MARKA KENT KAVRAMININ YEREL KALKINMAYA ETKİSİ: “KEŞFEDİLMEYİ BEKLEYEN KENT” AHLAT ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 25, 29.11.2024

İbrahim Onur Bakırcıoğlu , M. Kemal Öktem

Öz

Küreselleşmenin gün geçtikçe önem kazandığı dünyada, onunla birlikte yükselen diğer bir kavram yerelleşmedir. Yönetim, turizm, ticaret ve akla gelebilecek pek çok alanda günümüzün ideal tip organizasyonları, gücünü yerelden alan ve küresel rekabete ayak uydurabilen yapılar olarak nitelendirilmektedir. Nitekim yerel, kalkınmanın merkez üssü olmasının yanında Yeni Kamu Yönetimi yaklaşımıyla hayatımıza giren yönetişim kavramının özelliklerinden olan demokratik katılımcılığın da en net örneklerinin görüldüğü noktadır. Bu nedenle küreselleşmenin çokça konuşulduğu bir ortamda yerelleşme kavramını da gözden kaçırmamak yerinde olacaktır.
Çalışmayla amaçlanan, marka kent kavramının yerel kalkınma üzerindeki etkisini incelemektir. Bu doğrultuda marka kent kavramının ne olduğu ve marka kentin nasıl yaratılabileceği ile yerel kalkınma kavramının ne olduğu ve yerel kalkınmanın hangi yollarla sağlanabileceği araştırma konusu olarak seçilmiştir. İlgili yazılı ve dijital metinler/veriler, literatür taraması yoluyla çalışmanın yararlandığı farklı kaynaklardır. Örnek kent olarak seçilen Ahlat ilçesi üzerinden yapılan inceleme ise çalışmanın daha somut bir görünüme sahip olması ve özgünlüğünün artırılması açısından önemlidir. Kentin geçmişten gelen jeopolitik önemi, tarihi birikimi ve dokusu, kültürel mirası, yerel değerlerin korunması gayesiyle hareket eden “Sakin Şehir” (Cittaslow) hareketinin Türkiye’deki 25 temsilcisinden birisi olması Ahlat’ı ilgi çeken bir destinasyon kılmakta, bir marka kent yaratma konusunda öne çıkarmakta ve tüm bunlar, kentin incelenmeye değer yönleri olarak dikkat çekmektedir. “Bir marka kent nasıl yaratılır ve bunun yerel kalkınma adına önemi nedir?” sorusu üzerinden yola çıkan ve mevzubahis soruya Ahlat kenti özelinde cevap arayan çalışmada, bu doğrultuda açık uçlu sorularla hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu 15 katılımcıya uygulanmış ve toplanan veriler, nitel ve karma veri çözümleme programı olan MAXQDA aracılığıyla analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Marka Kent, Küreselleşme, Sakin Şehir, Yerelleşme, Yerel Kalkınma

Etik Beyan

Çalışma, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etik Kurulu’nun 26.06.2024 tarihli toplantısında alınan kararla etik kurul onayına sahiptir.

THE IMPACT OF BRAND CITY CONCEPT ON LOCAL DEVELOPMENT: THE CASE OF "THE CITY WAITING TO BE DISCOVERED" AHLAT

Öz

In a world where globalization is increasingly important, localization is also gaining prominence. Ideal organizations today, in fields such as management, tourism, and trade, are those that derive their strength from the local level and can adapt to global competition. The local level serves as the epicenter of development and exemplifies democratic participation, a key aspect of governance introduced by the New Public Management approach. Thus, in discussions of globalization, it is crucial not to overlook localization.
This study aims to examine the impact of the "brand city" concept on local development. It investigates what constitutes a brand city, how it can be created, and the nature and methods of achieving local development. Relevant written and digital sources were utilized through a literature review. The examination of Ahlat as the chosen example city enhances the study's concreteness and originality. Ahlat's historical geopolitical importance, cultural heritage, and status as one of Turkey's 25 "Slow City" (Cittaslow) representatives, aiming to preserve local values, make it a compelling destination and a prominent example of a brand city. These characteristics highlight the city’s noteworthy aspects for examination. The study seeks to answer the question, "How is a brand city created, and what is its significance for local development?" specifically in the context of Ahlat. To this end, an open-ended, semi-structured interview form was administered to 15 participants, and the collected data were analyzed using MAXQDA, a qualitative and mixed-methods data analysis program.

