2009/1, 1 - 17, 01.01.2010

Cemil Ekiyor

Öz

Bu çalışmada Türkçeye giren çift ünsüzle başlayan kelimelerin yazım sorunu üzerinde

durulmuştur.

Türkçede kelime başında çift ünsüz bulunmadığı için bu tür kelimelerin yazım sorunu

ya iskarpin, iskele, istasyon, istatik örneklerindeki gibi kelimenin başına bir ünlünün ya da

purova, pılâsman, pılân, pılâstik, purogram örneklerindeki gibi iki ünsüzün arasına bir ünlünün

getirilmesiyle giderilmeye çalışılmıştır. Amaç kelimeyi, başındaki çift ünsüzü bir ünlü ile açarak

Türkçenin kurallarına uygun hâle getirmektir.

Bu sorun ilk defa TDK’nin 1941’de yayımladığı İmlâ Kılavuzu’nda ele alınmıştır. Burada

bu tür kelimelerin plâsman-pılâsman, plâstik-pılâstik, plân-pılân, program-purogram, provapurova,

statik-istatik gibi ikili imlası önerilmiştir. Daha sonraki yıllarda bu uygulamadan

vazgeçilmiştir. Fakat yazarlarımız, şairlerimiz ve önemi bilginlerimiz yazılarında konuşmada

ortaya çıkan sesi yazıda da göstermişlerdir. Bu durum Türkçenin “sesçil” imlasına da uygun

düşmektedir.

Anahtar Kelimeler

çift ünsüzle başlayan kelimeler, yazım kuralları, sesçil imla

ÇİFT ÜNSÜZLE BAŞLAYAN KELİMELERİN YAZIM SORUNU

Öz

In this study, the problem of spelling of the words beginning with double consonants in the

words that are transferred to Turkish is investigated.

Because of the fact that no word in Turkish begins with double consonants, this problem

has been tried to be resolved either by adding a vowel to the beginning of the word as in

iskarpin, iskele, istasyon, istatik or by adding a vowel between double consonants as in purova,

pılâsman, pılân, pılâstik, purogram. The purpose of doing this was to add a vowel to the word

in order to make the word conforming to the rules of Turkish.

This problem was firstly taken into consideration in the Spelling Guide that was published

by the Turkish Language Institution in 1941. In this guide, the double spelling of these words

such as plâsman-pılâsman, plâstik-pılâstik, plân-pılân, program-purogram, prova-purova, statik-istatik is recommended. In the following years, this usage is abandoned. Nevertheless,

our authors, poets and important scientists have demonstrated in their essays the actual sound

that appears in talking. This situation is also conforming to the “phonetic” character of Turkish

orthography.

Anahtar Kelimeler

words beginning with double consonants, orthography, phonetic spelling

Kaynakça

• Aksan (2005), Prof. Dr. Doğan, Türkçenin Zenginlikleri İncelikleri, Bilgi Yayınları.
• Aktaş (2007), Dr. Ayfer, “Türkçede Almanca Kaynaklı Kelimeler”, Türk Dili, TDK,S. 666, Haziran 2007.
• Akyüz (1975), Prof. Kenan, Denizci Hasan (Yazarı: Ahmet Midhat), Kültür Bakanlığı,1000 Temel Eser: 75, MEB, İstanbul.
• Arat (1979), Reşit Rahmeti, Kutadgu Bilig- Metin, 2. Baskı, TDK.
• Banguoğlu (1941), Dr. Tahsin, Dil Bahisleri-1, Vakit Matbaası, İstanbul.
• Bilgegil (1972), Prof. Dr. Kaya, Harabat Karşısında Namık Kemal, İrfan Yayınları,İstanbul.
• Bostancı (2009), Dr. Gülcan Çolak, “Kraliçe’yi Hecelemek”, Türk Dili, TDK, S. 690,Haziran 2009, Ankara.
• Dizdaroğlu (1972), Hikmet, Muharrir Bu Ya (Yazarı: Ahmet Râsim), MEB, Ankara.
• Ediskun (1963), Haydar, Yeni Türk Dilbilgisi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Ediskun (2007), Haydar, Türk Dilbilgisi, Remzi Kitabevi, 11. Baskı, İstanbul.
• Eker (2005), Doç. Dr. Süer, Çağdaş Türk Dili, Grafiker Yayınları, 3. Baskı, Ankara.
• Emir (1977), Sabahat, Mektup Yazma Sanatı, Emir Yayınları, İstanbul.Ergin (1992), Prof. Dr. Muharrem, Üniversiteler İçin Türk Dili, Bayrak, İstanbul.
• Gedikli (1999), Yusuf, Asya’da Beş Türk, Yazarı: Adil Hikmet Bey, Ötüken.
• Kaplan (1976), Mehmet, “Nabi ve Orta İnsan Tipi”, Türk Edebiyatı ÜzerineAraştırmalar-1, Dergah Yayınları, İstanbul.
• Karamanlıoğlu (1978), Doç. Dr. Ali Fehmi, Gülistan Tercümesi, MEB, 1. Baskı,İstanbul.
• Korkmaz, Prof. Dr. Zeynep, “Dünya Dili-Bilim Dili ve Türkçemiz Açısından Çözüm Bekleyen Bir Çelişki”, Türk Dili, TDK, S. 630, Haziran 2004. Milliyet, Büyük Larousse, C. 23, S. 11804, İstanbul.