ENDÜSTRİ 4.0 VE PLATFORM ÇALIŞMA: NİTELİĞİ, FIRSATLARI VE ZORLUKLARI BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 13 - 23, 31.07.2023

Ayşıl Kabakçı

Öz

Endüstri 4.0 çalışma ilişkilerinde önemli bir dönüşümü tetiklemiştir. Devrim, hızla ilerleyerek işgücü piyasasında yeni ihtiyaçları ve yeni çalışma biçimlerini ortaya çıkarmaktadır. Bu yeni çalışma biçimlerinden biri de platform çalışmadır. Platform çalışma, emek piyasasında uygulaması gün geçtikçe artan bir çalışma biçimidir. Çalışanları ve müşterileri internet ortamında buluşturan platform çalışmanın sahip olduğu nitelik işletmeleri ve çalışanları pek çok açıdan etkilemektedir. Öyle ki platform çalışma çalışanlar ve işverenler için önemli fırsatların yanında ciddi zorlukları da beraberinde getirmektedir. Yapılan çalışmanın amacı tarihsel sürece de değinerek platform çalışmanın niteliğini anlamak, ortaya çıkardığı fırsatları ve zorlukları tanımlamaktır. Bu çalışma mevcut literatürden faydalanılarak hazırlanmış derleme türünde bir çalışmadır.