Anahtar Kelimeler

Brand city, Globalization, Slow city, Localization, Local development

Kaynakça

• Açıkgözoğlu, A. S. (2009). Mezar Taşı Çalışmaları. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 7(14), 297-314
• Ahlat Kaymakamlığı (2024a). Ahlat-Selçuklu. 17.06.2024 tarihinde http://www.ahlat.gov.tr/ahlat-selcuklu adresinden alındı
• Ahlat Kaymakamlığı (2024b). Tarihi ve Turistik Değerlerimiz. 18.06.2024 tarihinde http://www.ahlat.gov.tr/tarihi-ve-turistik-degerlerimiz adresinden alındı
• Ahlat Kaymakamlığı (2024c). 18.06.2024 tarihinde http://www.ahlat.gov.tr/turbe-ve-kumbetler adresinden alındı
• Ahlat Kaymakamlığı (2024d). Yöresel Yemekler. 19.06.2024 http://www.ahlat.gov.tr/yoresel-yemekler adresinden alındı
• Akpınar, İ. E.; Öktem, M. K. ve Küçük, H. (2020). Bra ve Vize Şehirlerinin Melbourne İlkeleri Bağlamında Karşılaştırılması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 18(36), 275-307
• Alkan, A. (2020). Yerel Paydaşların Cittaslow Şehir Ağına Yönelik Algı ve Tutumlarına İlişkin Bir Araştırma: Ahlat Cittaslow Şehir Örneği. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 47, 261-280
• Anadolu Ajansı (2022). Bitlisli usta 24 Oğuz boyuna ait tamgaları Ahlat bastonuna işliyor. 27.06.2024 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/yasam/bitlisli-usta-24-oguz-boyuna-ait-tamgalari-ahlat-bastonuna-isliyor/2724685 adresinden alındı
• Anadolu Ajansı (2023). Türkiye'nin en büyük feribotları Van Gölü'nde taşımacılığı canlandırdı. 20.06.2024 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/gundem/turkiyenin-en-buyuk-feribotlari-van-golunde-tasimaciligi-canlandirdi/3006544 adresinden alındı
• Avcılar, M. Y. ve Kara, E. (2015). Şehir Markası Kavramı ve Marka Şehir Yaratma Stratejilerine Yönelik Literatür İncelemesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 34, 76-94
• Bilgin, M. (2002). Yerel Yönetimlerin Bölgesel Kalkınmadaki Etkinliği: Göller Bölgesi Uygulaması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 313-330
• brandhk.gov.hk (2024). 17.06.2024 tarihinde https://www.brandhk.gov.hk/ adresinden alındı
• Cittaslow Türkiye (2024a). Cittaslow Türkiye Ağı. 21.06.2024 tarihinde https://cittaslowturkiye.org/tr/uye-kentler/ adresinden alındı
• Cittaslow Türkiye (2024b). Cittaslow Felsefesi. 21.06.2024 tarihinde https://cittaslowturkiye.org/tr/cittaslow-hareketi/ adresinden alındı
• Çamur, E. G. (2018). Küreselleşme ve Yerelleşme Tartışmalarında Üç Hibrit Kavram: Glokalleşme, Küre-Kentleşme, Küre-Büyüme. Veysel Erat, Cengiz Ekiz ve İbrahim Arap (Ed.) QUO VADIS: Kamu Yönetimi içinde (295-307). Ankara: Nika Yayınevi
• Çetin, M. (2007). Yerel Ekonomik Kalkınma Yaklaşımı ve Uluslararası Organizasyonlar. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(1), 153-170
• Çetinkaya, F. Ö. (2019). Sosyal Medya ve Turizm 4.0. Mete Sezgin, Seda Özdemir Akgül ve Ayşe Atar (Ed.) Turizm 4.0. (Dijital Dönüşüm) içinde (173-184). Ankara: Detay Yayıncılık
• Çetinkaya F. Ö. ve Şahbaz, R. P. (2019). Sosyal Medyada Gelişmeleri Kaçırma Korkusunun Kişinin Tatil Satın Alma Niyetine Etkisi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(3), 383-402
• Çiftçi, L. ve Öktem, M. K. (2022). Kamu Yönetimi Dönüşümü Sürecinde Eğitim Reformları. Ankara: Gazi Kitabevi
• Diesendorf, M. (1999). Sustainability and Sustainable Development. Benveniste, D., Griffiths, J. ve Sutton, P. (Ed.). Sustainability: The corporate challenge of the 21st century. Sydney: Allen & Unwin