Anahtar Kelimeler

Endüstri 4.0, Yeni İstihdam Biçimleri, Platform Çalışma

Kaynakça

• Aktan, C. C. (2011). Organizasyonlarda İnsan Yönetimi: İnsan Mühendisliği. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 386- 416.
• Bağcı, E. (2018). Endüstri 4.0: Yeni Üretim ve Tarzını Anlamak. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 9(24), 123- 145.
• Berg, J.; Furrer, M.; Harmon, E.; Rani, U.; Silberman, M. S. (2018). Digital Labour Platforms and The Future of Work: Towards Decent Work in the Online World. International Labour Office, Geneva.
• Boyacı, Belgin, N. (2020). Dijital Emek Platformları ve Sendikalar. Ankara: Türk Metal Sendikası.
• Brend Finance (2021). Brand Finance Global 500 2021. 01.06.2023 tarihinde https://brandirectory.com/rankings/global/ adresinden alındı.
• Cantarella, M. and Strozzi, C. (2019). Workers in the Crowd: The Labour Market Impact of the Online Platform Economy. Industrial and Corporate Change, 30(6), 1429- 1458.
• Çiğdem, S. (2019). Endüstri 4.0 ve Dijital Emek Platform İnsana Yakışır İş Bağlamında Değerlendirilmesi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 77, 157- 199.
• Davutoğlu, N. A.; Akgül, B.; Yıldız, E. (2017). İşletme Yönetiminde Sanayi 4.0 Kavramı ile Farkındalık Oluşturarak Etkin Bir Şekilde Değişimi Sağlamak. Akademik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(52), 544- 567.
• Erdoğan, E. ve Çiğdem, S. (2018). Seçme Yazılar II. Ekrem Erdoğan (Ed.), Gig Ekonomisi ve Freelance İşgücünün Yükselişi: Freelancer.Com Üzerinden Bir Değerlendirme içinde (229- 262). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Erol, A. (2019). Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukuku’nda İş Sözleşmesinin Bağımlılık Unsuru. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi Anabilim Dalı, İstanbul.
• EUROFOUND (2018-1). Automation, Digitalisation and Platforms: İmplications for Work and Employment. Luxembourg, Publications Office of the European Union.
• EUROFOUND (2018). Employment and Working Conditions of Selected Types of Platform Work. Luxembourg, Publications Office of the European Union.
• Fabo, B.; Karanovic, J.; Dukova, K. (2017). In Search of an Adequate Policy Response to the Platform Economy. Transfer, 23(2), 163–175.
• Fırat, O. Z. ve Fırat Ümit, S. (2017). Endüstri 4.0 Yolculuğunda Trendler ve Robotlar. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(2), 211- 223.
• Forchungsunion and Acatech (2013). Recommendations for Implementing the Strategic Initiative Industrıe 4.0, 15.05.2023 tarihinde https://www.din.de/blob/76902/e8cac883f42bf2853https://www.din.de/blob/76902/e8cac883f42bf28536e7e8165993f1fd/recommendations-for-implementing-industry-4-0-data.pdf6e7e8165993f1fd/recommendations-for-implementing-industry-4-0-data.pdf adresinden alındı.
• Friedman, G. C. (2014). Workers Without Employers: Shadow Corporations and The Rise of the Gig Economy. Review of Keynesian Economics, 2(2), 171- 188.
• Giddens, A. (2018). The Consequences of Modernity. (Çev. Kuşdil, E.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Graham, M. H. I. and Lehdonvirta, V. (2017). Digital Labour and Development: Impacts of Global Digital Labour Platforms and the Gig Economy on Worker Livelihoods. European Review of Labout and Research, 23(2), 135- 162.
• Herrman, M.; Pentek, T.; Otto, B. (2015). Design Principles for Industrie 4.0 Scenarios: A Literature Review. Technische Universitat Dortmund, Fakultat Maschinenbau, Working Paper.
• Howcroft, D. and Kareborn, B. (2019). A Typology of Crowdwork Platforms. Journal of Work, Employment and Society, 33(1), 21- 38.
• ILO (2018). Job Quality in the Platform Economy. 12.05.2023 tarihinde https://www.ilo.org/global/topics/future-of-work/publications/issue-briefs/WCMS_618167/lang--en/index.htm adresinden alındı.
• ILO (2021). İnsana Yakışır İş. 12.05.2023 tarihinde https://www.ilo.org/ankara/areas-of-work/dw/lang--tr/index.htm adresinden alındı.
• İpek, M. (2014). Kayıt Dışı İstihdam Küresel Etkiler ve Sosyal Örüntüler. Çalışma ve Toplum, 1, 163- 186.
• Kagermann, H., W. Wahlster, J. Helbig (2013). Recommendations For Implementing The Strategic Initiative Industrie 4.0: Final Report of the Industrie 4.0 Working Group. Ulrike Findeklee: Acatech – National Academy of Science and Engineering, April.
• Kemp, S. (2018). Digital in 2018: Global Digital Overwiew. 13.05.2023 tarihinde https://datareportal.com/reports/digital-2018-global-digital-overview adresinden alındı.
• Kemp, S. (2019). Digital in 2019: Global Digital Overwiew. 13.05.2023 tarihinde https://datareportal.com/reports/digital-2019-global-digital-overview adresinden alındı.
• Kemp, S. (2020). Digital in 2020: Global Digital Overwiew. 13.05.2023 tarihinde https://datareportal.com/reports/digital-2020-global-digital-overview adresinden alındı.
• Kemp, S. (2022). Digital in 2022: Global Digital Overwiew. 13.05.2023 tarihinde https://datareportal.com/reports/digital-2022-global-overview-report adresinden alındı.
• Kenar, N. ve Amour, O. P. (2019). Reflections on International Relations & Politics &History & Law. London: Ijopec Publication.
• Minter, K. (2000). Negotiating Labour Standards in the Gig Economy: Airtasker and Unions New South Wales. The Economic and Labour Relations Review, 28(3) 438–454.
• OECD (2019). OECD Employment Outlook 2019: The Future of Work. OECD Publishing. Özışık, T. ve Erdil Şahin, B. (2022). Endüstri 4.0 Teknolojilerinin İş Gücü ve İşin Geleceğine Etkileri. Journal of Life Economics 9(2): 81-96.
• Paul, C., S. (2018), The Architecture of Digital Labour Platforms: Policy Recommendations on Platform Design for Worker Well-being. International Labour Office, Geneva.
• Pesole, A.; Brancati, U.; Macias, F.; Biagi, F.; Vazques, G. (2018). Platform Workers in Europe. Publications Office of the European Union, 2018, Luxembourg.
• Schmidt, F. A. (2017). Digital Labour Markets in the Platform Economy. Mapping the Political Challenges of Crowd Work and Gig Work. Freidrich Ebert Stiftung.
• Schwab, K. (2017). Dördüncü Sanayi Devrimi. İstanbul: Pasifik Ofset.
• Selek A. (2016). “Endüstri Tarihinde Kısa Bir Yolculuk”. 20.04.2023 tarihinde https://www.endustri40.com/endustri-tarihine-kisa-bir-yolculuk adresinden alındı.
• Soylu, A. (2017). Endüstri 4.0 ve Girişimcilikte Yeni Yaklaşımlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 43- 57.
• Şener, S. ve Elevli, B. (2017). Endüstri 4.0’da Yeni İş Kolları ve Yüksek Öğrenim. Mühendis Beyinler Dergisi, 2(1), 25- 37. Şimşek, T. (2023). Yeni Nesil İş Modelleri, Endüstri 4.0 ile Yükseliyor. 10.16.2023 tarihinde https://www.endustri40.com/yeni-nesil-is-modelleri-endustri-4-0-ile-yukseliyor/ adresinden alındı.
• Toulmin, S. (1999). The Ambiguities of Globalization. Futures, 3(9), 905- 912.1
• Uçkan Hekimler, B.; Kağnıcıoğlu, D.; Boyacı Belgin, N. (2019). Dijital Platform Çalışanları ve Sendikalar. Karatahta İş Yazıları Dergisi, 15, 59- 73.
• Vosko, L. F., Zukewich, N., and Cranford, C. (2003). Precarious jobs: A New Typology of Employment, Perspectives on Labour and Income, Statistics Canada. Perpectives on Labour and Income, 15(4), 16-26.
• Yasim, Y. K. (2020). Endüstri 4.0 Çalışmanın Geleceği. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 47- 64.