• Doğan, A. E. (2005). Neo-Liberal Belediyeciliğin Çelik Zırhı: Yerel Kalkınma. Mülkiye Dergisi, 29(246), 77-88 Eğilmez, M. (2012). Büyüme Başka Şey Gelişme Başka. 20.06.2024 tarihinde https://www.mahfiegilmez.com/2012/09/buyume-baska-sey-gelisme-baska.html adresinden alındı
• Elmastaş, N. (2001). Ahlat Yöresi’nin Turizm Potansiyeli. Marmara Coğrafya Dergisi, 3(1), 153-182
• Ensari, B. (2021). Ahlat Dil ve Kültür. İstanbul: Quantum Ajans
• Eroğlu, H. T. (2010). Sürdürülebilir Yerel Kalkınma ve Kent Konseyleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(26), 44-55
• Eryılmaz, B. (2018). Kamu Yönetimi. Kocaeli: Umuttepe Yayınları
• Gökçe, G. (1999). Yerel Yönetim ve Demokrasi İlişkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, 53-77
• Güzelsarı, S. (2004). Kamu Yönetimi Disiplininde Yeni Kamu İşletmeciliği ve Yönetişim Yaklaşımları. Mustafa Kemal Öktem ve Uğur Ömürgönülşen (Ed.) Kamu Yönetimi Gelişimi ve Güncel Sorunları içinde (85-137). Ankara: İmaj Kitabevi
• İçellioğlu, C. Ş. (2014). Kent Turizmi ve Marka Kentler: Turizm Potansiyeli Açısından İstanbul’un SWOT Analizi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 37-55
• İhlas Haber Ajansı (2022). Kubbeleri beyaza bürünen Ahlat kümbetlerinden masalsı görüntüler. 27.06.2024 tarihinde https://www.iha.com.tr/foto-kubbeleri-beyaza-burunen-ahlat-kumbetlerinden-masalsi-goruntuler-24541?sayfa=2 adresinden alındı
• iloveny.com (2024). 17.06.2024 tarihinde https://www.iloveny.com/ adresinden alındı
• Kaypak, Ş. (2013). Küreselleşme Sürecinde Kentlerin Markalaşması ve “Marka Kentler”. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1), 335-355
• Karayolları Genel Müdürlüğü (2024). Mesafe Sorgulama. 20.06.2024 tarihinde https://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Uzakliklar/ilcedenIlceyeMesafe.aspx adresinden alındı
• Kavaratzis, M. (2004). From City Marketing to City Branding: Towards A Theoretical Framework for Developing City Brands. Place Branding and Public Diplomacy, 1, 58-73
• Keleş, R. (2021). Kentbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: İmge Kitabevi
• Kim, C. K. (2014). Public Administration in the Age of Globalization. International Public Management Review, 9(1), 39-55
• Köşker, H. (2018). Ahlat’ın Kültürel Turizm Potansiyeli Üzerine Bir Araştırma. Mukaddime, 9(1), 189-208
• Kumar, R. (2011). Research Methodology A Step-By-Step Guide for Beginners. Los Angeles: SAGE Publications
• Kutlu Şehir Ahlat (2024). 20.06.2024 tarihinde https://kutlusehirahlat.org.tr/index.html adresinden alındı
• Lucia, M. D. ve Martini U. (2012). Destination Governance Marginal Rural Areas in Europe. Eduardo Fayos Sola (Ed.). Knowledge Management in Tourism: Policy and Governance Applications içinde (265-282). Bingley: Emerald Group Publishing Limited
• Maude, A. ve Beer, A. (2000). Regional Development Agencies in Australia. The Town Planning Review, 71(1), 1-24
• Mutdoğan, S. ve Öktem, M. K. (2024). Sürdürülebilir Kalkınma İçin Turizm Olanaklarının Geliştirilmesi: Kuşadası Örneği. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 33(2), 135-162
• Nalbant, A. (1997). Üniter Devlet - Bölgeselleşmeden Küreselleşmeye. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• National Geographic (2017). 7 Magical Places to View Auroras. 18.06.2024 tarihinde https://www.nationalgeographic.com/travel/article/7-aurora-destinations adresinden alındı
• Neuman, W. L. (2022). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nicel ve Nitel Yaklaşımlar. Özlem Akkaya (Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi
• NTV (2019). Türklerin Anadolu’ya giriş kapısı ‘Ahlat’ ziyaretçilerini bekliyor. 20.06.2024 tarihinde https://www.ntv.com.tr/seyahat/turklerin-anadoluya-giris-kapisi-ahlat-ziyaretcilerini-bekliyor,_Jirs7mUaUmKJwesuXmN7g adresinden alındı
• NTV (2021a). Türkiye'nin 2. büyük millet bahçesi: Sultan Alparslan Otağı. 21.06.2024 tarihinde https://www.ntv.com.tr/galeri/seyahat/turkiyenin-2-buyuk-millet-bahcesi-sultan-alparslan-otagi,rD8w60um7EiE25ydahYlpw/lbfV4lpuF0WFWk2vrAoFwA adresinden alındı
• NTV (2021b). Anadolu'nun Orhun Abideleri: Ahlat Selçuklu Meydan Mezarlığı. 27.06.2024 tarihinde https://www.ntv.com.tr/galeri/seyahat/anadolunun-orhun-abideleri-ahlat-selcuklu-meydan-mezarligi,CGnseDV--kGneri063TrtQ/JvJpjRSAYU-f2ULFPd6mZA adresinden alındı
• Oktay, T. (2022). Yerel Yönetimler. Ankara: İdealKent Yayınları
• Okumuş, E. (1999). İbn Haldun ve Osmanlı’da Çöküş Tartışmaları. Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 6, 183-209
• Ökmen, M. (2005). Küreselleşme Sürecinde Yerelleşme Eğilimleri ve Yerel Yönetimler. Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik (Ed.) Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar 1 / Reform içinde (539-565). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
• Öktem, M. K. (2022). Sürdürülebilir Kalkınma Yönetişimi. Ezgi Seçkiner Bingöl (Ed.). Kamu Yönetiminde Katılım Üzerine Güncel Tartışmalar içinde (379-410). Ankara: Gazi Kitabevi
• Sümer, F. (1989). Ahlat. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 2, 19-22
• Swinburn, G.; Goga, S. ve Murphy, F. (2006). Local Economic Development: A Primer Developing and Implementing Local Economic Development Strategies and Action Plans. 21.06.2024 tarihinde https://www.shareweb.ch/site/EI/Documents/PSD/Topics/Local%20Economic%20Development/Worldbank%20-%20Local%20Economic%20Development%20-%202006.pdf adresinden alındı
• T.C. Devlet Demiryolları (2024). 19.06.2024 tarihinde https://www.tcddtasimacilik.gov.tr/tr/ana_hat_tren/detay/7 adresinden alındı
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2024a). Ahlat. 19.06.2024 tarihinde https://bitlis.ktb.gov.tr/TR-56224/ahlat.html adresinden alındı
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2024b). Geleneksel Ahlat Taş İşçiliği. 19.06.2024 tarihinde https://yakegm.ktb.gov.tr/TR-345160/geleneksel-ahlat-tas-isciligi.html adresinden alındı
• Tek, M. (2009). Kamu Yatırımlarında Turizmin Yeri, Türkiye Turizm Stratejisi 2023’de Marka Kentler Projesi: Eleştirel Bir Değerlendirme. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20(2), 169-184
• Tekin, H. H. (2006). Nitel Araştırma Yönteminin Bir Veri Toplama Tekniği Olarak Derinlemesine Görüşme. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(13), 101-116
• Türkdoğan O. ve Gökçe, O. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi. Konya: Çizgi Kitabevi
• Türk Dil Kurumu (2024). Güncel Türkçe Sözlük. 19.06.2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• Uğuz, H. E. ve Yalçın, E. (2017). Kentin Ekonomi Politiği: Neoliberalizmin Marka Kentleri. Bünyamin Ayhan, Mustafa Ay, Selahattin Avşaroğlu ve Şerife Akpınar (Ed.) Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları 2017 içinde (182-189). Konya: Çizgi Kitabevi
• Yılmaz, V. ve Efşan, N. Ç. (2019). Yerel Kalkınma Aktörlerinin Yerel Kalkınma Yaklaşımı Perspektifinde İncelenmesi. R&S Research Studies Anatolia Journal, 2(7), 342-359
• Yurdakul, İ. (2020). Küreselleşen Dünyada Marka Kent Olgusu ve Tasarım Çalışmaları. Uğur Sadioğlu, Mustafa Kemal Öktem ve Uğur Ömürgönülşen (Ed.) Sanayileşme ve Göç Kıskacında Kent ve Çevre Yönetimi Üzerine Yazılar II içinde (307-320). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları